Powiatowy Program Ochrony Środowiska

Wiadomość przeniesiona do archiwum

Nowa strona 1

Pisz, maj 2004 rok

Załącznik Do uchwały

Nr XIX/115/04

Rady Powiatu Pisz

Z dnia 27 maja 2004r.

Opracował zespół:

inż. Antoni Długołęcki

inż. Małgorzata Połomska

inż. Bożena Ziółkowska

Jan Wojciech Kajak

Sylwia Zalewska

Zdjęcia:

mgr inż. Zbigniew Opalach

Pisz, maj 2004rok

Spis treści

Wstęp

Metoda Opracowania

Kompetencje Samorządu Powiatowego z zakresu Ochrony Środowiska

Informacje o Powiecie

Gospodarka Wodna

Zasoby Przyrody

Gospodarka Leśna

Gospodarka Ściekowa

Gospodarka Odpadowa

Rolnictwo

Zadania do realizacji

Załączniki:

Użytkowanie gruntów

Ewidencja jezior

Ewidencja użytkowników rybackich

Ewidencja cieków podstawowych

Ewidencja pomników przyrody

Akweny objęte strefą ciszy

Ewidencja zasobów naturalnych

Zasoby wód podziemnych

Ewidencja oczyszczalni ścieków

1. Wstęp

Zarząd Powiatu ustawą Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001roku został zobowiązany do opracowania Powiatowego Programu Ochrony Środowiska i przedłożenia go Radzie Powiatu do uchwalenia. Co dwa lata zgodnie z artykułem 18 wyżej wymienionej ustawy Zarząd Powiatu sporządza raporty z jego realizacji. Opracowanie tego Programu jest realizacją polityki ekologicznej państwa oraz Wojewódzkiego Programu Ochrony Środowiska.

2. Metoda opracowania

Program Ochrony środowiska Powiatu Piskiego opracowywany jest siłami pracowników Wydziału Rolnictwa, Leśnictwa, Rybactwa Śródlądowego, Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Starostwa Powiatowego w Piszu. Bazą wyjściową do opracowania jest Program Zrównoważonego Rozwoju Ochrony Środowiska Powiatu Pisz uchwalony uchwałą nr XXX/137/2001 Rady Powiatu Pisz z dnia 22 marca 2001r. który stał się Programem Ochrony Środowiska w wyniku ust. 3 art. 10 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo Ochrony Środowiska, ustawy o Odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw.

3. KOMPETENCJE POWIATU

Uchwała z dnia 27 kwietnia 2001r.

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA

Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późniejszymi zmianami

Rada Powiatu
Artykuł	Kompetencje / zadania	Forma kompetencji
Art.18 ust.1	Uchwala powiatowy program ochrony środowiska.	Akt normalny - uchwała
Art. 116 ust. 1	Wprowadza ograniczenia lub zakazuje używania jednostek pływających lub niektórych ich rodzajów na określonych zbiornikach powierzchniowych wód stojących oraz wodach płynących, jeżeli jest to konieczne do zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe	Akt prawa miejscowego-uchwała
Art. 119 ust. 2	Uchwala programy działań, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego, dla aglomeracji o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. oraz terenów określonych w powiatowym programie ochrony środowiska.	Akt normatywny – uchwała
Art. 135 ust.3	Tworzy obszary ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust.1 pkt 2, na warunkach określonych w art. 135 ust. 2.	Akt prawa miejscowego-uchwała
Art. 420	Zatwierdza zestawienia przychodów i wydatków powiatowego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na dany rok	Akt normatywny – uchwała
Zarząd powiatu
Art. 17 ust.1	Sporządza projekt powiatowego programu ochrony środowiska, po zasięgnięciu opinii zarządu województwa.	Czynność materialno-techniczna
Art. 18 ust. 2	Sporządza co 2 lata raport z wykonania powiatowego programu ochrony środowiska.	Czynność materialno-techniczna
Art. 17 ust.2	Opiniuje projekt gminnego programu ochrony środowiska.	Czynność prawna
Art. 420	Przedstawia do zatwierdzenia radzie powiatu projekt zestawienia przychodów i wydatków powiatowego funduszu na dany rok, do dnia 15 stycznia	Czynność materialno-techniczna
Starosta
Art. 19 ust.1	Udostępnia znajdujące się w jego posiadaniu informacje o środowisku i jego ochronie na zasadach określonych w art. 19-24 Poś.	Czynność materialno-techniczna
Art. 19 ust.6	W zakresie swojej właściwości prowadzi publicznie dostępny wykaz danych o dokumentach, o których mowa w art. 19 ust.2 oraz może zamieszczać w nich dane, o których mowa w art. 19 ust. 3.	Czynność materialno-techniczna
Art. 20 ust.2 pkt 1	Może odmówić udostępnienia informacji, jeżeli: a. wymagałoby to dostarczenia dokumentów lud danych będących w trakcie opracowania lub przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się, b. wniosek o udostępnienie informacji jest w sposób oczywisty do zrealizowania lub sformułowany w sposób zbyt ogólny.	Decyzja administracyjna
Art. 20 ust.2 pkt 2	Może na uzasadniony wniosek przekazującego informacje wyłączyć z udostępnienia dane o wartości handlowej, w tym zwłaszcza dane technologiczne, o ile ujawnienie mogłoby pogorszyć jego pozycję konkurencyjną.	Czynność prawna
Artykuł	Kompetencje / zadania	Forma kompetencji
Art. 30 ust.2 pkt 2	Prowadzi elektroniczną bazę danych uzyskiwanych w trakcie prowadzenia badań monitoringowych (w zakresie informacji dotyczących stanu gleb i ziemi oraz hałasu na terenach aglomeracji powyżej 100 tys. mieszkańców i terenach, dla których oceny stanu akustycznego dokonuje się na podstawie powiatowego programu ochrony środowiska).	Czynność materialno-techniczna
Art. 32 ust.1 pkt 1	Podaje do publicznej wiadomości informację o zanieczyszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o wniosku o wydanie decyzji oraz możliwości składania uwag i wniosków w terminie 21 dni od daty podania do publicznej wiadomości, wskazując jednocześnie miejsce ich składania.¹	Czynność materialno-techniczna
Art. 32 ust.2	Podaje do publicznej wiadomości informację o zanieczyszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o decyzjach wymagających udziału społeczeństwa, w trybie i na zasadach określonych w Dziale V Tytułu I Poś.	Czynność materialno-techniczna
Art. 48 ust.2 i 3	Uzgadnia projekt decyzji wymienionych w art. 46 ust. 4 pkt 1, 2 i 4-7, wydawanych z uwzględnieniem procedury oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia.²	Akt administracyjny-postanowienie
Art. 51 ust. 3	Opiniuje projekt postanowienia stwierdzającego obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia oraz dla określającego zakres raportu.	Akt administracyjny-postanowienie
Art. 91 ust. 1	Opiniuje program ochrony powietrza dla stref, w których poziom choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji.	Czynność prawna
Art. 92 ust. 1	Opiniuje plan działań krótkoterminowych w przypadku ryzyka występowania przekroczeń dopuszczalnych lub alarmowych poziomów substancji w powietrzu w danej strefie.	Czynność prawna

1. podanie do publicznej wiadomości powinno nastąpić także poprzez zamieszczenie informacji na stronie internetowej organu właściwego do wydania decyzji, jeśli organ ten prowadzi taką stronę.

2. decyzje , o której mowa w art. 46 ust. 4 Poś to:

1) decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu-wydana na podstawie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym,

2) decyzja o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego oraz o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, wydawana na podstawie ustawy-Prawo budowlane,

3) pozwolenie wodnoprawne w zakresie:

a) wykonywania urządzeń wodnych,

b) poboru wód podziemnych,

c) rolniczego wykorzystania ścieków

wydawane na podstawie przepisów ustawy – Prawo wodne,

4) decyzja ustalająca warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych, wydawana na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody,

5) decyzja zatwierdzająca projekt scalania lub wymiany gruntów, wydawana na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 1989r. Nr 58, poz. 349, z 1994r. Nr 127, poz. 627, z 1998r. Nr 106, poz. 668 i z 2000r. Nr 12, poz. 136),

6) decyzja o zmianie lasu na użytek rolny, wydawana na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991r. o lasach(Dz. U. z 2000r. Nr 56, poz. 679, Nr 86, poz. 958 i Nr 120, poz.1268).

Artykuł	Kompetencje / zadania	Forma kompetencji
Art. 102 ust.1 pkt 4i5	Dokonuje rekultywacji w przypadkach, gdy: 1) podmiot, który spowodował zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo niekorzystne przekształcanie naturalnego ukształtowania terenu, nie dysponuje prawami do powierzchni ziemi, pozwalającymi na jej przeprowadzenie, lub 2) nie można wszcząć3) postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązku rekultywacji albo egzekucja okazała się bezskuteczna, lub 4) zanieczyszczenie ziemi lub gleby albo niekorzystne przekształcanie naturalnego ukształtowania terenu nastąpiło w wyniku klęski żywiołowej.	Czynności faktyczne
Art., 102 ust. 5	Dokonuje rekultywacji, gdy z uwagi na zagrożenie życia lub zdrowia ludzi możliwość zaistnienia nieodwracalnych szkód w środowisku konieczne jest natychmiastowe jej dokonanie.	Czynności faktyczne
Art. 102 ust. 8	Określa obowiązek poniesienia kosztów rekultywacji, ich wysokość i sposób uiszczenia.	Decyzja administracyjna
Art. 106 ust. 1 i 2	Uzgadnia zakres, sposób i termin zakończenia rekultywacji przeprowadzanej przez podmiot do niej zobowiązany	Decyzja administracyjna
Art. 107 ust. 1	Może nałożyć na podmiot zobowiązany do przeprowadzenia rekultywacji obowiązek prowadzenia pomiarów zawartości substancji w glebie i ziemi	Decyzja administracyjna
Art. 108 ust. 1	Określa zakres, sposób oraz termin rozpoczęcia i zakończenia rekultywacji dokonywanej przez starostę.	Decyzja administracyjna
Art. 109 ust. 2	Prowadzi okresowe badania jakości gleb i ziemi	Czynności faktyczne
Art. 110	Prowadzi i aktualizuje rejestr zawierający informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleb i ziemi	Czynność materialno-techniczna
Art. 118 ust. 1	Sporządza co 5 lat mapy akustyczne na potrzeby oceny stanu akustycznego aglomeracji o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. oraz terenów określonych w powiatowym programie ochrony środowiska	Czynność materialno-techniczna
Art. 120	Przekazuje mapy, o których mowa w art. 118 ust. 1 zarządowi województwa, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska i wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu	Czynność materialno-techniczna
Art. 131 ust. 1	Ustala wysokość odszkodowania, na wniosek poszkodowanego, w razie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną zasobów środowiska.	Decyzja administracyjna
Art. 149 ust. 1	Przyjmuje wyniki pomiarów wielkości emisji z instalacji³	Czynność materialno-techniczna
Art. 150 ust. 1	Może nałożyć na prowadzącego instalację lub użytkownika urządzenia obowiązek prowadzenia w określonym czasie dodatkowych (wykraczających poza określone w art. 147 ust. 1, 2 i4 lub określone w trybie art. 56 ust.1 pkt 1) pomiarów wielkości emisji, jeżeli z przeprowadzonej kontroli wynika, że nastąpiło przekroczenie standardów emisyjnych z tej instalacji lub urządzenia.⁴	Decyzja administracyjna
Art. 150 ust. 2	Może nałożyć w decyzji, o której mowa w art. 150 ust. 1 obowiązek przedkładania przez prowadzącego instalację lub użytkownika urządzenia zobowiązanego doprowadzenia pomiarów, wyników tych pomiarów, określając zakres, terminy ich przedkładania oraz wymagania w zakresie formy, układu oraz wymaganych technik przedkładania.⁵	Decyzja administracyjna

3.organem właściwym w tym zakresie jest wojewoda na warunkach określonych w art. 378 Prawa ochrony środowiska. Przepis ten stanowi, że wojewoda jest właściwy w sprawach związanych z przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, dla których z mocy art. 51 ust. 1 pkt 1 poś wymagane jest sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko oraz z eksploatacją instalacji na terenach zakładów zaliczanych do tych przedsięwzięć, a także dotyczących przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych.

^{4.patrz przypis 3
^{5.patrz przypis 3}}

Artykuł	Kompetencje / zadania	Forma kompetencji
Art. 150 ust. 3	Może nałożyć na prowadzącego instalację lub użytkownika urządzenia obowiązek przedkładania dodatkowych (wykraczających poza określone w art. 149 ust. 1) wyników pomiarów wielkości emisji, jeżeli z prowadzonej kontroli wynika, że nastąpiło przekroczenie standardów emisji z tej instalacji lub urządzenia, określając zakres i termin ich przekładania oraz wymagania w zakresie formy, układu i wymaganych technik przekładania.⁶	Decyzja administracyjna
Art. 152 ust. 1	Przyjmuje zgłoszenie instalacji nie wymagającej pozwolenia, które może negatywnie oddziaływać na środowisko⁷	Czynność materialno-techniczna
Art. 154 ust. 1	Może ustalić wymagania w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, o ile jest to uzasadnione koniecznością ochrony środowiska.	Decyzja administracyjna
Art. 178 ust. 1	Może nałożyć na zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem obowiązek prowadzenia w określonym czasie dodatkowych(wykraczających poza obowiązki określone w art. 175 ust. 1-3) pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku wprowadzanych z związku z eksploatacją tych obiektów.⁸	Decyzja administracyjna
Art. 178 ust. 3	Może nałożyć na zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem obowiązek przekładania dodatkowych (wykraczających poza określone w art.177 ust. 1)wyników pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku, jeżeli przeprowadzone kontrole pomiarów substancji lub energii w środowisku emitowane w związku z eksploatacją obiektu dowodzą przekroczenia standardów jakości środowiska.⁹	Decyzja administracyjna
Art. 183 ust. 1 w zw. Z art. 376	Wydaje pozwolenia: zintegrowane, na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, na wytwarzanie odpadów, na emitowanie hałasu do środowiska, na emitowanie pól elektromagnetycznych¹⁰	Decyzja administracyjna
Art. 183 ust. 2	Odmawia wydania pozwoleń, o których mowa w art. 183 ust. 1 na warunkach określonych w art. 186.¹¹	Decyzja administracyjna
Art. 193 ust. 1	Stwierdza wygaśnięcie pozwoleń, o których mowa w art. 183 ust. 1, na warunkach określonych w art. 193¹²	Decyzja administracyjna
Art. 183 ust. 2	Cofa lub ogranicza pozwolenia, o których mowa w art. 183 ust. 1, na warunkach określonych w art. 194,195,196¹³	Decyzja administracyjna
Art. 187 ust. 1	Może ustanowić w pozwoleniu emisyjnym, którym mowa w art. 183 ust. 1 obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń z tytułu wystąpienia negatywnych skutków w środowisku¹⁴	Decyzja administracyjna
Art. 190 ust. 1-3	Decyduje o przeniesieniu lub odmawia przeniesienia praw i obowiązków wynikających z pozwolenia na zainteresowanego nabyciem całej instalacji, jeżeli daje on rękojmię prawidłowego wykonania obowiązków wynikających z pozwoleń emisyjnych, o których mowa w art. 183 ust 1¹⁵	Decyzja administracyjna
Art. 197 ust. 1	Określa zakres i termin wykonania obowiązku usunięcia negatywnych skutków w środowisku powstałych w wyniku prowadzonej działalności w decyzji o wygaśnięciu, cofnięciu lub ograniczeniu pozwolenia, o którym mowa w art. 183 ust. 1¹⁶	Decyzja administracyjna
Art. 198 ust. 1	Orzeka o zwrocie ustanowionego zabezpieczenia, jeżeli po wydaniu decyzji o wygaśnięciu, cofnięciu lub ograniczeniu pozwolenia, prowadzący instalacje usunął negatywne skutki w środowisku powstałe w wyniku prowadzonej działalności lub gdy skutki takie wystąpiły.	Decyzja administracyjna
Art. 198 ust. 2	Orzeka o przeznaczeniu ustanowionego zabezpieczenia na usunięcie negatywnych skutków w środowisku powstałych w wyniku prowadzonej działalności, jeżeli nie zostały one usunięte przez prowadzącego instalację	Decyzja administracyjna

^{6. Patrz przypis 3 ^11.Patrz przypis 3 ^16. Patrz
przypis 3
^{7. Patrz przypis 3 ^12.Patrz przypis 3
^{8. Patrz przypis 3 ^13.Patrz przypis 3
^{9. Patrz przypis 3 ^14.Patrz przypis 3
^{10. Patrz przypis 3 ^15.Patrz przypis 3}}}}}

Artykuł	Kompetencje / zadania	Forma kompetencji
Art. 214 ust. 2	Może zobowiązać prowadzącego instalację do złożenia wniosku o zmianę pozwolenia zintegrowanego, jeżeli planowane zmiany w instalacji wymagają zmiany niektórych warunków wydanego pozwolenia¹⁷	Decyzja administracyjna
Art. 216 ust. 1	Dokonuje raz na 5 lat analizy wydanych pozwoleń zintegrowanych.¹⁸	Czynność materialno-techniczna
Art. 229 ust. 1 i 2	Wydaje w wyniku postępowania kompensacyjnego pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza oraz cofa lub ogranicza bez odszkodowania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów z innych instalacji objętych postępowaniem kompensacyjnym w zakresie, w jakim uczestnicy postępowania wyrazili zgodę¹⁹	Decyzja administracyjna
Art. 231 ust. 1	Wzywa prowadzącego zakład do przedłożenia wniosku o wydanie pozwolenia na emitowanie hałasu, w razie stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych pomiarów hałasu poza zakładem.²⁰	Akt administracyjny - postanowienie
Art. 237	Może zobowiązać prowadzącego instalację do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego	Decyzja administracyjna
Art. 362 ust. 1	Może zobowiązać podmiot negatywnie oddziaływujący na środowisko do ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia lub przywrócenia środowiska do stanu właściwego²¹	Decyzja administracyjna
Art. 362 ust 3	Zobowiązuje podmiot negatywnie oddziaływujący na środowisko do uiszczenia na rzecz właściwego funduszu gminnego kwoty pieniężnej odpowiadającej wysokości szkody w razie braku możliwości nałożenia obowiązku podjęcia działań, o których mowa w art. 362 ust 1²²	Decyzja administracyjna
Art. 379 ust. 1	Sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym swoją własnością.	Zadania nadzorczo – kontrolne
Art. 379 ust. 4	Występuje w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenie przeciw przepisom o ochronie środowiska	Ogólna norma kompetencyjna
Art.379 ust. 5	Występuje do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie działań będących w jego kompetencji, jeżeli stwierdzi w wyniku kontroli naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że naruszenie mogło nastąpić (wraz z wystąpieniem przekazuje wioś dokumentację spraw)	Czynność faktyczna
Art. 421 ust. 5	Podaje do publicznej wiadomości zatwierdzone zestawienie przychodów i wydatków powiatowego funduszu ochrony środowiska	Czynność materialno-techniczna

^{17. Patrz przypis 3
^{18. Patrz przypis 3
^{19. Patrz przypis 3
^{20. Patrz przypis 3
^{21. Patrz przypis 3
^{22. Patrz przypis 3}}}}}}

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r.

O ODPADACH

Dz. U. Nr 72, poz. 628, z późniejszymi zmianami

Zarząd Powiatu
Artykuł	Kompetencje / zadania	Forma kompetencji
Art. 14 ust. 5	Opracowuje projekt powiatowego planu gospodarki odpadami	Czynność materialno-techniczna
Art. 14 ust. 7	Opiniuje projekt wojewódzkiego i gminnego planu gospodarki odpadami	Czynność prawna
Art. 14 ust. 11	Opiniuje projekt wspólnego planu gospodarki odpadami opracowanego dla gmin, będących członkami związków międzygminnych	Czynność prawna
Art. 14 ust. 12	Opracowuje projekt wspólnego planu gospodarki odpadami, obejmującego zadania powiatowego planu gospodarki odpadami dla powiatów, będących członkami związków powiatów.	Czynność materialno-techniczna
Art. 14 ust. 13	Składa co 2 lata, radzie powiatu sprawozdania z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami	Czynność materialno-techniczna
Art. 14 ust. 14	Aktualizuje powiatowy plan gospodarki odpadami nie rzadziej niż co 4 lata	Czynność materialno-techniczna
Starosta
Art. 18 ust. 3	Odmawia wydania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, jeżeli zamierzony sposób gospodarki odpadami: 1) mógłby powodować2) zagrożenia zdrowia, życia ludzi lub dla środowiska, 3) jest niezgodny z planem gospodarki odpadami.	Decyzja administracyjna
Art. 18 ust. 4	Przekazuje kopię wydanej decyzji właściwemu marszałkowi województwa oraz wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.	Czynność materialno-techniczna
Art. 19 ust. 2	Zatwierdza program gospodarki odpadami niebezpiecznymi.	Decyzja administracyjna
Art. 19 ust. 6	Przekazuje kopie wydanej decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi właściwemu marszałkowi województwa oraz wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.	Czynność materialno-techniczna
Art. 20 ust. 1	Wzywa wnioskodawcę ubiegającego się o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi do podania podstawowego schematu chemicznego i właściwości odpadów.	Czynność faktyczna¹
Art. 22 ust. 1	Odmawia wydania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli: 1) zamierzony sposób gospodarki odpadami niebezpiecznymi mógłby powodować2) zagrożenia dla zdrowia, życia lub dla środowiska, 3) zamierzony sposób gospodarki odpadami niebezpiecznymi jest nie zgodny z planem gospodarki odpadami.	Decyzja administracyjna
Art. 22 ust. 2	Przekazuje kopię wydanej decyzji właściwemu wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta	Czynność materialno-techniczna
Art. 23 ust. 1	Wzywa do niezwłocznego zaniechania naruszeń w razie gdy, wytwórca odpadów narusza przepisy ustawy lub działa niezgodnie z decyzją zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi	Akt administracyjny - postanowienie
Art. 23 ust. 2	Wstrzymuje działalność wytwórcy odpadów w zakresie objętym programem gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwórca pomimo wezwania, o którym mowa w art. 23 ust. 1 nadal dopuszcza się naruszenia przepisów ustawy lub działa niezgodnie z decyzją zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi.	Decyzja administracyjna

^{1.Czynność
faktyczna – wezwanie do uzupełnienia
braków formalnych.

Artykuł

Kompetencje / zadania

Forma kompetencji

Art. 24 ust. 1
Przyjmuje informacje o
wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami
na 30 dni przed rozpoczęciem
działalności powodującej powstanie odpadów lub zmianę
tej działalności wpływającą na ilość lub rodzaj
wytwarzanych odpadów lub sposób gospodarowania nimi
Czynność
materialno-techniczna

Art. 24 ust. 4 pkt 1
Wzywa składającego
informację do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości odpadów,
jeżeli informacja o rodzaju odpadów przewidzianych do wytwarzania nie jest
wystarczająca do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować
Czynność
faktyczna²

Art. 24 ust. 5
Wnosi sprzeciw w stosunku do
przedłożonej informacji, o
których mowa w art. 24 ust. 1
Decyzja administracyjna

Art. 24 ust. 6
Wzywa wytwórcę
odpadów do przedłożenia wniosku o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami
niebezpiecznymi w przypadku stwierdzenia, na podstawie złożonej informacji,
o której mowa w art. 24 ust. 1, że odpady niebezpieczne wytworzone w ilości
do 100 kg rocznie mogą powodować, ze względu
na ich ilość lub rodzaj zagrożenie
dla życia, zdrowia ludzi lub
środowiska
Decyzja administracyjna

Art. 24 ust. 7
Wzywa do niezwłocznego
zaniechania naruszeń w przypadku, gdy wytwórca odpadów narusza
przepisy ustawy lub działa w
sposób niezgodny ze złożoną informacją o wytwarzanych
odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami
Akt administracyjny –
postanowienie

Art. 24 ust. 8
Wstrzymuje działalność
powodującą wytwarzanie odpadów,
jeżeli wytwórca odpadów mimo wezwania, nadal narusza przepisy ustawy lub
działa w sposób niezgodny ze złożoną informacją
Decyzja administracyjna

Art. 24 ust. 9
Przekazuje kopię
informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania
wytworzonymi odpadami, a także decyzji, o których mowa w art. 24 ust. 5,6 i
8, właściwemu marszałkowi województwa oraz wójtowi, burmistrzowi lub
prezydentowi miasta
Czynność
materialno-techniczna

Art. 26 ust. 2
Wydaje zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie odzysku
lub unieszkodliwiania odpadów
Decyzja administracyjna

Art. 26 ust. 7
Przekazuje kopię
zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów właściwemu marszałkowi województwa oraz wójtowi,
burmistrzowi lub prezydentowi miasta
Czynność
materialno-techniczna

Art. 28 ust. 2
Wydaje zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie
zbierania lub transportu odpadów³
Decyzja administracyjna

Art. 28 ust. 7
Przekazuje kopię
wydanej decyzji marszałkowi województwa
Czynność
materialno-techniczna

Art. 29 ust. 1
Odmawia wydania zezwolenia na
prowadzenie działalności w
zakresie odzysku lub unieszkodliwiania, transportu lub zbierania odpadów,
jeżeli zamierzony sposób gospodarki odpadami:

1) jest niezgodny z wymaganiami ustawy
2) mógłby powodować3)
zagrożenie dla życia,
zdrowia ludzi lub dla środowiska

4) jest niezgodny z planami gospodarki odpadami

Decyzja administracyjna

Art. 29 ust. 2
Odmawia wydania zezwolenia na
prowadzenie działalności w
zakresie termicznego przekształcenia odpadów niebezpiecznych lub składowania
odpadów, jeżeli kierownik spalarni odpadów niebezpiecznych lub innej
instalacji, w której mają być przyjmowane odpady
niebezpieczne do termicznego przekształcenia,
albo kierownik składowiska odpadów nie posiadają świadectwa stwierdzającego
kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami
Decyzja administracyjna

2.Czynność
faktyczna – wezwanie do uzupełnienia
wniosku

3.Właściwym starostą jest
:

1) do wydania zezwolenia na prowadzenie działalności
w zakresie zbierania odpadów – starosta właściwy ze względu na miejsce zbierania
odpadów

2) do wydania zezwolenia na transport odpadów – starosta właściwy
ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania posiadacza
odpadów

Artykuł

Kompetencje / zadania
Forma kompetencji

Art. 29 ust. 3
Przekazuje kopię
decyzji odmawiającej wydania zezwolenia właściwemu wójtowi,
burmistrzowi lub prezydentowi miasta
Czynność
materialno-techniczna

Art. 30 ust. 1
Wzywa posiadacza odpadów, który
uzyskał zezwolenie na
prowadzenie działalności w zakresie odzysku, unieszkodliwiania, zbierania
lub transportu odpadów i narusza przepisy ustawy lub
działa niezgodnie z wydanym
zezwoleniem, do niezwłocznego zaniechania naruszeń
Akt administracyjny –
postanowienie

Art. 30 ust. 2
Cofa zezwolenia bez
odszkodowania, jeżeli posiadacz
odpadów, o którym mowa w art. 30 ust. 1, mimo wezwania, nadal
narusza przepisy ustawy lub działa
niezgodnie z wydanym zezwoleniem. Postępowanie wszczyna się z urzędu, a
decyzji można nadać rygor natychmiastowej wykonalności
Decyzja administracyjna

Art. 30 ust. 7
Przekazuje kopię
wydanej decyzji właściwemu
marszałkowi województwa oraz wójtowi, burmistrzowi lub
prezydentowi miasta
Czynność
materialno-techniczna

Art. 35 ust. 1
Może
ustanowić zabezpieczenie roszczeń
w decyzjach, o których mowa w art. 17 ust 1 i 2, art.
26 ust. 1, art. 28 ust. 1 z tytułu
wystąpienia negatywnych skutków w środowisku, jeżeli przemawia za tym
szczególnie ważny interes społeczny związany z ochroną środowiska a w
szczególności z zagrożeniem pogorszenia stanu środowiska w znacznych
rozmiarach
Decyzja administracyjna

Art. 53 ust. 3
Zatwierdza instrukcję
eksploatacji składowiska odpadów
Decyzja administracyjna

Art. 53 ust 3
Odmawia zatwierdzenia instrukcji
eksploatacji składowiska
odpadów, jeżeli:

1) kierownik składowiska
odpadów nie posiada świadectwa stwierdzającego kwalifikację w zakresie
gospodarowania odpadami

2) instrukcja zawiera ustalenia sprzeczne z wymaganiami sanitarnymi,
bezpieczeństwa i higieny
pracy, przeciwpożarowymi, a także wymaganiami ochrony środowiska

3) sposób eksploatacji jest sprzeczny z założeniami
przyjętymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub
o pozwoleniu na budowę

4) sposób eksploatacji mógłby
powodować5) zagrożenia
dla zdrowia, życia ludzi lub dla środowiska

Decyzja administracyjna

Art. 53 ust 6
Przenosi decyzję
zatwierdzającą instrukcję eksploatacji składowiska
odpadów za zgodą podmiotu na rzecz którego została wydana, na inną osobę,
jeżeli wyrazi ona zgodę na przyjęcie wszystkich warunków zawartych w tej
decyzji
Decyzja administracyjna

Art. 54 ust 2
Wyraża
zgodę na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części
Decyzja administracyjna

Inne organy

Art. 51 ust. 6
Organ właściwy
do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę
składowiska odpadów ustala w tej decyzji obowiązek ustanowienia
zabezpieczenia roszczeń, mogących powstać w związku
z funkcjonowaniem składowiska
Decyzja administracyjna

Art. 52 ust 2
Organ właściwy
do wydania pozwolenia na budowę składowiska odpadów określa w nim wymagania
zapewniające ochronę życia i zdrowia ludzi, ochronę środowiska oraz ochronę
uzasadnionych interesów osób trzecich
Decyzja administracyjna

Art. 59 ust. 1 pkt 6
Organ, który wydał
decyzję o pozwoleniu na użytkowanie składowiska odpadów przyjmuje
zawiadomienie zarządzającego składowiskiem o zakończeniu eksploatacji i
wykonaniu prac rekultywacyjnych
Czynność
materialno-techniczna

Ustawa z dnia 18 lipca 2001r.

PRAWO WODNE

Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje / zadania

Forma kompetencji

Rada powiatu

Art. 35 ust. 1

Może
wprowadzić powszechne korzystanie z wód
powierzchniowych innych niż
wody powierzchniowe publiczne.

Akt prawa miejscowego – uchwała

Starosta

Art. 15 ust. 1 pkt 3

Ustala linię
brzegu dla wód, z wyłączeniem wód granicznych, śródlądowych dróg wodnych
oraz morskich wód wewnętrznych.

Decyzja administracyjna

Art. 58 ust. 5

Ustala strefę
ochronną ujęcia wody, obejmującą wyłącznie teren ochrony bezpośredniej, w
przypadku, gdy jest organem właściwym do wydania pozwolenia wodnoprawnego na
pobór wody z tego ujęcia.
Decyzja administracyjna

Art. 77 ust. 2

Może ustalić
szczegółowe zakresy i terminy
utrzymania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, w przypadku, gdy jest
organem właściwym do wydania pozwolenia wodnoprawnego.
Decyzja administracyjna

Art. 85 ust. 4

Może nakazać
usunięcie drzew lub krzewów z
wałów przeciwpowodziowych oraz z terenów w odległości mniejszej niż 3m od
stopy wału
Decyzja administracyjna

Art. 86 ust. 1

Może nakazać
przywrócenie stanu poprzedniego, w przypadku wykonania na wale
przeciwpowodziowym lub w jego pobliżu,
albo na obszarze bezpośredniego
zagrożenia powodzią, robót lub innych czynności, które mogą utrudnić
ochronę przed powodzią, a nie
zostały objęte decyzją, o której mowa w art. 83 ust. 2 pkt 1 lub w art. 85
ust. 3
Decyzja administracyjna

Art. 140 ust. 1

Wydaje pozwolenie wodnoprawne, z zastrzeżeniem
przypadków określonych w art. 140 ust. 2, kiedyorganem właściwym do wydania
pozwolenia wodnoprawnego jest wojewoda (zadania z zakresu administracji
rządowej).
Decyzja administracyjna

Art. 140 ust. 3

Orzeka w sprawie wygaśnięcia,
cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego, a także o przeniesieniu
prawa własności urządzenia wodnego na własność właściciela
wody, w przypadkach, gdy jest organem właściwym do wydania tego pozwolenia
wodnoprawnego.
Decyzja administracyjna

Art. 162 ust. 1

Wzywa zakład
do usunięcia, w określonym
terminie, zaniedbań w zakresie gospodarki wodnej, w wyniku których może
powstać stan zagrażający
życiu lub zdrowiu ludzi albo zwierząt bądź środowisku, w przypadkach, gdy
jest organem właściwym do wydania tego pozwolenia
wodnoprawnego .
Decyzja administracyjna

Art. 162 ust. 2

Może orzec o
unieruchomieniu zakładu
lub jego części, do czasu usunięcia zaniedbań, o których mowa w art. 162
ust. 1, jeżeli nie zostały one usunięte w wyznaczonym terminie
Decyzja administracyjna

Art. 162 ust. 3

W porozumieniu z właściwym
dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej, wyraża zgodę na podjęcie
wstrzymanej działalności zakładu, po stwierdzeniu, że zaniedbania zostały
usunięte
Decyzja administracyjna

Art. 165 ust. 3

Zatwierdza statut spółki
wodnej, wzywa do usunięcia w określonym terminie niezgodności z prawem
statutu spółki wodnej, zaś w przypadku ich nie usunięcia odmawia
zatwierdzenia statutu spółki wodnej
Decyzja administracyjna

Art. 165 ust. 6

Zatwierdza zmiany w statucie spółki
wodnej, wzywa do usunięcia w określonym terminie niezgodności z prawem zmian
statutu spółki wodnej, zaś w przypadku nieusunięci odmawia zatwierdzenia
zmiany statutu spółki wodnej
Decyzja administracyjna

Artykuł

Kompetencje / zadania

Forma kompetencji

Art. 168

Na wniosek spółki
wodnej lub zainteresowanego zakładu może włączyć zakład
do spółki wodnej

Decyzja administracyjna

Art. 170 ust. 3

Może zwrócić
uwagę organom spółki wodnej na
konieczność podwyższenia
wysokości składek i innych świadczeń na rzecz spółki, w przypadku
gdy, uchwalone przez spółkę
wodną, zajmującą się utrzymaniem urządzeń
melioracji wodnych szczegółowych,
składki i inne świadczenia nie wystarczają na wykonanie przewidzianych na
dany rok zadań statutowych.

Czynność
faktyczna

Art. 171 ust. 2

Ustala wysokość
i rodzaj świadczeń dla osób nie
będących członkami spółki wodnej, odnoszących korzyści z urządzeń spółki lub
przyczyniają się do zanieczyszczenia wody, dla której ochrony spółka została
ustanowiona.

Decyzja administracyjna

Art. 178

Sprawuje nadzór i kontrolę
nad działalnością spółek wodnych

Zadanie nadzorczo-kontrolne

Art. 179 ust. 2

Orzeka o nieważności
w całości lub w części uchwał organów spółki wodnej, sprzecznych z prawem
lub statutem spółki.

Decyzja administracyjna

Art. 179 ust. 3

Wszczynając
postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwał, może wstrzymać
jej wykonanie

Akt administracyjny – postanowienie

Art. 180 ust. 1

W przypadku powtarzającego
się naruszania prawa lub statutu przez zarząd spółki wodnej, może rozwiązać
zarząd spółki wodnej
wyznaczając osobę pełniącą jego obowiązki

Decyzja administracyjna

Art. 180 ust. 3

Może
ustanowić zarząd
komisaryczny spółki wodnej, na czas oznaczony nie dłuższy niż rok, w
przypadku, gdy walne zgromadzenie nie dokona wyboru nowego zarządu.

Decyzja administracyjna

Art. 181 ust. 2

Może
rozwiązać spółkę
wodną w przypadkach przewidzianych w art. 181 ust 2
Decyzja administracyjna

Art. 182 ust. 3

Wyznacza likwidatora spółki
wodnej, w przypadku rozwiązania spółki wodnej na
podstawie art. 181 ust 2
Decyzja administracyjna

Art. 182 ust. 5

Ustala wysokość
wynagrodzenia likwidatora spółki
wodnej
Decyzja administracyjna

Art. 184

Składa
wniosek o wykreślenie spółki wodnej z katastru wodnego
Czynność
faktyczna

Art. 186 ust. 3

Ustala na
żądanie poszkodowanego wysokość odszkodowania w
przypadku, gdy jest organem właściwym
do wydania pozwolenia wodnoprawnego, a szkoda jest następstwem pozwolenia
wodnoprawnego.
Decyzja administracyjna

Ustawa z dnia 16 października
1991r.

O OCHRONIE PRZYRODY

Tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Starosta

Art. 13a ust. 3

Uzgadnia projekty planów ochrony jako organ
zainteresowanej jednostki samorządu
terytorialnego

Czynność
prawna

Art. 14 ust. 7b

Uzgadnia jako organ zainteresowanej jednostki samorządu
terytorialnego, projekt rozporządzenia w sprawie utworzenia, powiększenia,
zmniejszenia lub likwidacji parku narodowego
Czynność
prawna

Art. 24 ust. 4

Opiniuje jako organ zainteresowanej jednostki samorządu
terytorialnego projekt rozporządzenia w sprawie utworzenia parku
krajobrazowego lub ograniczenia jego obszaru
Czynność
prawna

Art. 24 ust. 6

Opiniuje jako organ zainteresowanej jednostki samorządu
terytorialnego projekt rozporządzenia w sprawie zniesienia parku
krajobrazowego lub ograniczenia jego obszaru
Czynność
prawna

Art. 27e ust. 2

Prowadzi rejestr przetrzymywanych roślin
i zwierząt, ich części i produktów pochodnych, których przewóz przez granicę
państwa podlega ograniczeniom na podstawie umów międzynarodowych, których RP
jest stroną oraz rejestr upraw i hodowli tych roślin i zwierząt
Czynność
materialno-techniczna

Art. 27e ust. 4

Pobiera opłatę
skarbową za dokonanie wpisu do rejestru, o którym mowa
w art. 27e ust 2
Czynność
materialno-techniczna

Art. 39 ust. 3

Prowadzi rejestr pomników przyrody, stanowisk
dokumentacyjnych, użytków
ekologicznych oraz zespołów przyrodniczo – krajobrazowych (zadanie z zakresu
administracji rządowej)
Czynność
materialno-techniczna

Art. 44

Wyraża
zgodę, wykonując zadania z zakresu administracji rządowej, na dokonanie w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zmiany przeznaczenia
terenów, na których znajduje się starodrzew.
Czynność
prawna

Art. 46 ust. 8

Przekazuje informacje jako organ nadzoru budowlanego zarządowi
ogrodu botanicznego lub zoologicznego o planowanej zmianie sposobu
użytkowania obiektu budowlanego znajdującego
się w pobliżu ogrodu, jeżeli zmiana ta mogła by mieć
wpływ na funkcjonowanie ogrodu
(przed rozpatrzeniem wniosku o wyrażenie zgody na zmianę sposobu użytkowania
obiektu)
Czynność
faktyczna

Art.47

Sprawuje kontrole nad przestrzeganiem przepisów o
ochronie przyrody w trakcie gospodarczego wykorzystywania zasobów i
poszczególnych składników
przyrody przez jednostki organizacyjne i osoby prawne
Zadanie o charakterze nadzorczo
– kontrolnym

Art. 49 ust. 2

Nadaje uprawnienia społecznych
opiekunów przyrody
Akt administracyjny

Ustawa z dnia 28 września 1991r.

O LASACH

Tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 56, poz. 679, z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Starosta

Art. 5 ust. 1 pkt 1

Sprawuje nadzór nad gospodarką
leśną w lasach nie stanowiących Skarbu Państwa – w zakresie nie zastrzeżonym
do kompetencji wojewody

Zadania nadzorczo kontrolne

Art. 5 ust. 3

Może
powierzyć prowadzenie spraw z zakresu nadzoru nad
gospodarką leśną w lasach nie
stanowiących
Skarbu Państwa nadleśniczemu Lasów Państwowych

Porozumienie administracyjne

Art. 9 ust. 2

Określa
zadania właścicieli lasów w zakresie zapewnienia powszechnej ochrony lasów w
przypadku niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 9 ust. 1

Decyzja administracyjna

Art. 10 ust. 1

Zarządza
wykonanie zabiegów zwalczających i ochronnych w lasach zagrożonych, nie
stanowiących własności Skarbu Państwa, na koszt nadleśnictwa
Decyzja administracyjna

Art. 12 ust. 2 pkt 2

Przyznaje
środki finansowe na zagospodarowanie i ochronę w związku z odnowieniem lub
przebudowę drzewostanu – w zakresie nie niezastrzeżonym do kompetencji
Ministra Środowiska
Decyzja administracyjna

Art. 14 ust. 5

Przyznaje
środki finansowe na pokrycie kosztów zalesienia gruntów
Decyzja administracyjna

Art. 14a ust. 3

Cechuje drewno pozyskane w lasach nie stanowiących
Skarbu Państwa i wydaje dokumenty stwierdzające legalność
pozyskania drewna

Czynność
materialno-technoczna

Art. 16 ust. 1a

Występuje, w
uzgodnieniu z właścicielem lasu, do wojewody z wnioskiem o uznanie lasu nie
stanowiącego własności Skarbu Państwa za ochronny lub
pozbawienie go tego charakteru

Czynność
faktyczna

Art. 19 ust. 3

Określa
zadania z zakresu gospodarki leśnej dla lasów rozdrobnionych o powierzchni
do 10 ha, nie stanowiących własności Skarbu Państwa (zadanie z zakresu
administracji rządowej)

Decyzja administracyjna

Art. 21 ust. 1 pkt 2

Sporządza
uproszczony plan urządzenia lasu dla lasów nie stanowiących Skarbu Państwa,
należących do osób fizycznych lub wspólnot gruntowych.

Akt normatywny¹

Art. 21 ust. 2

Zleca przeprowadzenie inwentaryzacji stanu lasów
rozdrobnionych o powierzchni do 10 ha nie stanowiących
własności SP.

Czynność
materialno-techniczna

Art. 21 ust. 5

Uznaje lub odmawia uznania zastrzeżeń
i wniosków do projektu uproszczonego planu urządzania lasu.

Decyzja administracyjna

Art. 22 ust. 5

Nadzoruje wykonywanie zatwierdzonych uproszczonych planów
urządzania lasów nie
stanowiących własności Skarbu Państwa

Zadania nadzorczo-kontrolne

Art. 23 ust. 1

Sporządza
aneks do uproszczonego planu urządzania lasu sporządzanego dla lasów nie
stanowiących własności Skarbu Państwa

Akt normatywny

Art. 23 ust. 4

Wyraża w
przypadkach losowych, zgodę na odstępstwa od postanowień uproszczonego planu
urządzania lasu lub decyzji w sprawie określania zadań z zakresu gospodarki
leśnej w zakresie pozyskiwania drewna w lasach nie stanowiących własności
Skarbu Państwa

Decyzja administracyjna

1.W. Radecki twierdzi, że
plany urządzania lasu (w tym uproszczone plany urządzania lasu) są dokumentami
planistycznymi o charakterze zbliżonym
do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Tak
W. Radecki: Ustawa o lasach z komentarzem, Wrocław
1992, s. 57.

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Art. 24
Nakłada
nakaz wykonania obowiązku z zakresu trwałego utrzymania lasów i zapewnia
ciągłości ich użytkowania albo obowiązków wynikających z uproszczonego planu
urządzania lasu lub decyzji w sprawie określania zadań z zakresu gospodarki
leśnej, jeżeli właściciel nie wykonuje tych obowiązków dobrowolnie
Decyzja administracyjna

Art. 36 ust. 2
Przekazuje z zarządu
Lasów Państwowych grunty stanowiące własności Skarbu Państwa, przeznaczone
do zalesienia ( zadanie z zakresu administracji rządowej)
Decyzja administracyjna

Art. 38d
Wnioskuje o przekazanie przez
Lasy Państwowe nieprzydatnych
im gruntów, budowli i budynków w użytkowanie wieczyste osobie prawnej lub
użytkowanie innej jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości
prawnej.
Czynność
faktyczna

Art. 58 ust. 4
Wydaje nadleśnictwom
opinie w zakresie rocznego planu zalesienia gruntów nie stanowiących
własności Skarbu Państwa
Czynność
prawna

Ustawa z dnia 8 czerwca 2001r.

O PRZEZNACZENIU GRUNTÓW DO ZALESIENIA

Dz. U. Nr 73, poz. 764, z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Starosta

Art. 2

Określa w
terminie do 31 marca każdego roku ogólną powierzchnię gruntów rolnych, które
w następnym roku mogą być przeznaczone do zalesienia
na terenie powiatu

Akt normatywny

Prowadzi rejestr wniosków o wyrażenie
zgody na przeznaczenie gruntów rolnych do zalesienia, uwzględniając terminy
ich wpływu

Czynność
materialno-techniczna

Art. 3. ust. 7

Wydaje decyzje wyrażające
zgodę na przeznaczenie gruntów rolnych do zalesienia

Decyzja administracyjna

Art. 3 ust. 7

Informuje właściwego
ze względu na miejsce położenia gruntu wójta, burmistrza lub prezydenta
miasta o otrzymanych wnioskach o przeznaczeniu gruntów rolnych do
zalesienia, występując
z prośbą
o wyrażenie przez radę
gminy opinii w sprawie zmiany charakteru użytkowania
gruntu z rolnego na leśny

Czynność
materialno-techniczna

Art.. 3 ust. 8

Powiadamia właścicieli
gruntów, których wnioski o przeznaczenie gruntu do
zalesienia nie zostały
rozpatrzone, o terminie ich rozpatrzenia oraz planowanym rozpoczęciu
zalesienia w kolejnych latach

Czynność
materialno-techniczna

Art. 3 ust. 9

Przekazuje decyzje o przeznaczeniu gruntu rolnego do
zalesienia do wiadomości:

1) wójta, burmistrza lub prezydenta miasta
2) nadleśniczego
właściwego ze względu na położenie gruntu

3) zarządu
wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki
wodnej

Czynność
materialno-techniczna

Art. 6 ust. 1

Wydaje decyzje o stwierdzeniu prowadzonej uprawy leśnej

Decyzja administracyjna

Art. 6 ust. 2

Odmawia wydania decyzji o stwierdzeniu prowadzonej uprawy
leśnej
Decyzja administracyjna

Art. 7 ust. 7

Wstrzymuje wypłatę
ekwiwalentu za wyłączenie gruntu rolnego z upraw leśnych i określa warunki
przywrócenia wypłaty
ekwiwalentu
Decyzja administracyjna

Art. 7 ust. 8

Wstrzymuje wypłatę
oraz nakazuje zwrot pobranego ekwiwalentu wraz z odsetkami ustawowymi
Decyzja administracyjna

Art. 8 ust 1

Dokonuje oceny udatności
upraw
Decyzja administracyjna

Art. 8 ust. 2

Rozstrzyga o wypłacie
50% podwyżki ekwiwalentu za wyłączenie gruntu z upraw rolnych, corocznie
jednorazowo
Decyzja administracyjna

Art. 9

Przekwalifikowuje zalesiony grunt rolny na grunt leśny
Decyzja administracyjna

Ustawa z dnia 13 października
1995r.

PRAWO ŁOWIECKIE

Tekst jednolity Dz. U. z 2002r. Nr 42, poz. 372, z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Starosta

Art. 9 ust. 2

Wydaje zgodę
na chwytanie i przetrzymywanie zwierzyny poza
polowaniami i odłowami

Decyzja administracyjna

Art. 10

Wydaje zezwolenia na posiadanie i hodowanie lub
utrzymywanie chartów rasowych i ich mieszańców

Decyzja administracyjna

Art. 29 ust. 1 pkt 2

Wydzierżawia
obwody łowieckie polne (zadanie z zakresu administracji rządowej)

Umowa cywilnoprawna

Art. 45 ust. 3

Wydaje decyzje o odłowie
lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny

Decyzja administracyjna

Ustawa z dnia 4 lutego 1994r.

PRAWO GEOLOGICZNE I GÓRNICZE

Dz. U. Nr 27, poz. 96, z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Organ koncesyjny¹

Art. 7 ust. 3

Wykonuje uprawnienia Skarbu Państwa
w odniesieniu do złóż kopalin, których jest on właścicielem

Zadanie w zakresie gospodarowania powierzonym mieniem

Art. 10 ust. 1

Ustanawia użytkowanie
górnicze dla złóż będących własnością Skarbu Państwa

Umowa cywilnoprawna

Art. 11 ust. 3

Przeprowadza przetarg na nabycie prawa użytkowania
górniczego

Czynności
faktyczne

Art. 14 ust. 2

Wykonuje uprawnienia Skarbu Państwa
w odniesieniu do działalności nie wymagającej koncesji, wykonywanej w
obszarach morskich RP, w górotworze, którego właścicielem
jest Skarb Państwa

Zadanie w zakresie gospodarowania powierzonym mieniem

Art. 16 ust. 1,2i2a

Udziela koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i
wydobywanie kopalin ze złóż,
a także na bezzbiornikowe
magazynowanie lub składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych
wyrobiskach górniczych

Decyzja administracyjna

Art., 17 ust. 2

Ustala zabezpieczenie roszczeń
mogących powstać wskutek wykonywania działalności
objętej koncesją

Decyzja administracyjna

Art. 18 ust. 3

Może
zobowiązać wnioskodawcę
do przedstawienia danych określających stan prawny nieruchomości
objętych
wpływami zamierzonej
działalności, a w przypadku nieruchomości o nieregulowanym stanie prawnym –
danych z ewidencji gruntów i budynków, a także złożenia kopii wniosku
koncesyjnego wraz z załącznikami

Akt administracyjny - postanowienie

Art. 20 ust. 4

Może żądać
przedłożenia dokumentacji
geologicznej

Akt administracyjny - postanowienie

Art. 25 ust. 2

Wyznacza granice obszaru i terenu górniczego
Decyzja administracyjna

Art. 25 ust. 3

Zmienia koncesję
w zakresie dotyczącym
granic terenu górniczego, jeżeli rzeczywiście szkodliwe wpływy robót
górniczych zakładu górniczego przekroczą granice określonego w koncesji
terenu górniczego.
Decyzja administracyjna

Art. 25 ust. 4

Wyznacza granice przestrzeni bezzbiornikowego
magazynowania substancji lub składowania
odpadów oraz granice przestrzeni objętej przewidywanymi szkodliwymi wpływami
takiej działalności, a także zmienia decyzję wyznaczającą te granice
Decyzja administracyjna

Art.26

Może zwolnić
ubiegającego się o koncesję na
wydobywanie kopalin pospolitych z niektórych wymagań
koncesji określonych ustawą (z wyjątkiem wymagań określonych w art. 22 pkt.
1-3) – w uzasadnionych przypadkach, gdy nie zagraża to środowisku
Decyzja administracyjna

Art. 26a ust. 1

Ponosi, na warunkach określonych
w art. 26a ust. 1-2, koncesję na inny podmiot za zgodą przedsiębiorcy, na
rzecz którego koncesja została wydana
Decyzja administracyjna

1.uprawnienia przyznane organom koncesyjnym przysługują;

Ministrowi Środowiska na
działalność wykonywaną
w granicach obszarów morskich RP, w zakresie poszukiwania,
rozpoznawania i wydobywania kopalin podstawowych wymienionych w art. 5 ust. 2
pkt 1 solanek, wód leczniczych i termalnych oraz innych kopalin leczniczych
zaliczonych do kopalin podstawowych na podstawie art. 5 ust. 6, oraz na działalność
w zakresie bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania
odpadów w górotworze, w tym podziemnych wyrobiskach górniczych:

Wojewodzie w zakresie koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie
kopalin podstawowych i pospolitych, z wyjątkiem
przypadków objętych właściwością Ministra Środowiska i starosty:

Staroście w zakresie koncesji na
poszukiwanie, rozpoznawanie wydobywanie kopalin pospolitych, jeżeli spełnione
jednocześnie
są
następujące warunki: obszar zamierzonej działalności nie przekracza powierzchni
2 ha, wydobycie kopalin w roku kalendarzowym nie przekroczy 20 tys. m³,
działalność będzie
prowadzona bez użycia materiałów wybuchowych.

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Art. 26a ust. 3
Może
zmienić warunki zabezpieczenia roszczeń
mogących powstać w związku
z działalnością objętą koncesją w razie przeniesienia koncesji na inny
podmiot
Decyzja administracyjna

Art. 28 ust. 1a
Może
cofnąć koncesję
bez odszkodowania w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy
Decyzja administracyjna

Art. 28 ust. 2
Stwierdza wygaśnięcie
koncesji na warunkach określonych w art. 28 ust. 1
Decyzja administracyjna

Art. 29 ust. 2
Ustala zakres i sposób wykonania
obowiązków dotyczących ochrony
środowiska oraz obowiązków związanych z likwidacją zakładu górniczego przy
cofnięciu lub stwierdzeniu wygaśnięcia koncesji
Decyzja administracyjna

Art. 29 ust. 3
Określa
termin wygaśnięcia zabezpieczenia roszczeń mogących powstać
w związku z działalnością
objętą koncesją
Decyzja administracyjna

Art. 29a
Przesyła
do wiadomości właściwym miejscowo organom administracji geologicznej i
nadzoru górniczego kopii decyzji wydawanych na podstawie przepisów Działu I
rozdziału 3
Czynność
materialno-techniczna

Art. 33 ust. 1
Zatwierdza projekt prac
geologicznych, których wykonanie nie wymaga koncesji
Decyzja administracyjna

Art. 36
Może
nakazać podmiotom wykonującym
prace geologiczne dokonanie za wynagrodzeniem dodatkowych prac geologicznych
Decyzja administracyjna

Art. 41ust. 4
Wydaje zezwolenia na zmianę
kryteriów bilansowości
Decyzja administracyjna

Art. 45 ust. 1a
Stwierdza przyjęcie
dokumentacji geologicznej bez zastrzeżeń
Akt administracyjny -
postanowienie

Art. 45 ust. 1a
Występuje
z żądaniem uzupełnienia lub poprawienia dokumentacji
ekologicznej
Decyzja administracyjna

Art. 45 ust. 2
Gromadzi informacje próbek
uzyskanych w wyniku prowadzenia prac geologicznych
Czynność
materialno-techniczna

Art. 55 ust. 4
Stwierdza przyjęcie
dodatku do projektu zagospodarowania złoża
bez zastrzeżeń
Akt administracyjny -
postanowienie

Art. 55 ust. 4
Występuje
z żądaniem zmiany lub uzupełnienia dodatku do projektu zagospodarowania
złoża, jeżeli nie odpowiada on wymaganiom ustawy lub ujęte w nim zmiany są
nieuzasadnione
Decyzja administracyjna

Art. 56
Może
zmienić koncesję
bez odszkodowania w razie istotnych zmian projektu zagospodarowania złoża,
mających bezpośredni wpływ na warunki określone w koncesji
Decyzja administracyjna

Art. 72 ust. 4
Wyraża
zgodę na przekwalifikowanie zasobów
Decyzja administracyjna

Art. 72 ust. 8
Może
zobowiązać przedsiębiorcę
do wykonania obmiaru wyrobisk w innym terminie, niż do dnia 31 marca, w
przypadku:

1) zrzeczenia się
koncesji

2) wyczerpania zasobów złoża

3) naruszenia przepisów o ochronie
środowiska

Decyzja administracyjna

Art. 84 ust. 10
Określa
na podstawie własnych ustaleń, wysokość opłaty
eksploatacyjnej w przypadkach nie wniesienia przez przedsiębiorcę opłaty lub
niezłożeni informacji albo złożenia informacji nasuwającej zastrzeżenia

Decyzja administracyjna

Art. 85 ust. 2
Ustala wysokość
opłaty za działalność
inną niż wydobywanie kopalin
oraz terminu i sposobu ich wnoszenia
Decyzja administracyjna

Art. 85a ust. 2
pkt 2 i ust. 4 pkt 2
Ustala wysokość
opłat za prowadzenie
działalności z rażącym naruszeniem warunków koncesji
Decyzja administracyjna

Art. 102 ust. 1
Wykonuje zadania określonych
ustawą takie, jak:

1) podejmowanie decyzji niezbędnych
do przestrzegania i stosowania ustawy, w tym udzielanie koncesji,

2) sprawowanie nadzoru i kontroli w zakresie wykonywania przez
przedsiębiorców
uprawnień z tytułu
koncesji,

3) nadzór nad projektowaniem i wykonywaniem prac geologicznych oraz
prawidłowością sporządzania
dokumentacji ekologicznych

4) bilansowanie zasobów kopalin
a)prowadzenie prac geologicznych o podstawowym znaczeniu dla
gospodarki narodowej, zwłaszcza
dla odnowienia bazy surowcowej kraju, ustalenia zasobów złóż kopalin,
bilansowania i ochrony

Zadania o charakterze
reglamentacyjno –zobowiązującym,
nadzorczo – kontrolnym, bezpośrednio - wykonawczym

zasobów wód podziemnych, a także
ochrony środowiska,

5) gromadzenie, archiwizowanie i przetwarzanie danych geologicznych
6) kartowanie geologiczne
7) prowadzenie rejestru obszarów górniczych

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Art. 104a ust. 1 pkt 1.

Wydaje nakaz wstrzymania działalności
w razie stwierdzenia wykonywania działalności bez wymaganej koncesji, bez
zatwierdzonego projektu prac geologicznych lub niezgodnie z koncesją albo
zatwierdzonym projektem
Decyzja administracyjna

Art. 104 ust. 1 pkt 2
Wydaje zakaz wykonywania określonych
czynności osobom posiadającym stwierdzone kwalifikacje geologiczne, na czas
nie przekraczający dwóch lat, w razie stwierdzenia wykonywania przez te
osoby czynności z rażącym niedbalstwem bądź rażącym naruszeniem prawa

Decyzja administracyjna

Art. 104
Może
żądać wstępu,
przy wykonywaniu nadzoru i kontroli, do wszystkich miejsc wykonywania prac
geologicznych, a jeżeli przedmiotem nadzoru i kontroli jest wykonywanie
przez przedsiębiorcę uprawnień z tytułu koncesji, także do zakładów
górniczych: może żądać udostępnienia
niezbędnych informacji, dokumentów oraz udzielania wyjaśnień
Czynności
faktyczne

Starosta

Art. 85a ust 2 pkt 1 lit. b)
Ustala opłatę
eksploatacyjną w razie wydobywania bez wymaganej koncesji kopalin innych niż
występujące w granicach obszarów morskich RP
Decyzja administracyjna

Art. 85a ust. 4 pkt 1 lit. a)
Ustala opłatę,
w razie prowadzenia działalności innej niż wydobywanie kopalin, bez
wymaganej koncesji
Decyzja administracyjna

Art. 103
Wykonuje czynności
organu pierwszej instancji w sprawach należących do właściwości
administracji geologicznej, o ile nie zostały one zastrzeżone dla wojewodów
lub ministra właściwego do spraw środowiska
Ogólna norma kompetencyjna

Ustawa z dnia 20 lipca 1991r.

O INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA

Tekst jednolity Dz. U. z 2002r. Nr 112, poz. 982, z późniejszymi
zmianami

Rada powiatu

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Art. 8a ust. 2

Rozpatruje informację
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o stanie środowiska na obszarze
województwa

Czynność
faktyczna

Art. 8a ust. 3

Określa
kierunki działania właściwego organu Inspekcji Ochrony Środowiska

Akt normatywny – uchwała

Art. 8a ust. 6

Niezwłocznie
informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęciu uchwały, o
której mowa w art. 8a ust. 3

Czynność
materialno-techniczna

Starosta

Art.. 8a ust. 4

Wydaje właściwemu
organowi Inspekcji ochrony Środowiska polecenie podjęcia działań
zmierzających do usunięcia bezpośredniego zagrożenia środowiska

Polecenie służbowe

Ustawa z dnia 18 kwietnia 1985r.

O RYBACTWIE ŚRÓDLĄDOWYM

Tekst jednolity Dz. U. z 1999r. Nr.66 poz. 750, z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Starosta

Art. 7 ust. 5
Wydaje kartę
wędkarską i kartę łowiectwa podwodnego
Decyzja administracyjna

Art. 17a ust. 1
Wydaje zezwolenia na
przegradzanie sieciowymi rybackimi narzędziami
połowowymi więcej niż połowy szerokości
łożyska wody płynącej jest możliwe
wyłącznie
na wodach nie zaliczonych do wód
śródlądowych żeglownych.
Decyzja administracyjna

Art. 17a ust. 2
Wydaje zezwolenia na ustawianie
sieciowych rybackich narzędzi
połowowych na wodach śródlądowych żeglownych na szlaku żeglownym lub w
bezpośrednim jego sąsiedztwie.
Decyzja administracyjna

Art. 20
ust. 2 i 3
Prowadzi rejestrację
sprzętu pływającego służącego do połowu ryb
Decyzja administracyjna

Rada powiatu

Art. 24 ust. 1
Posiada możliwość
utworzenia Społecznej Straży
Rybackiej na wniosek starosty lub wyraża zgodę na utworzenie Społecznej
Straży Rybackiej przez zainteresowane organizacji społeczne lub uprawnionych
do rybactwa
Uchwała
rady

Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku

O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM

Dz. U. nr 80 z 2003roku poz. 717 z późniejszymi
zmianami

Artykuł

Kompetencje/zadania

Forma kompetencji

Starosta

Art. 11 pkt 8a
Opiniuje rozwiązania
przyjęte w projekcie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy

Akt administracyjny - postanowienie

Zarząd
Powiatu

Art. 17 pkt 7a
Uzgadnia Plan Miejscowy
Zagospodarowania Przestrzennego Gminy w zakresie zadań
samorządowych powiatu

Czynność
materialno – techniczna

Art. 60 ust 2
Uzgadnia decyzje o warunkach
zabudowy w zakresie zadań
samorządu powiatu

Akt administracyjny - postanowienie

4. INFORMACJE O POWIECIE

Z dniem 1 stycznia 1999r. powołany
został w wyniku reformy administracyjnej Powiat Piski o łącznej powierzchni
1776,2 km² jako jeden z 17 powiatów ziemskich województwa
warmińsko- mazurskiego. W jego skład weszły 4
gminy.

- Biała Piska -420,1 km²
- Orzysz -363,5 km²}

- Pisz -634,8 km²

- Ruciane- Nida -357,8 km²

Powiat zamieszkuje 59,8 tysiąca ludności co stanowi 4,1% ludności województwa z tendencją malejącą od kilku lat. Gęstość zaludnienia 34 osoby/ 1 km² jest najniższa w województwie. Wskaźnik ten dla województwa wynosi 60 osób i dla kraju 124 osoby/ 1 km².

W rozbiciu na poszczególne gminy wygląda następująco:

- Biała Piska 13.500 w tym na wsi 9.400

- Orzysz 9.900 w tym na wsi 4.300

- Pisz 27.300 w tym na wsi 7.500

- Ruciane-Nida 9.300 w tym na wsi 3.800

Geograficznie Powiat Piski położony jest w obrębie makroregionu Pojezierza Mazurskiego, z którego wyróżnia się kilka mikroregionów jednorodnych pod względem rzeźby i podłoża, pokrywy glebowej, roślinności oraz użytkowania ziemi. Wśród nich są:

Pojezierze Orzyskie ( 340 km² )- wzniesienie terenu od 120 do 200 m n. p. m., rzeźba pagórkowato- wzgórzowa. Rozległe powierzchnie tworzy gliniasta morena denna. Liczne są pagórki kremowe ( piaski, żwiry, pyły). Podłoże żyzne, dominują gleby kompleksu pszennego dobrego i wadliwego. Lasy stanowią Ľ powierzchni, są to bory sosnowe oraz bogate siedliska grądowe.

Jeziora liczne zajmują 18 % powierzchni, należą do nich:

Orzysz

Buwełno

Tyrkło

Wojnowo

Ublik Wielki

Ublik Mały

Pojezierze Bełdańskie ( 186 km²) – jest to teren sandrowy na wysokości 116 do 130 m n. p. m. Równiny faliste zajmują ponad 90% powierzchni regionu. Występują tu „wyspy ”morenowe, zbudowane z glin i piasków gliniastych. To ubogie podłoże porastają bory mieszane, częste są siedliska łęgowe. Jeziora stanowią 13% powierzchni. Są to:

- Bełdany

- Mikołajskie

Wysoczyzna Białej Piskiej ( 326 km²)- teren wynosi się 180 m n. p. m. w centrum , a następnie obniża się na północ, wschód i zachód do ok. 120 m n. p. m. Rzeźba urozmaicona. Dominuje morena denna ( gliny) i czołowa ( piaski i żwiry). Przeważają gleby żyzne kompleksów żytnich. Obszary leśne zajmują 25 % powierzchni. Występują tu głównie bory sosnowe od wschodu Wysoczyzny Białej Piskiej.

Równina Nidzka ( 278 km²)-teren wznosi się od 120 do 140 m n. p. m. Jest to obszar równinny lub falisto- równinny. W podłożu występują piaski i żwiry. Również jest prawie całkowicie zalesione. Znajdują się tu bory sosnowe z enklawami borów mieszanych, gdzie spotyka się świerk, dąb i jesion. Dosyć duży procent powierzchni ( 8% ) zajmują jeziora z rynnowym Jeziorem Nidzkim na czele. Poza nim należą tu także:

- Wiartel

- Brzozolasek

- Jegocin

Obniżenie Piskie( 474 km²)- jest to niski poziom sandrowy, położony na wysokości około 115 do ponad 125 m n. p. m. Obniżenie to wiąże się z szeroką doliną rzeki Pisy. Teren jest równinny o podłożu piaszczystym, a cechą charakterystyczną jest obecność rozległych obniżeń z torfem lub deluwiami. Lasy to przede wszystkim bory mieszane i sosnowe. Znaczny procent zajmują siedliska łęgów olszowo- jesionowych i borów bagiennych. Jeziora zajmują 4,5% powierzchni. Największe jest jezioro Roś, a poza nim jeziora Pogubie, Kocioł i Białoławki. Duża jest gęstość sieci wód płynących. Poza rzeką Pisą i źródłowymi odcinkami Turośli liczne są cieki naturalne i sztuczne np. Kanał Jegliński.

Równina Bemowska( 332km²)- teren wznosi się od 145 do ponad 180 m n. p. m. Rzeźba urozmaicona o podłożu piaszczystym i żwirowym. Duże powierzchnie zajmują również torfy. Lasy porastają prawie 80% powierzchni regionu. Dominują tu bory sosnowe oraz lasy i łąki. Jeziora stanowią około 4% terenu. Poza jeziorem Roś występuje także Jezioro Lipińskie.

OCENA LOKALNYCH ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH W UKŁADZIE GMINNYM.

Gmina Biała Piska

1. Położenie

Gmina Biała Piska położona jest w północno- wschodniej części kraju pomiędzy 21⁰ 55’ a 22⁰ 15’ długości geograficznej wschodniej i 53⁰48’ a 53⁰30’ szerokości geograficznej północnej, na terenie Pojezierza Ełckiego wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. W wyniku nowego podziału administracyjnego kraju gmina Biała Piska należy do woj. warmińsko- mazurskiego i Powiatu Piskiego. Od północy sąsiaduje z gminą Orzyszy: od południa z gminami: Kolno, Grabowo, Szczuczyn, należącymi do woj. Podlaskiego: od wschodu z gminami: Prostki, Ełk: od zachodu z gminą Pisz. Pod względem fizyczno- geograficznym obszar gminy położony jest w obrębie mezoregionu Pojezierze Ełckie wchodzącego w skład makroregionu Pojezierze Mazurskie. Obszar gminy charakteryzuje się niską i pofałdowaną rzeźbą terenu.

2. Struktura użytkowania gruntów

Grunty leśne, stanowiące 39,97% powierzchni gminy, stanowią w przeważającej większości własność państwa. Poza lasami znaczny obszar gruntów należy do gospodarstw indywidualnych. Wśród użytkowników rolnych dominują grunty orne stanowiące 30,24% powierzchni całej gminy.

W strukturze użytkowania gruntów w latach 1996-1997 zauważa się:

- wzrost udziału użytkowników rolnych

- wzrost udziału lasów przy równoczesnym niewielkim wzroście udziałów lasów w gospodarstwach indywidualnych

- niewielki wzrost udziału sadów w gospodarstwach indywidualnych

- wzrost udziału łąk, przy równoczesnym spadku udziału pastwisk

3. Rzeźba terenu

Obszar gminy Biała Piska charakteryzuje bogate ukształtowanie powierzchni. Stosunkowo młoda polodowcowa rzeźba terenu została utworzona w czasie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Charakteryzuje się ona bogactwem falistych i pagórkowatych wzgórz w strefie moreny czołowej, płaskich i falistych obszarów moren dennych, płaskich dolin rzecznych oraz równinnych lekko zwydmionych obszarów sandrowych, przeważnie pokrytych lasami. Ogólnie stwierdzić można, że na obszarze gminy Biała Piska dominuje rzeźba pagórkowata.

Pod względem fizyczno- geograficznym podział na kompleksowe jednostki odzwierciedlające uwarunkowania rzeźby terenu i zmienność klimatyczną na obszarze gminy Biała Piska przedstawia się następująco:

- Pojezierze Ełckie, którego obszar pokrywa się z powierzchnią gminy Biała Piska

- Równina Mazurska, której południowa cześć należy do gminy.

Są to mezoregiony, stanowiące część makroregionu geograficznego nazywanego Pojezierzem Mazurskim. W obrębie mezoregionów wyróżnia się mikroregiony. Są to najmniejsze jednostki podziału fizjogeograficznego, jednorodne pod względem rzeźby tereniu podłoża, pokrywy glebowej, roślinności oraz użytkowania ziemi.

Obszar gminy Biała Piska należy do dwóch mikroregionów stanowiących uwarunkowania fizyczno- geograficzne: Wysoczyzna Białej Piskiej i Równina Bemowska.

Wysoczyzna Białej Piskiej

Teren wznosi się od 185 m n. p. m. w centrum / obszar na południe od miasta Biała Piska / a następnie obniża się na północ, wschód i zachód do około 120 m n. p. m. Makroregiony charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu i stanowi południową granicę zasięgu fazy leszczyńskiej stadiału głównego zlodowacenia bałtyckiego. Powierzchnie terenu stanowi młodoglacjalna, pagórkowata wysoczyzna polodowcowa, w której dominują utwory moreny dennej / gliny / i czołowej / piaski i żwiry /. Przeważają tu żyzne gleby kompleksów żytnich. Obszary leśne zajmują 25% powierzchni, głównie bory sosnowe, siedliska borowe oraz grądy. Od wschodu Wysoczyznę Białej Piskiej ogranicza jezioro Borowe.

Równina Bemowska

Teren wznosi się od poniżej 145 do 180 m n. p. m. Rzeźba terenu urozmaicona o podłożu piaszczystym i żwirowym. Duże powierzchnie zajmują również torfy. Lasy porastają prawie 80% powierzchni regionu. Dominują bory sosnowe oraz olsy i łęgi. Jeziora stanowią około 4 % terenu. Poza jeziorem Roś znajduje się tu także jezioro Lipińskie.

4. Budowa geologiczna, powierzchnia ziemi, gleby

Budowa geologiczna Polski północno- wschodniej, a co za tym idzie, leżącej w jej obszarze gminy Biała Piska, wynika z położenia na skraju starej monolitycznej, prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej. Obszar gminy leży w obrębie dużej jednostki tektonicznej, jaką stanowi wyniesienie mazursko- suwalskie. Fundament krystaliczny zalega tu bardzo płytko pod powierzchnią terenu i pokrywy jest kilkuset metrowa warstwa skał osadowych. Utwory powierzchniowe związane są ze zlodowaceniem środkowopolskim, a w niewielkim stopniu na północnym skraju gminy ze zlodowaceniem bałtyckim( piaski sandrowe). Są tu w większości:

- środkowopolskie gliny morenowe w postaci glin piaszczystych, w partii stropowej silnie spiaszczone

- środkowopolskie piaski, żwiry i głazy lodowcowe wykształcone w postaci silnie zburzonych przemieszanych piasków różnej frakcji, w stropie często zaglinionych.

Na terenie gminy Biała Piska występują też utwory holoceńskie reprezentowane przez osady aluwialne w dolinach rzek i obniżeniach terenu, torfy, namuły, piaski i żwiry rzeczno- bagienne. Wszystkie wyżej wymienione utwory są skałami macierzystymi dla różnych typów gleb występujących na terenie gminy. Ponad 48% powierzchni terenu zajmują pola uprawne. Z analizy map glebowo- rolnych wynika, iż na obszarze rolniczej przestrzeni produkcyjnej przeważają gleby brunatne wytworzone z piasków naglinionych, nażwirowych lub piasków całkowitych, gleby torfowe wytworzone z torfowisk niskich oraz gleby torfowo- murszowe na zmeliorowanych użytkach zielonych.

5. Surowce mineralne

Na terenie gminy, jak wynika z wykazu złóż surowców mineralnych woj. Suwalskiego, istnieje 9 udokumentowanych złóż kruszywa naturalnego usytuowanego we wsiach:

- Danowo

- Szymki, Szymki II/ teren należy do obszarów Chronionego Krajobrazu Puszcza i Jeziora Piskie/

- Olszyna

-Szkody

Mikuty

-Kowalewo

- Wojny

Złoże Danowo

- kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże nie eksploatowane

- zasoby zatwierdzone w lipcu 1988r.- 21,2 tys. ton

Złoże Szymki

- kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże eksploatowane

-zasoby zatwierdzone w sierpniu 1998r. -2 351 tys. ton

Złoże Szymki II

- kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże eksploatowane

-zasoby zatwierdzone w sierpniu 1998r.-1 473 tys. ton

Złoża Olszyna

- kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże eksploatowane

-zasoby zatwierdzone w listopadzie 1994r – 40 tys. ton

Złoża Szkody

- kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże eksploatowane

-zasoby zatwierdzone w listopadzie 1994r. – 30 tys. ton

Złoża Mikuty

-kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże eksploatowane

-zasoby zatwierdzone w grudniu 1994r. – 493 tys. ton

Złoża Kowalewo

- kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże eksploatowane

-zasoby zatwierdzone w październiku 1995r. – 250 tys. ton

Złoża Wojny

- kopalnia: kruszywo naturalne- piasek ze żwirem

- złoże eksploatowane

-zasoby zatwierdzone w październiku 1995r- 144 tys. ton

Gmina Orzysz

Gmina Orzysz do końca roku 1998 należała do woj. Suwalskiego. Po reformie administracyjnej kraju, od stycznia 1999r. gmina Orzysz położona jest w woj. warmińsko- mazurskim. Sąsiaduje z gminami: Ruciane- Nida, Biała Piska, które łącznie z gminą Orzysz tworzą Powiat Piski z siedzibą w Piszu oraz gminami Mikołajki ( powiat Mrągowo), Miłki, Wydminy( powiat Giżycko), Stare Juchy, Ełk ( powiat Ełk).

Gmina Orzysz stanowi jedną jednostkę administracyjną z miastem Orzysz.

W mieście Orzysz krzyżują się dwie drogi krajowe- droga nr 16 ekspresowa relacji: Grudziądz- Iława- Ostróda- Olsztyn- Mrągowo- Orzysz- Ełk- Augustów i nr 644 relacji Granica Państwa- Węgorzewo- Giżycko- Pisz- Kisielnica, gdzie łączy się z drogą krajową nr 61 z Warszawy do Augustowa. Linia kolejowa relacji: Czerwonka- Orzysz- Ełk ma znaczenie drugorzędne. Południowo- zachodnia granica gminy Orzysz przylega do brzegu największego zbiornika wodnego kraju- jeziora Śniardwy, które stanowi element szlaku wodnego o znaczeniu międzynarodowym. Jest to obszar o podwyższonych rygorach ochrony wchodzący w skład Mazurskiego Parku Krajobrazowego.

Znaczna część obszaru gminy- od drogi krajowej nr 644 do zachodniej granicy włączona jest do krajowej sieci ekologicznej ECONET- POLSKA. Są to szczególnie cenne obszary węzłowe o znaczeniu międzynarodowym.

W Orzyszu krzyżują się szlaki turystyki rowerowej o znaczeniu międzyregionalnym.

Gmina Orzysz z racji położenia i posiadanych walorów przyrodniczych i krajobrazowych jest szczególnie predestynowana do rozwoju turystyki i różnych form wypoczynku. Prawie cały obszar gminy zakwalifikowany został na obszar woj. suwalskiego jako tereny o wybitnych predyspozycjach do rozwoju funkcji turystyczno- wypoczynkowej i administracyjnej oraz ośrodek koncentracji bazy turystyczno wypoczynkowej.

2. Geomorfologia i budowa geologiczna

Gmina położona jest w obrębie Pojezierza Mazurskiego w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Od południowego- wschodu graniczy z Pojezierzem Ełckim.

Razem z Pojezierzem Mazurskim wchodzi w skład około bałtyckiej strefy pojeziornej. Obszar gminy posiada krajobraz młodoglacjalny, pojezierzy, z licznymi jeziorami. Podstawowe jednostki geomorficzne powstały w wyniku działania lądolodu fazy pomorskiej zlodowacenia północnopolskiego. Epoka obecna- holocen- wpłynął jedynie na złagodzenie rzeźby polodowcowej.

Najwyżej położone tereny –na wysokości 140-160m n. p. m. z kulminacjami dochodzącymi do 175m n. p. m. – występują w zachodzie i północnej części gminy. Jest to ciąg wzgórz czołowo morenowych oraz towarzysząca mu od południa strefa sandru. Jest to rozciągnięty w kierunku SWW- NEE: w rejonie Chmielewa, na południe od Cierzpięt, Ublika i Okrągłego. Jest to teren o urozmaiconej rzeźbie z deniwelacjami dochodzącymi do 15- 30m, w większości zalesiony.

Część środkowa gminy to w przewadze falista do pagórkowatej wysoczyzna moreny dennej, zbudowana głównie z gliny zwałowej, z rozległymi obniżeniami pojeziernymi powytopiskowymi. Obniżenia te wypełnione są holoceńskimi osadami pojeziornymi organicznymi, głównie torfem i gytią. Podobny charakter posiada północno- wschodnia skraj gminy- w rejonie Dąbrówki, gdzie znajduje się bardzo duże obniżenie pojeziorne zwane Bagnami Nietlickimi. Teren ten wznosi się zwykle na wysokość 120- 140m n. p. m. Przeważa na nim krajobraz rolny. Część południowo- wschodnią buduje piaszczysty zandr o powierzchni niemal równinnej, położonej na wysokości w przewadze 125- 135m n. p. m. Teren jest w większości zalesiony.

Maksymalna rozpiętość między najwyższym punktem w gminie ( 175,3m n. p. m ), a najniższa( 116,1m n. p. m. ) wynosi 59,2m

Dość charakterystyczne dla krajobrazu gminy są doliny rynnowe. Są to formy silnie wydłużone w kierunku zbliżonym do południowego, o stromych stokach, głębokości od kilku do dwudziestu kilku metrów. Szerokość ich wynosi zwykle kilkaset metrów, natomiast długość jest wielokilometrowa, często rozprzestrzeniają się poza teren gminy. Wypełniają je zwykłe wody jezior. Bardziej znaczne z nich to od zachodu:

- rynna jezior Buwełno i Tyrkło

- rynna jezior Ublik, poprzez jeziora Szwajcarii Orzyskiej do rynny jeziora Orzysz

- rynna jezior Rostki- Kępno

- rynna Krakszty- Lipińskie

Ponadto charakterystyczną formą morfologiczną jest dolina Wężówki, która swe założenia ma w epoce lodowcowej.

Unikalnym zjawiskiem jest misa jeziora Śniardwy, przyległego do terenu gminy. Jest to największy śródlądowy zbiornik wodny w Polsce. Wypełnia on zagłębia moreny dennej.

Miąższość utworów czwartorzędnych jest znaczna, wynosi przeważnie 150- 120m. Na większości obszaru gminy pod osadami z epoki lodowcowej, zalegają utwory trzeciorzędu starszego głównie piaski oligocenu. Przez część środkowo- zachodnią gminy przebiega dolina podczwartorzędowa o szerokości 3- 4km i wydłużeniu południkowym, której oś przebiega od jezior Ublik na północy, poprzez Miłosze do Łysoni na południu. W obrębie tej doliny miąższość utworów czwartorzędowych wzrasta do prawie 300m i pościelone są one bezpośrednio osadami ery mezozoicznej( margle kredy górnej). Ponadto osady ery mezozoicznej reprezentowane są przez skały wieku jerajskiego i triasowego wykształcone zarówno jako piasek i iłowce jak i jako margle i wapienie. Łączna miąższość skał osadowych, osadzonych w dwóch erach geologicznych: mezozoicznej i kenozoicznej, wynosi około 1,1 km . Brak jest osadów ery paleozoicznej- co jest cechą charakterystyczną dla wyniesienia mazursko- suwalskiego: tj. jednostki tektonicznej wchodzącej w skład wschodnioeuropejskiej platformy prekambryjskiej .Poniżej skał osadowych zalega prekambryjskie podłoże krystaliczne: w tym rejonie zabudowane głównie za skał metamorficznych, poprzetykanych intruzjami skał magmowych.

3. Gleby

Obszar gminy charakteryzuje się występowaniem gleb dość różnorodnych z przewagą kompleksów żytnich.

Urodzajne gleby kompleksu pszennego drobnego występują w zwartych obszarach w rejonie wsi Dziubiele- na zachodnim krańcu gminy i około wsi Ogródek – na wschodnim krańcu gminy. Mniejsze powierzchnie tego kompleksu znajdują się w rejonie Zdęgowa i kilku innych wsi, gdzie występują zwykle łącznie z glebami kompleksu pszenno- żytniego ( żytniego bardzo dobrego) tworząc wśród rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy obszary najbardziej przydatne do tego celu. Obok w/w miejscowości położone są one w rejonie Gaudynek, w rejonie Grądy Podmiejskie- Pianki, a mniejsze powierzchnie w rejonie Odoje- Czarne, Dąbrówki, Rostek Skomackich.

Są to gleby na ogół IIIb i VIa klasy bonitacyjnej. W ich składzie gatunkowym przeważają osady zwięzłe, głównie gliny lekkie i piaski gliniaste mocne na glinie. Są to gleby zwykłe o dobrej strukturze, głębokim poziomie próchniczym, zasobne w składniki pokarmowe. Te cechy pozwalają na uprawę bardzo szerokiego wachlarza gatunków roślin.

Podobny skład mechaniczny mają gleby kompleksu pszennego wadliwego występują głównie na obszarach silnie skonfigurowanych. Są one mniej przydatne do upraw płużnych, ze względu na trudności w uprawie mechanicznej, podatność na erozję i słabsze plonowanie w latach suchych. Występują one na dużych obszarach w rejonie miejscowości: Ogródek, Tuchlin, Nowa Wieś a na najmniejszych powierzchniach w rejonie wsi: Czarne, Ublik, Kamieńskie.

Podobnej przydatności rolniczej są średnio urodzajne gleby kompleksu żytniego dobrego, w przewadze IV klasy bonitacyjnej. Są to gleby średnio zwięzłe, wytworzone na ogół z piasków gliniastych lekkich zalegających na glinach lub piaskach słabo gliniastych, lub występujących w całym profilu glebowym. Są one mniej zasobne w składniki pokarmowe, dość wrażliwe na suszę- szczególnie w warunkach silnego urzyźnienia terenu. Występują na większych obszarach w rejonie Dąbrówki, Cierzpiąt, Grzegorzy, a także wsi Miłosze, Gaudynek, Pianki, Szwejkówko.

Gleby słabo urodzajne kompleksu żytniego słabo i żytnio- łubinowego, głównie V i VI klasy bonitacyjnej występują na dużych powierzchniach w rejonie PGR Mikosze i Szwejkówko, między Dziubielami, a Suchym Rogiem, w rejonie wsi Dabrówka, Góra, Wężewo, PGR Cierzpięty, Odoje, Wierzbiny, a także mniejszymi powierzchniami na innych terenach. Są to w większości gleby wytworzone z piasków słabogliniastych zalegających na piaskach luźnych, wrażliwe na suszę, często trwale suche.

Trwałe użytki zielone na obszarze gminy występują dość liczne, a dominującym kompleksem jest 2z należący do średnich użytków zielonych. Są one w większości wykształcone na glebach pochodzenia organicznego( torfach i murszy torfowych)). Największy ich obszar występuje w północno- zachodniej części gminy.

Duże ich powierzchnie zalegają w rejonie wsi: Grądy Podmiejskie, Grzegorze, Mikosze i w dolinach: Chmielówki k / Zdęgowa oraz Grabówki między Chmielewem a jez. Tuchlińskim

4. Lasy

Lesistość terenu gminy jest bardzo wysoka. Lasy zajmują ponad połowę jej powierzchni. Wpływa na to przede wszystkim obecność zawartego masywu Lasów Drygalskich w południowo- wschodniej części gminy, pozostających terenami specjalnymi (poligon). Występujący w północnej części gminy kompleks leśny, rozciągnięty jest równoleżnikowo wzdłuż strefy moren czołowych.

W strukturze władania dominują lasy państwowe. Administrowane są przez 3 nadleśnictwa. Lasami części północnej gminy zarządza Nadleśnictwo Giżycko: w części południowej administruje Nadleśnictwo Drygały, a na fragmencie południowo- zachodnim Nadleśnictwo Maskulińskie z siedzibą w Rucianem- Nidzie.

Wśród siedlisk leśnych zdecydowaną przewagę mają typy borowe, w tym głównie Bór świeży i Bór mieszany świeży . Obejmują one prawie cały kompleks główny w północnej i środkowo- wschodniej części gminy.

Dość dużą powierzchnie zajmują olesy. Podobnie jak i inne lasy na siedliskach podmokłych i bagiennych występują one gniazdowo, nie tworząc dużych kompleksów leśnych i są związane z obniżeniami terenu.

Siedliska lasowe ( prawie wyłącznie las mieszany) występują na zachodnim skraju głównego kompleksu oraz na małych powierzchniach „wypasowo” w innych rejonach.

Dominującym gatunkiem lasotwórczym jest sosna. Drugim pod względem zajmowanej powierzchni jest olsza. W dalszej kolejności występują świerk i brzoza, a następnie dąb i lipa.

Struktura siedliskowa, a także częściowo- wiekowa, lasów na terenie gminy jest na ogół bardzo sprzyjająca dla rozwoju turystyki.

Gmina Pisz

Położenie

Obszar miasta i gminy Pisz obejmuje 645 km² i położony jest pomiędzy 53⁰ 28’ i 53⁰ 46’ szerokości geograficznej północnej oraz 21⁰ 27’ i 21⁰ 58’ długości geograficznej wschodniej. Pod względem fizjograficznym obszar ten należy do trzech jednostek:

Równina Mazurska ( na południe od linii Ruciane- Pisz- Rybitwy i zachód od Pisza)

Pojezierze Ełckie ( na południe od jez. Roś i wschód od Pisy)

Kraina Wielkich Jezior Mazurskich ( na północ od linii Ruciane- Pisz- Rybitwy)

Pod względem administracyjnym miasto i gmina Pisz do 31 grudnia 1998r. należała do woj. suwalskiego, natomiast od 1 stycznia 1999r. – do województwa warmińsko- mazurskiego. Miasto Pisz jest siedzibą powiatu obejmującego gminy:

- miasto i gminę Pisz

- miasto i gminę Orzysz (na północ i północny wschód od granic gminy Pisz)

- miasto i gminę Biała Piska (na wschód od granic gminy Pisz)

- miasto i gminę Ruciane- Nida ( zachód od gminy Pisz)

Ponadto gmina Pisz sąsiaduje:

- od południowego zachodu- z gminą Rozogi

- od południa – z gminami Łyse oraz Turośl

- od południowego- wschodu – z gminą Kolno

Pod względem powierzchni Pisz jest największą gminą w Polsce.

Budowa geologiczna

Obszar miasta i gminy Pisz leży w obrębie kredowej niecki, pochylonej w kierunku północnym.

Pod skałami kredowymi zalegają utwory jury, dewonu, syluru i kambru.

Na marglach kredowych zalegają utwory trzeciorzędowe- głównie oligoceńskie i mioceńskie piaski, przy czym prawie na całym obszarze gminy bezpośrednio pod czwartorzędem znajdują się warstwy mioceńskie.

Utwory czwartorzędowe mają na obszarze gminy Pisz znaczną miąższość: 150- 200m na wschód od Śniardw i linii Pisz- Jeże oraz 100- 150m na zachód od Pisy. Powierzchniowe utwory obszaru planistycznego związane są ze zlodowaceniem bałtyckim oraz holocenem. Gmina Pisz leży na południe od rozległej strefy moreny czołowej, której wzgórza ciągną się wzdłuż północnych brzegów Śniardw pomiędzy Mikołajkami a Orzyszem. Na terenie gminy można wyróżnić szereg obszarów różniących się pod względem geomorfologii. Są to :

-fragmenty moreny czołowej w okolicach Zdor oraz na wyspie Szeroki Ostrów, zbudowane z piasków i glin zwałowych

- rozległy obszar zastoiskowy w trójkącie Kwik- Pisz- Pilchy, w większości wypełniony torfami oraz w znacznej części pokryty wodami jezior Białoławki, Kocioł, Roś

- fragmenty moreny dennej w okolicach Wąglika

- Sandr Piski, obejmujący prawie cały obszar gminy na południe od jezior Śniardwy i Roś, z wyjątkiem południowo- wschodnich ich krańców. Miąższość piaszczystych osadów sandrowych jest wszędzie znaczna i w wielu miejscach przekracza 30m.

- Dolina Pisy, przecinająca sandr z północy na południe, zabudowana w większości z madów piaszczystych oraz torfów

- utwory moreny dennej na wschód od Pisy, w okolicach Turowa, Bogumił i Lisek.

W obrębie sandru piskiego położonych jest wiele obszarów zastoiskowych i zagłębień, w większości wypełnionych torfami. Do większych należą:

- południowo- zachodnie krańce gminy w okolicach Ciesiny, Karpy i Hejdyka

- okolice Uścian

- okolice Pogubia Tylnego

- teren między Pogubiem Średnim a Pisą

- obszar w trójkącie Stare Guty- Jagodne- Bogumiły na wschód od Pisy

Kopaliny

Wszystkie udokumentowane złoża kopalin na terenie miasta i gminy Pisz pochodzą z plejstocenu i są związane z działalnością lodowca. Są to główne złoża kruszyw naturalnych- piasków i żwirów. Ogółem udokumentowanych jest 9 złóż. Ich krótką charakterystykę przedstawia poniższa tabela.

kod złoża

kopalnia

Stan zagospodarowania

Powierzchnia złoża (ha)

Zatwierdzone zasoby

KN 3999

KN 5626

PC 2761

PC 2760

KN 4318

KN 5073

KN 5871

piasek, piasek ze żwirem

piasek ze żwirem

piaski kwarcowe do produkcji silikatów

piasek ze żwirem, piasek

piasek

piasek ze żwirem, piasek

nie eksploatowane

eksploatowane

nie eksploatowane

eksploatowanie

nie eksploatowane

0,86

0,56

15,4

120,07

0,42

649,19

75 100 t

94 000 t

537 000 m³

6 395 000 m³

16 700 t

96 215 000 t

Gleby

Gleby są odzwierciedleniem utworów macierzystych, z których powstały. Na obszarze gminy Pisz dominują bardzo słabe gleby piaszczyste, położone na terenach sandrowych. Znaczna część z nich jest obecnie zalesiona. Duże obszary zajmują również gleby położenia organicznego, w większości torfowe( torfy niskie ) a także murszowe i mułowo- glejowe. Gleby takie zajmują obszar obniżeń, w tym przede wszystkim tereny pomiędzy jeziorem Roś a morenami nad brzegiem Śniardw, podmokłe równiny pomiędzy moreną denną na południowo- wschodnich obrzeżach gminy a rzeką Pisą oraz południowo- zachodnie krańce gminy.

Stosunkowo najżyźniejsze są gleby gliniaste i piaszczyste na obszarach morenowych ( południowy wschód oraz wschodnie brzegi Śniardw). Są to w ogromnej większości gleby brunatne. Miejscami występują także gleby bielicowe i pseudobielicowe oraz czarne ziemie właściwe i zdegradowane. W dolinie Pisy spore obszary zajmują mady. Przydatność rolnicza gleby gminy Pisz jest niska. Wśród gleb rolnych zdecydowanie ( około 90%) dominują gleby kompleksu żytniego słabego ( 6) i bardzo dobrego (7). Niewielkie enklawy gleb o większej przydatności ( gleby kompleksu żytniego dobrego (6) i rzadziej pszenno- żytniego (4), znajdują się niemal wyłącznie na wschodnich obrzeżach gminy głównie w okolicach wsi Zdory, Kwik, Kocioł Duży, Pietrzyki i Liski. Kompleks 3 ( pszenny wadliwy, zwany inaczej erozyjnym) prawie nie występuje. Wśród użytków zielonych nieco więcej jest użytków słabych i bardzo słabych (3z) niż użytków zielonych średnich(2z). Kompleks 1z nie występuje w ogóle.

Poniższy stan rzeczy odzwierciedlają statystyki bonitacji gleb użytkowanych rolniczo. Na terenie gminy prawie w ogóle nie występują gleby klas I- III, natomiast aż 70% to gleby klasy V i VI. Łąki są generalnie nieco lepszej jakości ( 44% w klasie IV) niż grunty orne i pastwiska ( ok. 21% w klasie IV). Zbiorcze zestawienie danych na ten temat zawarto w tabeli poniżej:

Użytki rolne	Klasa bonitacyjna						Razem
I III IV V VI
ha %	0 0	55 1	1.712 21	3.543 44	2.682 34
łąki	ha %	19 0	1 0	2.866 44	3.027 47	537 8	6.449
pastwiska	ha %	12 0	61 2	564 20	1.714 60	504 18	2.855
RAZEM	ha %	31 0	116 1	5.142 30	8.284 48	3.724 22	17.296

Warunki glebowe gminy wypadają niekorzystnie zarówno na tle Polski jak i Regionu Wielkich Jezior Mazurskich. W tym kraju grunty klasy III i wyższych zajmują około 26% a gleby klasy V i VI- 34% powierzchni użytków rolnych. W regionie WJM w dwóch najniższych klasach mieści się 30% gruntów ornych i 37% trwałych użytków zielonych. Odsetek gruntów klasy III wynosi w regionie odpowiednio 10% i 13%.

Ukształtowanie terenu

Większość gminy to okolice o bardzo mało urozmaiconej rzeźbie. Płaski krajobraz cechuje przede wszystkim obszary torfowe oraz znaczną część sandrów. Falista lub pagórkowata rzeźba dominuje jedynie na terenach morenowych na wschód o linii Jeże- Turowo- Bogumiły- Kocioł oraz nad Śniardwami w okolicach Zdor i Kwiku. Względne wysokości wzniesień rzadko jednak przekraczają 20- 30 m. Punkty położone poniżej to wzniesienia morenowe na wschodzie gminy, w okolicach Miast ( 162m n. p. m.), Turowa ( 157m n. p. m.) oraz Kotła ( 157m n. p. m.). Z punktu widzenia warunków produkcji rolnej ukształtowanie takie terenu jest korzystne. Jedynie 16% obszarów rolnych gminy zostało zaliczone do średnio korzystnych pod względem rzeźby terenu. Obszarów o rzeźbie mało korzystnej i niekorzystnej nie odnotowano. Natomiast ogółem w Regionie WJM obszary o pogorszonej przydatności ze względu na ukształtowanie terenu stanowią 55% użytków rolnych. Monotonia rzeźby przyczynia się natomiast do obniżenia walorów krajobrazowych, a przede wszystkich turystycznych gminy.

Gmina Ruciane- Nida

Gmina Ruciane- Nida, położona w południowej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, zajmuje powierzchnię 35.777 ha, w tym miasto 1.707 ha, tereny wiejskie- 34.067 ha. Należy do jednostek administracyjnych stosunkowo dużych. W układzie południkowym jej rozpiętość wynosi 26,6 km w układzie równoleżnikowym – 21,8 km Graniczy od północy z gminą Mikołajki, od wschodu i południa- z gminą Pisz, a od zachodu z gminami Rozogi, Świętajno i Piecki.

Gmina Ruciane- Nida charakteryzuje się czystym, prawidłowym układem funkcjonalnym, który tworzą:

południkowy ciąg terenów turystyczno- wypoczynkowych, powiązanych z terenami Bełdany- Nidzkie;

tereny leśne Puszczy Piskiej będące, obok funkcji produkcyjnej, zapleczem dla turystyki i wypoczynku oraz regulatorem klimatu lokalnego;

tereny rolne w formie 2 dużych, w rejonie Ukty i Wejsun, oraz 4 małych polan w kompleksie Puszczy Piskiej;

zespół osadniczy Rucianego- Nidy wraz z przysiółkami Dybówka, Guzianki i Kowalika.

Elementem wiążącym w/w części składowe i związane z nimi osadnictwo jest układ dróg krajowych, wojewódzkich i gminnych.

Centralne położenie miasta oraz w miarę równomierne rozmieszczenie wiejskich ośrodków usługowych zapewnia dostateczne standardy obsługi terenu gminy z wyłączeniem części osad leśnych.

W skład gminy wchodzi jedno miasto oraz 46 miejscowości posiadających nazwy, zgrupowanych w 15 sołectwach. Osadnictwo miejskie jest mocno zróżnicowane tak pod względem wielkości jak i wyposażenia usługowego. Największym sołectwem jest Ukta licząca w 1997r. 789 mieszkańców, najmniejszym zaś Iznota o zaludnieniu 53 osób.

2. Geomorfologia , rzeźba terenu, zasoby surowcowe.

Obszar gminy Ruciane- Nida znajduje się w zasięgu fazy leszczyńskiej i poznańskiej ostatniego zlodowacenia. Można wyróżnić tu następujące jednostki morfologiczne:

strefę wysoczyzny moren czołowych przechodzących z zachodu na wschód poprzez środkową część gminy,

wysoczyznę polodowcową moreny dennej w pasie północnym,

równinę sandrową obejmującą południową część gminy,

rynnę jezior Bełdany- Nidzkie

Strefa moren czołowych stanowi lokalne wyniesienie terenu z mocno zróżnicowaną rzeźbą w rejonie Rucianego i jezior Guzianek. Jest to południowy zasięg fazy poznańskiej ostatniego zlodowacenia. Wyniesiona jest na wysokość 132-142m n. p. m. Deniwelacje lokalne z wyjątkiem rejonu Guzianek są małe.

Wysoczyzna polodowcowa moreny dennej obejmuje obszar na północ od Rucianego. Charakteryzuje się konfiguracją falistą i pagórkowatą oraz stosunkowo mało zróżnicowaną budową geologiczną utworów powierzchniowych. Występują tu rozległe obniżenia( dolina rzeki Kretyni, otoczenie jeziora Warnołty) i kępowe wyniesienia. Deniwelacje lokalne dochodzą do 15 m.

Równina sandrowa nachylona jest kierunku południowym. Utwory powierzchniowe są zbudowane wyłącznie z piasków. Pierwszy poziom wód gruntowych posiada zwierciadło swobodne.

Rynna jezior Bełdany- Nidzkie stanowi dolinę o przebiegu zbliżonym do południkowego, wcięta w utwory polodowcowe na głębokość do 70 m. Rynna w formie doliny rzecznej osiąga głębokość 46m poniżej lustra wody. W sposób naturalny dzieli obszar gminy na wschodnią i zachodnią połączoną komunikacyjnie w rejonie Rucianego.

Najwyższy punkt w granicach gminy (140,7 m n. p. m.) znajduje się na wschód od jeziora Guzianka Wielka, zaś najniższy stanowi poziom Wielkich Jezior Mazurskich ( 115,7m n. p. m.)

- Wygryny o pow. 1,90ha ,zasobach bilansowych 45.575m³ ( 87,1 tys. ton) i zasobach pozabilansowych 8.100m³ (15,9 tys. ton )

Kruszywo te jest przydatne do domieszek betonowych.

Ze względu na dużą lesistość gminy oraz duży udział terenów prawie chronionych możliwości udokumentowania, a tym bardziej eksploatacji dodatkowych złóż są niewielkie.

3.Warunki glebowe

Analogicznie do zróżnicowanej budowy geomorfologicznej terenów gminy występują również odmienne warunki glebowe w poszczególnych jej częściach. Najlepsze gleby obserwuje się w zachodniej części gminy ( rejon Ukty- Wojnowa), najsłabsze –w części południowej. Gleby północnej części gminy typologicznie należą do gleb brunatnych właściwych oraz brunatnych wyługowanych.

Udział poszczególnych kompleksów przydatności rolniczej w skali całej gminy przedstawia się następująco:

2- pszenny dobry 9,0%

3- pszenny wadliwy -

4-żytni bardzo dobry 33,9%

5- żytni dobry 14,3%

6- żytni słaby 12,0%

7- żytni bardzo słaby 22,1%

8- zbożowo- pastewny mocny -

9- zbożowo- pastewny słaby 8,7%

1z- użytki zielone b. dobre i dobre -

2z- użytki zielone średnie 31,6%

3z- użytki zielone słabe i b. słabe 68,4%

4.Użytkowanie ziemi

Z uwagi na położenie gminy Ruciane- Nida w obrębie Puszczy Piskiej jej struktura użytkowania ziemi znacznie odbiega od przeciętnych dla województwa olsztyńskiego i suwalskiego.

Struktura użytkowania ziemi w całej jednostce administracyjnej przedstawia się następująco:

- użytki rolne 4.448 ha 12,4%

- lasy i zadrzewienia 25.806 ha 72,1%

- wody 3.363 ha 9.4%

- rowy 43 ha 0.1%

- tereny komunikacyjne 877 ha 2.5%

- treny osiedlowe 391 ha 1.1%

- użytki kopalne 4 ha -

- tereny różne 134 ha 0.4%

- nieużytki 570 ha 1.6%

- powierzchnia wyrównawcza 138 ha 0.4%

RAZEM : 35. 774 ha 100.0%

Walory krajobrazowe

Na terenie gminy Ruciane- Nida zdecydowanie przeważa krajobraz naturalny lub zbliżony do naturalnego z racji położenia na obszarze Puszczy Piskiej. Stosukowo niewielkie enklawy rolno- osadnicze charakteryzują się krajobrazem kulturowym współczesnym lub mieszanym wg klasyfikacji prof. J. Bogdanowskiego. Krajobraz ten stosunkowo dobrze przetrwał na terenach wiejskich gminy, gdzie procesy społeczno- gospodarcze przebiegały w wolniejszym tempie. Ocena ta nie dotyczy wsi Karwica, Krzyże i Piaski, w których realizacja dużych obiektów turystyczno- wypoczynkowych, a zwłaszcza wielka ilość zabudowy letniskowej, zmieniła radykalnie pierwotne układy przestrzenne.

5. GOSPODARKA WODNA

Pojezierze Mazurskie charakteryzuje się różnorodną siecią hydrograficzną unikalną w skali kraju – szczególnie Kraina Wielkich Jezior Mazurskich - którą tworzą różnego kształtu i wielkości jeziora oraz krótkie odcinki rzek o niewielkich dorzeczach, stanowiące dopływy i odpływy jeziorne. Obszar ten ma charakter wododziałowy, północna część to dorzecze Pregoły, południowa ( w tym Powiat Piski) dorzecze Wisły.

W układzie tym wyróżniamy:

- Wielkie Jeziora Mazurskie – jeziora żeglowne o pow. -308 km² połączone kanałami, leżące w strefie wododziałowej Wisły i Pregoły i o regulowanym poziomie wody. Sterowane odpływem jezior na rzekę Pisę ( w kierunku Wisły) jazami w Karwiku i Kwiku.

- inne jeziora z kontrolowanym odpływem, przystosowane do planowego gospodarowania ich zasobami wodnymi za pomocą urządzeń piętrząco- upustowych są to: Nidzkie, Guzianka Wielka, Guzianka Mała; Wiartel, Brzozolasek i Przylasek; Pogubie Małe, Pogubie Średnie i Kały.

- pozostałe jeziora i cieki stanowiące i dopływy i odpływy posiadające hydrologiczne możliwości magazynowania wód w zlewni jedna nie wyposażona w techniczne środki powiększania retencji np. jezioro Roś, rzeka Pisa.

- bezodpływowe „ oczka wodne ”( o pow. do 1 ha) występujące w dużej liczbie i odgrywające istotną rolę w gospodarowaniu zasobami wodnymi zlewni.

- tereny pojeziorne, zlokalizowane w strefie brzegowej obecnych jezior morfologicznie z nimi związane ( powstały w wyniku procesu starzenia się i stopniowego zaniku zbiorników wodnych) oraz bagna i mokradła śródpolne o znacznej użytecznej pojemności retencyjnej.

GOSPODAROWANIE ZASOBAMI WODNYMI

Pojezierze Mazurskie posiada ogromne hydrologiczne i techniczne możliwości magazynowania wód w zlewni i wykorzystania ich do celów żeglugi, rolnictwa, energetyki, środowiska przyrodniczego i ludności. Właściwe gospodarowanie tymi zasobami w oparciu o istniejącą już zabudowę hydrotechniczną wykorzystywane są tylko częściowo. Dotychczasowa decyzja wodno prawna ustala piętrzenie Wielkich Jezior Mazurskich w zakresie rzędnych:

min- 115,55 m n .p. m.

max- 116,00 m n. p. m.

Wieloletnia praktyka gospodarowania wodą wykazuje konieczność wykonywania jałowych zrzutów wody w okresie wiosennym z Wielkich Jezior Mazurskich do rzeki Pisy w okresie zagrożenia powodziowego rzeki Pisy i Narwi, natomiast w okresie letnim całkowity brak zasobów wody dyspozycyjnej do alimentacji przepływu rzeki Pisy i utrzymania jej żeglowności (rok 2000 był tego dobitnym przykładem)

Mając powyższe na uwadze należy zmierzać do wyższego piętrzenia jezior w okresie wiosennym do rzędnej 116,05 m n. p. m. spiętrzenie to nie wymaga inwestycji w przebudowę istniejących urządzeń piętrząco- upustowych. Piętrzenie to pozwoli na zwiększenie zasobów wody dyspozycyjnej o ~ 62 mln m³( z 92,4 -154 mln m³), a przede wszystkim pozwoli to na zatrzymanie wody pozimowej w jeziorach do końca maja każdego roku. Ważnym elementem małej retencji jest właściwa gospodarka wodna na istniejących systemach melioracyjnych, gdyż wykorzystując ich urządzenia piętrzące można zmagazynować znaczne rezerwy wody w zlewni przeznaczone głównie na potrzeby rolnictwa i rybactwa, wpływające również na podwyższenie poziomu wód gruntowych.

Właściwe funkcjonowanie urządzeń piętrzących- szczególnie w okresie spływu wiosennego- ma duży wpływ na zwiększenie retencji dolinowej i ochronę przeciwpowodziową. Obecnie wskutek zmian własnościowych w rolnictwie system ten jest mocno zaniedbany, urządzenia techniczne niszczeją, a z terenów zmeliorowanych tworzą się wtórne nieużytki.

DROGI WODNE ŻEGLOWNE

W obrębie Pojezierza Mazurskiego na obszarze działania Powiatu Pisz do dróg wodnych żeglownych zaliczane są:

rzeka Pisa na całej długości 80 km tj. od ujścia do Narwi (km 0) do wpływu z jeziora Roś (km 80) w województwie warmińsko- mazurskim 30 km (od dopływu Wincenta do jez. Roś ).

szlaki Wielkich Jezior Mazurskich.

-szlak główny Pisz- Węgorzewo dł. 86,80 km w tym połączenia kanałami:

Jegliński - 5,25 km

Tałtański - 1,60 km

Grunwaldzki - 0,47 km

Mioduńki - 1,92 km

Szymoński - 2,36 km

Kula - 0,11 km

Łuczański - 2,13 km

Węgorzewski - 2,70 km ( 1,78 km odcinek żeglowny rzeki Węgorapy )

- szlaki boczne o łącznej długości 84,60 km w tym:

Śniardwy- Okartowo – 14,20 km

Mikołajskie- Nidzkie – 36,50 km

Ogółem długość szlaków żeglownych na Wielkich Jeziorach Mazurskich wynosi 171,40 km, w tym kanałami 18,0 km .

W/w drogi wodne zaliczone są do I klasy wód śródlądowych żeglownych.

Drogi wodne żeglowne oznakowane są zgodnie z „ Przepisami żeglugowymi na śródlądowych drogach wodnych” ( zał. do MP Nr 4 1992r) i przepisami żeglugowymi lokalnymi ( Dz. Urzędowy Woj. Suwalskiego Nr 32 z 1998r.)

Szlaki na jeziorach wyznaczone są pławami ustawionymi jednostronnie od strony płycizn, a tylko na przesmykach, przy rozgałęzieniach szlaków i na akwenach wąskich o dużym natężeniu ruchu jednostek pływających ( np. jez. Nidzkie, jez. Mikołajskie ) obustronnie, tworząc rodzaj toru wodnego. Oznaczone stosownymi znakami nawigacyjnymi są wszystkie przejścia przez kanały, pod mostami i liniami napowietrznymi oraz podejścia do śluz. Odrębnie oznakowane są tylko przeszkody podwodne zlokalizowane bezpośrednio przy wytyczonych szlakach- pozostałe bez oznakowania.

Usprawnienie stosowanego systemu oznakowania dróg wodnych mające znaczący wpływ na poprawę bezpieczeństwa żeglugi wymaga przeprowadzenia następujących działań

Sporządzenia map poszczególnych jezior w skali 1 : 10 000 z określonymi głębokościami i zlokalizowanymi przeszkodami, co pozwoli na wydzielenie akwenów niebezpiecznych ( lub pojedynczych przeszkód ), odrębne ich oznakowanie i wyłączenie z żeglugi.

opracowania lokalizacji dróg wodnych i akwenów żeglownych .

Stosowany dotychczas „ Informator dróg wodnych śródlądowych ” z 1996r. jest w znacznym stopniu nieaktualny i zawiera ograniczoną- jak na dzisiejsze potrzeby- ilość danych.

modyfikacja oznakowania przejść przez kanały główne ze względów informacyjnych i estetycznych- ładniejsze i trwalsze tablice, zmiana sposobu ich mocowania, czytelny układ znaków.

Nasilenie się z roku na rok ruchu jednostek turystycznych w szczycie sezonu nawigacyjnego na szlakach Wielkich Jezior Mazurskich- szczególnie w rejonie Rucianego- Nidy – zagraża uprawianiu bezpiecznej żeglugi. Potrzebne są nowe szlaki i nowe budowle żeglugowe.

Szlak żeglowny Śniardwy- Niegocin przez jeziora: Tyrkło, Buwełno, Wojnowo.

Układ jezior rynnowych stwarza możliwość utworzenia nowego szlaku na trasie z Pisza do Giżycka z pominięciem Mikołajek. Główną przeszkodą w jego wykonaniu jest wzniesienie terenu rzędu 25- 30 m ponad poziom wody pomiędzy jeziorami Tyrkło i Buwełno ( dł. połączenia ok. 2 km), co w zasadzie wyklucza budowę kanału. Rozważane są inne możliwości przemieszczania jachtów na tym odcinku- pochylnie, wyciągi, transport kołowy lub linowy. Ponadto niezbędna jest modernizacja kanału i mostu na przesmyku Buwełno- Wojnowo. Obecnie na rozpatrywanym szlaku obywa się w ograniczonym zakresie ruch jednostek turystycznych z tym, że na przejściu Tyrkło- Buwełno jachty przewożone są samochodami lub ciągnikami.

Szlak żeglowny Śniardwy- Wiartel przez Jeziora: Bełdany, Nidzkie.

Plan rozwoju gminy Pisz wymaga udrożnienia drogi wodnej na trasie Śniardwy- jez. Wiartel co rozszerzyło by możliwości rozwoju miejscowości Wiartel w zakresie turystyki, rozładowało by też zagęszczenie jachtów na terenie jezior Bełdany i Nidzkiego. Koniecznym było by pogłębienie toru wodnego na jez. Nidzkim od miejscowości Czapla, poszerzenie i pogłębienie Wiartelnicy oraz budowę portu i windy przenoszenia jachtów w Wiartlu.

Szlaki turystyki wodnej

Oczywistym jest, wyszczególnienie w części „Drogi wodne żeglowne ” szlaki ( Pisa i Wielkie Jeziora Mazurskie) stanowią zarazem główne akweny turystyki wodnej.

Ponadto, szczególnie w okresie wakacyjnym, nasila się turystyka wodna ( spływy kajakowe) na rzece Krutyni na odcinku od jez. Gielądzkiego ( m. Sorkwity km 93,7)- ujście do jez. Bełdany ( km 0,0 ) i na jeziorach leżących na jej trasie.

Naturalne połączenia między jeziorami i niewielkie różnice poziomów wody poszczególnych akwenów tworzą sprzyjające warunki do planowania nowych szlaków

turystycznych. W oparciu o rozpoznanie terenowe przedstawimy propozycję utworzenia wodnego szlaku turystycznego łączącego Wielkie Jeziora Mazurskie, jeziora Ełckie i Kanał Augustowski oraz boczne jego odgałęzienia.

Trasa szlaku:

wariant- I

Jezioro Tyrkło ( połączenie z jez. Śniardwy)- sz. Orzysz –jez. Orzysz- jez. Rostki i Druglin wraz z łączącymi je ciekami- sztucznym połączeniem wykonanym z wykorzystaniem tras rowów w strefie wododziałowej- jez. Sunowo- jez. Ełckie- rz. Ełk- rz. Biebrza i dalej w kierunku Kanału Augustowskiego bądź do rz. Narew.

wariant- II

Trasa do jez. Ełckiego j. w.– dalej przekopem ( proj. kanałem) do jez. Selmęt Wielki- rz. Lega- jez. Rajgrodzkie- rz. Jerzgnia- rz. Ełk do rz. Biebrzy i Kanału Augustowskiego lub w kierunku Narwi.

Boczne odgałęzienia tego szlaku prowadzą od jez. Ełckiego, rzeką Ełk do jez. Łaśmiady i do jezior w msc. Stare Juchy lub Łaśną Strugą do jezior położonych w Puszczy Boreckiej ( Litygajno, Łaźno i inne). z jez. Selmęt Wielki rzeką Lega daje połączenie w msc. Olecko.

Naszkicowane wyżej trasy turystyki wodnej wymagają bardziej szczegółowo rozpoznania terenowego, celem wstępnego określenia rozmiaru robót dostosowawczych i szacunkowych kosztów ich realizacji.

Budowle wodne

Budowle upustowe jezior piętrzonych

Są to jazy, przepusty z piętrzeniem i śluzy na rzekach nieżeglownych.

Wielkie Jeziora Mazurskie

-odpływ na Pisę, jazy: Karwik i Kwik

Jezioro Nidzkie

-jaz Krutyń na rz. Krutyń

Jezioro Zyzdrój

-śluza Spychowo na rz. Krutyni

Na drogach wodnych żeglownych Pojezierza Mazurskiego zlokalizowane są niżej wymienione śluzy służące potrzebom żeglugi:

Śluza Karwik na kanale Jeglińskim w km 0,6 szlaku głównego Pisz- Węgorzewo

Jest to budowla tworząca połączenie żeglugowe rzeki Pisy z Wielkimi Jeziorami Mazurskimi. W sezonie nawigacyjnym 2002 roku wykonano na obiekcie 1201 śluzowań, w ramach, których prześluzowano 1849 jednostek pływających. W roku 2003 odpowiednio 1260 śluzowań i 2392 jednostki.

Śluza Guzianka w km 13,7 szlaku bocznego jez. Mikołajskie- jez. Nidzkie. Daje połączenie żeglugowe jez. Bełdany z jez. Nidzkim.

Rok 2002-3704 śluzowania, 17 867 jednostek prześluzowanych, rok 2003- 3796 śluzowań, 18 649 jednostek.

Projektowane budowle wodne

Śluza Guzianka II

W ramach usprawnienia ruchu żeglownego i zachowania warunków bezpiecznej żeglugi planuje się budowę drugiej śluzy na stopniu wodnym w Guziance. Przy nasilającym się natężeniu ruch jednostek turystycznych i statków pasażerskich ( ŻM i innych armatorów ) niezbędne będzie rozdzielenie śluzowań tych jednostek. Z istniejącej śluzy korzystałyby wyłącznie statki pasażerskie, nowa mniejsza przeznaczona będzie dla jachtów i łodzi.

Przewiduje się lokalizację śluzy Guzianka II od wody górnej istniejącego upustu węgorni.

Stopień wodny Pisz ( śluza i jaz )

Piętrzenie na stopniu Pisz ma na celu:

- wtórne retencjonowanie części odpływu z Wielkich Jezior Mazurskich ( kierowanego na Pisę przez jazy Karwik i Kwik) w dolinie jeziora Roś, które w tym układzie będzie pełnić rolę zbiornika wyrównawczego;

- wyrównanie przepływu rzeki Pisy w skali roku, a głównie dla poprawy warunków nawigacyjnych w sezonie letnim;

Działania te stanowią dalszy ( uzupełniający) etap w racjonalnym gospodarowaniu wodą dyspozycyjną Wielkich Jezior Mazurskich.

Śluza stopnia Pisz umożliwi połączenie żeglugowe rz. Pisy z jeziorami.

Przewiduje się dwa warianty lokalizacji stopnia:

- wariant I – na wypływie rzeki z jez. Roś. Usytuowanie właściwsze w odniesieniu do zadań gospodarki wodnej

- wariant II- poniżej Piskich Zakładów Przemysłu Sklejek. Rzeka w obrębie miasta jest na jednym poziomie z jez. Roś, co ułatwia ruch statków i jachtów oraz umożliwia transport surowca drzewnego z magazynu wodnego na jez. Roś do zakładu bez śluzowania.

Ochrona wód

Elementy przestrzenne kształtujące krajobraz Pojezierza Mazurskiego.

Jest to region o stosunkowo wysokich walorach krajobrazowych kształtowany przez następujące elementy przestrzenne:

- liczne jeziora rozmieszczone na całej powierzchni regionu

-bogate urzeźbienie terenu

- krótkie rzeki stanowiące dopływy i odpływy jeziorne

- „ oczka wodne ” – małe zbiorniki wodne o pow. do 1,0 ha występujące w dużej ilości ~ 80 000 szt.

- mokradła śródpolne usytuowane głównie w kotlinach bezodpływowych

- duże powierzchnie zalesione oraz zadrzewienia brzegowe i kępiaste.

Uzupełnieniem tych wartości krajobrazowych są rozległe powierzchnie gruntów położonych bezpośrednio w strefie oddziaływania jezior, stanowiące naturalną ich otulinę i strefę buforową ograniczającą dopływ związków biogennych ze zlewni oraz mające wpływ na pojemność retencyjną zbiorników wodnych.

Powstały one w wyniku zarastania i starzenia się zbiorników wodnych- procesów prowadzących do stopniowego lądowacenia strefy brzegowej jeziora a z czasem, wskutek wypłycenia zbiornika sukcesji roślinności w kierunku środka akwenu, zupełnego zaniku jeziora i powstania na jego miejscu torfowiska.

Tereny pojeziorne zajmujące w zlewni Wielkich Jezior Mazurskich znaczne powierzchnie zbudowane są z utworów hydrogenicznych i tworzą torfowiska niskie i przejściowe o zbiorowiskach mszysto- turzycowych w wyższych partiach porosłe krzewinami i drzewami. Na siedliskach żyźniejszych zlokalizowane są również zbiorowiska łąkowe. Stanowiące ważny czynnik retencji jeziorowo- bagiennej, decydują o naturalnych właściwościach retencyjnych zlewni i jako jeden z podstawowych elementów winny być zaliczone do tzw. zlewni chronionej.

Szereg czynników destrukcyjnych z których główny to nadmierna antroporesja ( melioracje techniczne, wadliwe technologie rolnicze, produkcyjny charakter gospodarki leśnej itp. ) stało się przyczyną silnego zaburzenia naturalnych procesów zachodzących w środowisku siedlisk hydrogenicznych.

Skutkiem tego jest degradacja środowiska naturalnego i zmiany w przestrzeni krajobrazowej regionu wyrażające się:

- likwidacją obszarów bagiennych ( tworzenie na siłę wątpliwej jakości użytków zielonych )

- obniżeniem poziomu wód gruntowych i powierzchniowych ( zaburzenia cyklu hydrologicznego)

- masowa likwidacja „oczek wodnych”, mokradeł i zadrzewień śródpolnych

- przebudową koryt rzecznych ( prostowanie trasy, sztuczne umocnienia brzegowe)

- likwidacją zadrzewień brzegowych

- zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i gruntowych oraz wzmożonym procesem erozji na obszarze zlewni.

W celu powstrzymania procesów degradacji środowiska i ochrony elementów budujących przestrzeń krajobrazową niezbędne są działania celowe ( organizacyjne, gospodarcze i prawne) realizowane w oparciu o pracę naukowo- badawcze o charakterze rozpoznawczym i dokumentacyjnym ( studium uwarunkowań przyrodniczych, hydrologicznych i potrzeb gospodarczo- rekreacyjnych w układzie zlewniowym)

Podstawowe zagospodarowanie retencyjne zlewni tzn. całkowite wykorzystanie możliwości istniejących zbiorników jeziorowo- bagiennych, tworzenie nowych i reaktywacja zaniedbanych a także wyrównanie odpływu na sieci rzecznej.

- wprowadzenie zabiegów melioracyjnych ukierunkowanych na ekologiczne kształtowanie siedlisk rolniczo- leśnych ( biologiczna regulacja cieków, renaturyzacja obszarów wcześniej zmeliorowanych, regeneracja oczek wodnych i mokradeł śródpolnych, odtworzenie zadrzewień brzegowych i roślinności szuwarowej przy zbiornikach wodnych stanowiących naturalne bariery hamujące ruch biogenów w zlewni

- wprowadzenie form proekologicznej gospodarki rolnej ( ograniczenie nawożenia i chemizacji upraw, powiększenie pojemności retencyjnej gleb)

- hydroenergetyczna zabudowa zlewni celem wszechstronnego wykorzystania zretencjowanych zasobów wodnych.

Obecnie położone w dolinach jeziornych i rzecznych o wspólnej genezie powstania stanowią nierozłączną część składową użytków wodnych. Należy je zaliczyć do elementów przestrzeni krajobrazowej tworzących retencję zbiornikowo- bagienną a nie traktować jako użytki rolne- nawet te wcześniej już zmeliorowane.

Tereny te łącznie z mokradłami śródpolnymi, oczkami wodnymi i zadrzewieniami brzegowymi to ważny czynnik zlewni chronionej – stąd konieczność włączenia ich do strefy ochronnej jezior i rzek.

Wszelkie opracowania jak: studia i plany zagospodarowania przestrzennego, waloryzacja przyrodnicza zlewni i inne ukierunkowane na powstrzymanie procesu dalszej degradacji środowiska i krajobrazu, winny traktować jako czynnik wyjściowy a nawet podstawowy sposób i formę hydrologicznego zagospodarowania zlewni.

Dla stabilizacji warunków siedliskowych w zlewni i dla potrzeb rolnictwa niezbędne jest zasilanie tego obszaru, co jest możliwe z zasobów zretencjonowanych w Wielkich Jeziorach Mazurskich, przy czym wielkość tego zasilenia oraz okres i czas jego trwania należy określić na etapie studiów przyrodniczo- gospodarczych opracowanych dla tejże zlewni.

Zabudowa brzegów

Roboty regulacyjne prowadzone są wyłącznie na Pisie- jedynej rzece żeglownej Pojezierza Mazurskiego- w bardzo niewielkim zakresie. Zdaniem jest koncentracja koryta rzeki przy stanach średnich i niskich celem utrzymania głębokości nawigacyjnej. Budowle regulacyjne wykonane są z materiałów naturalnych ( kamień, faszyna), gdyż dolina rz. Pisy zaliczona jest do strefy chronionego krajobrazu.

Jak już wcześniej wspomniano poza stopniem wodnym w Piszu, pozostałe stopnie wodne a więc i kanalizacja Pisy nie są brane po uwagę- brak uzasadnienia gospodarczego i ekonomicznego, szlaki żeglowne Wielkich Jezior Mazurskich to drogi wodne lokalne, brak połączenia z Bałtykiem( Kan. Mazurski nie dokończony).

Częściej na rzece Pisie prowadzone są roboty interwencyjne, polegające na zabudowie erodowanych brzegów, celem ochrony użytków rolnych i leśnych w jej dolinie, również z użyciem kamienia i faszyny.

Na kanałach Wielkich Jezior Mazurskich wykonuje się tylko remonty lub modernizację istniejących ubezpieczeń brzegowych.

Pozostając jeszcze w dolinie rz. Pisy pragniemy przedstawić obiekt będący naszym zdaniem, działaniem pozytywnym i godnym naśladowania w zakresie zagospodarowania turystycznego wód.

W msc. Ptaki wykonano kąpielisko poza korytem rzeki, zasilane jej wodami a przy nim powstał cały ośrodek turystyczno- rekreacyjny. Tworzenie tego typu obiektów ożywia turystycznie region ( wieś Ptaki zaczyna wprowadzać usługi agroturystyczne) a przede wszystkim służy okolicznym mieszkańcom jako bezpieczny teren wypoczynku sobotnio- niedzielnego. Utworzenie tego typu kąpielisk w dolinie Pisy jest możliwe w innych miejscowościach jak : Kozioł, Jeże czy też w samym Piszu.

Odnośnie zagospodarowania turystycznego brzegów jezior( pomosty, przystanie, kąpieliska) daje się zaobserwować obecnie niepokojące zjawisko, mające negatywny wpływ na ochronę wód, gospodarkę wodną i walory krajobrazowe terenu.

Otóż wskutek zmian własnościowych w zlewniach jezior, grunty dotąd rolnicze- po zlikwidowanych PGR- ale i chłopskie- dzielone są na małe działki i sprzedawane na cele rekreacyjne.

Uważamy, że zabudowa turystyczna brzegów jezior winna być skoncentrowana w miastach i w miejscowościach położonych nad jeziorami, w istniejących ośrodkach, przystaniach żeglarskich i polach biwakowych a także w nowo budowanych obiektach świadczących wypoczynek nad wodą, lokalizowanych zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Bardzo ważnym zagadnieniem ściśle związanych z prowadzeniem gospodarki wodnej na zbiornikach wodnych i w dolinach rzek, jest ustalenie rzędnych posadowienia wszelkich obiektów nad wodami, przy czym nie chodzi tu tylko o strefę brzegową wód, ale również o zabudowę przy obniżeniach terenowych stanowiących zalądowione części jezior torfowiska i mokradła niekiedy znacznie od nich oddalone, lecz stałe znajdujące się w strefie ich oddziaływania. Błędna zabudowa takich obszarów ograniczy lub całkowicie wykluczy gospodarcze wykorzystanie wód- tworzenie zbiorników retencyjnych, na potrzeby żeglugi, rolnictwa, energetyki wodnej, ochrony przeciwpowodziowej i turystyki.

Aby uniknąć tego typu błędów opracowania dotyczące zagospodarowania przestrzennego należy bezwzględnie uzgodnić z jednostkami administrującymi wodami na danym terenie ( RZGW, WZM, UW i SP) celem dostosowania ich do planów hydrologicznych zagospodarowania zlewni- potrzebę takich uzgodnień sygnalizowano już w cz. Ochrona wód. Obszary obniżeń terenowych związane ze zbiornikami wodnymi, torfowiska, mokradła i użytki zielone pozostające w zasięgu oddziaływania jezior i rzek jako użytki ekologiczne winny być włączone do strefy ochronnej zbiorników wodnych i wyłączone z wszelkiej zabudowy, gdyż morfologicznie stanowią lądową ich część.

Ochrona przeciwpowodziowa

Zagrożenie powodziowe

Pojezierze Mazurskie przecięte jest wododziałem dorzeczy Wisły i Pregoły, a zatem stanowi ono obszar źródłowy dla rzek i cieków spływających na południe ( dorzecze Wisły) i północ ( dorzecze Pregoły ). Mnogość i różnorodność wód powierzchniowych ( jeziora, rzeki, stawy, oczka wodne), rozległe obszary torfowiska, bagien, mokradeł, użytków zielonych i powierzchni zalesionych sprawiają, że kraina ta ma ogromne hydrologiczne ( naturalne) możliwości retencjonowania wód.

Możliwości te powiększa istniejąca zabudowa hydrotechniczna ( jazy, śluzy, progi i zastawki), która- co najważniejsze- pozwala na celowe i racjonalne gospodarowanie zretencjonowanymi zasobami wodnymi.

Wododziałowe położenie Pojezierza Mazurskiego jak i jego wyjątkowe możliwości retencyjne minimalizują zagrożenie powodziowe regionu ( ograniczają je do pojedynczych zlewni rzek w okresie wiosennego spływu wód) i na pierwszy plan wysuwa się tu inne zadanie, a mianowicie: ochrona przeciwpowodziowa obszarów położonych poza granicami województwa ( woj. mazowieckie, podlaskie i Odwód Kalingradzki) poprzez właściwe prowadzenie gospodarki wodnej na posiadanych zbiornikach retencyjnych.

Możliwości przeciwdziałania skutkom powodzi.

W okresie zwiększonego dopływu ze zlewni ( roztopy wiosenne) wykorzystać należy w pełni pojemności retencyjne jezior piętrzonych, zbiorników rolniczych, polderów i cieków melioracyjnych celem zretencjonowania w nich max zasobów wody. Retencja zbiornikowa i ograniczony do minimum z nich odpływ w czasie wezbrań oddziaływują znacząco na złagodzenie fal powodziowych na Pisie i środkowej Narwi, gdzie sterowanie przepływem jest niemożliwe- brak budowli piętrzących. Podwyższone stany na jeziorach Pojezierza Mazurskiego ze względu na ich liczebność i powierzchnię nie powodują zagrożenia powodziowego- np. na Wielkich Jeziorach Mazurskich w warstwie retencyjnej 1 cm można zmagazynować 3,08 mln m^3,a przy stanach wyższych, gdy podtapiane zostają użytki ekologiczne przy brzegach jezior ( torfowiska, mokradła, zadrzewienia) pojemność ta jeszcze wzrasta- i nawet celowe przekroczenie max piętrzeń ( w czasie wezbrań na odpływach) rzędu 30- 50 cm nie powoduje w zasięgu ich oddziaływania znaczących strat.

Lepsze efekty w zakresie ochrony przeciwpowodziowej sąsiednich zlewni można uzyskać rozbudowując techniczne środki powiększania retencji( nowe jazy, upusty, zastawki- możliwości są tu nadal ogromne), a także poprzez lepsze wykorzystanie piętrzeń już istniejących.

6. Zasoby przyrody na obszarze Powiatu Pisz.

Mazurski Park Krajobrazowy.

W 1970r. przyjęta została przez ówczesne Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olszynie Uchwała nr 27/270/70 z 19.03.1970r. o powołaniu Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Uchwała ta, ze względów formalnych została zweryfikowana i podtrzymana uchwałami Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie i w Suwałkach w grudniu 1977r. Wraz z postanowieniem w 1976r. Suwalskiego i Wigryńskiego Parku Krajobrazowego zapoczątkowała w Polsce akcję racjonalnego zabezpieczania środowiska przyrodniczego naszego kraju przez tworzenie parków krajobrazowych.

Mazurski Park Krajobrazowy powołany został w celu zabezpieczania i ochrony wybitnych wartości środowiska przyrodniczego Pojezierza Mazurskiego: młodego krajobrazu polodowcowego, ukształtowanego w czasie najmłodszych faz zlodowacenia bałtyckiego. Składa się na ten krajobraz nie tylko tak niezmiernie typowa dla tych ziem rzeźba powierzchni ziemi, lecz także duże bogactwo i piękno tutejszego świata roślin i zwierząt.

Mazurski Park Krajobrazowy obejmuje swoimi granicami obszar położony pomiędzy Mrągowem, Orzyszem, Piszem i Starymi Kiełbonkami, liczący 53.655 ha. Wokół parku wyznaczono strefę ochronną o powierzchni 18.608 ha.

Park obejmuje swoimi granicami dwie odmienne, stykające się ze sobą strefy krajobrazowe: bogato urzeźbioną i silnie zróżnicowaną pod względem siedliskowym strefę moren czołowych oraz graniczącą z nią od południa, uboższą i bardziej wyrównaną pod względem siedliskowym strefę równin sandrowych. Obszar parku przedstawia w całości młody krajobraz polodowcowy, zawdzięczający swoją współczesną budowę geomorfologiczną w głównej mierze działaniu lądolodu skandynawskiego i jego wód roztopowych.

Typowym składnikiem parku są liczne obniżenia terenowe tworzące bogatą sieć wodną. Mają one w większości postać torfowisk niskich, znajdujących większe obszary szczególnie wokół jeziora Śniardwy i Łuknajno.

Niezmiernie charakterystycznym składnikiem parku jest jego sieć wodna, a zwłaszcza wkomponowane w krajobraz liczne jeziora. Największą rzeką tego terenu jest Krutynia.

Krutynia stanowi przepiękny szlak wodny, wykorzystywany szczególnie szeroko w turystyce kajakowej. Ponadto chętnie wykorzystywany w formie tzw. wypoczynku pobytowego w położonych wzdłuż jej brzegów wioskach letniskowych: Spychowie, Krutyni, i Ukcie.

Niezmiernie charakterystycznym składnikiem parku są jeziora, nadające tutejszym ziemiom tak typową dla nich atrakcyjność i piękno pojezierza. Na terenie parku liczba jezior o powierzchni większej od 1 ha dochodzi do 60. Jezior większych, o powierzchni powyżej 5 ha, jest 42. Prawdziwym olbrzymem jest wśród nich jezioro Śniardwy, największe jezioro Polski, liczące około 11000ha. Jest to szeroko rozlane, typowe jezioro morenowe o stosunkowo niewielkiej głębokości, dochodzącej do 24 m. posiada brzegi płaskie, w znacznym stopniu odlepione, otoczone polami uprawnymi lub zabagnieniami. Jest to jezioro bardzo atrakcyjne pod względem turystycznym, szczególnie chętnie wykorzystywane przez żeglarzy.

Niestety, jeziora parku odznaczają się na ogół daleko posuniętym stopniem starzenia się. Stąd też przeważa tu typ jezior eutroficznych, żyznych, typowych dla obszarów odlesionych, otoczonych przez pola uprawne. Do najpiękniejszych należą niewątpliwie jeziora położone na obszarach leśnych, szczególnie śródleśnie niewielkie jeziora wytopiskowe, tzw. oczka.

Szata roślinna paku odznacza się z jednej strony bogactwem gatunkowym, z drugiej dużą różnorodnością występujących tu zbiorowisk roślinnych.

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy o szacie roślinnej parku flora roślin naczyniowych tego obszaru liczy prawie 900 gatunków, i stanowi ponad 70% ogółu roślin naczyniowych Pojezierza Mazurskiego oraz 40% flory całego kraju. Tak wysoka liczba występujących na tym obszarze gatunków pozostaje w ścisłym związku z właściwą dla niego dużą różnorodnością siedliskową, zapewniającą wielką różnorodność biotopów i w rezultacie zróżnicowanie gatunkowe flory.

Większość żyjących w parku roślin to gatunki pospolite, występujące również na innych obszarach Pojezierza Mazurskiego. Ich przykładem jest konwalia majowa, występująca często w tutejszych borach; przylaszczka pospolita, częsta szczególnie w lasach i borach mieszanych; podobnie zawilec gajowy.

Następną interesującą grupę rzadkich składników parku stanowią gatunki kserotermiczne, zwane też stepowymi lub pontyjskimi, typowe dla widnych, słonecznych siedlisk. Stanowiska takie reprezentują w parku suche i słoneczne zbocza, odznaczające się sprzyjającymi tym roślinom stosunkami termicznymi, odżywczymi i wilgotnościowymi.

Lasy są główną formacją roślinną parku, wywierają też dominujący wpływ na piękno i atrakcyjność tego terenu. Mają one na rozpatrywanym obszarze w większości postać zbiorowisk borowych, przede wszystkim borów mieszanych, na które przypada prawie 60% powierzchni leśnej. Na drugim miejscu znajdują się bory świeże, zajmujące około 20% powierzchni. Pozostały odsetek przypada na lasy liściaste, rzadziej olesy, łęgi, bory bagienne i bory świerkowe na torfowiskach.

Najpiękniejszą postać lasu przedstawia na omawianym obszarze bór mieszany. Jest to zespól umiarkowanie żyznych siedlisk, typowy dla strefy morenowej. Omawiana postać lasu charakteryzuje się bardzo bogatym składem gatunkowym. Warstwę drzew buduje świerk pospolity, sosna zwyczajna, grab zwyczajny oraz dęby: szczypułkowy i bezszczypułkowy. W runie dominują rośliny kwiatowe, natomiast udział mchów jest nieznaczny. Spośród roślin kwiatowych pospolicie występuje konwalia majowa, malina kamionka, kokoryczka wonna.

Istotną rolę odgrywają w parku lasy liściaste, typowe szczególnie dla obszarów morenowych. Przeważa wśród nich las zwany grądem, dawniej szerzej tu rozpowszechniony, jednak w miarę ekspansji człowieka grądy zamieniono na pola uprawne. Grąd jest lasem cienistym, co wiąże się z jego budową; zwarty drzewostan grądu zbudowany jest przede wszystkim z gatunków liściastych, osłaniających silnie dno lasu. Runo grądu jest bogate w gatunki, wśród których przeważa między innymi marzanka, gajowiec żółty, gwiazdnica.

Istotnym składnikiem parku jest roślinność wodna, zasiedlająca obficie jeziora i rzeki.

Jeziora reprezentowane są przez kilka typów limnologicznych, różniącymi się swoistymi stosunkami ekologicznymi, a w związku z tym także roślinnością. Najczęściej występują w parku jeziora żyzne tzw. eutroficzne, żywiące bogatą roślinność wodną i szuwarową. Charakteryzują się stosunkowo silnie zaznaczonym procesem starzenia, wiodącym z czasem do przekształcenia jeziora w torfowisko. Jeziora odznaczają się pasowym ukształtowaniem roślinności, zarówno wodnej jak i przybrzeżnej. W związku z tym tworzą się w nich wyraźnie zaznaczone pasy roślinności, reprezentowane przez szuwary następnie hydrofity o liściach pływających na powierzchni wody i hydrolity zanurzone. Poszczególne pasy odznaczają się specyficznym dla siebie układem ekologicznym, posiadają tez sobie właściwy skład florystyczny.

Z jeziorami związane są zazwyczaj większe lub mniejsze powierzchnie torfowisk i bagien. Odznaczają się swoistą roślinnością, pozostającą w związku z ich warunkami siedliskowymi. Mają małą wartość dla rekreacji i turystyki, duża jest natomiast ich rola naukowa i biologiczna. Są one między innymi miejscem występowania rzadkich gatunków roślin i zwierząt, szczególnie reliktów glacjalnych, znajdujących stu korzystne dla siebie warunki życia.

Nakreślone powyżej duże zróżnicowanie roślinności parku, uwidaczniające się w obecności na tym obszarze rozległych powierzchni leśnych, obfitości wód, bagien, torfowisk i pól uprawnych stwarza doskonałe warunki życia bogatego liczebnie i zróżnicowanego gatunkowo świata zwierząt. Jest on reprezentowany w parku przez przedstawicieli wszystkich grup systematycznych, spośród których najbardziej interesujące to ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki.

W wodach parku żyje 26 gatunków ryb, w większości pospolitych, zasiedlających zarówno jeziora jak też rzeki i strumienie.

Z grupy gadów często występuje w parku jaszczurka żyworodka i zwinka, padalec zwyczajny i żółw błotny.

Natomiast z płazów spotkać tu można traszkę zwyczajną i grzebieniastą, ropuchę szarą i zieloną, kumaka nizinnego, rzadko także rzekotkę drzewną i inne.

Interesująco przedstawia się również skład gatunkowy ssaków żyjących w parku. Na półwyspie pomiędzy jeziorem Bełdany i Śniardwy żyje konik polski, blisko spokrewniony z wytępionym w przeszłości tarpanem i bardzo do niego podobny. Wzrasta populacja łosia, bobra europejskiego i wydry, rzadko trafia się wilk i ryś.

Pospolitym składnikiem tutejszych lasów jest jeleń wyróżniający się doskonałą kondycją i imponującym porożem, a ponadto sarna, dzik, lis, jenot, piżmak. Dość licznie występuje wydra, wiewiórka, kuna leśna, gronostaj, borsuk. Ostatnio rozprzestrzenia się szybko norka amerykańska. Lista powyższa nie wyczerpuje oczywiście wszystkich gatunków fauny parku.

Najcenniejsze fragmenty omówionej powyżej przyrody parku, zarówno przyrody żywej jak i nieożywionej, objęte zostały ochroną rezerwatową w rezerwatach przyrody.

Rezerwaty przyrody.

Rezerwaty przyrody to obszary obejmujące zachowanie w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemy, także określone gatunki roślin i zwierząt bądź elementy przyrody nieożywionej, mające istotną wartość ze względów naukowych, kulturowych lub krajobrazowych. Wokół rezerwatu może być dodatkowo utworzona otulina, zabezpieczająca jego obszar przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.

Rezerwaty leśne

Jezioro Nidzkie

Utworzono jako rezerwat leśno – krajobrazowy w 1972 r. (MP nr 53, poz. 283) w celu ochrony krajobrazu Jeziora Nidzkiego i otaczających je lasów. Ten obiekt położony jest w centrum Puszczy Piskiej na południe od Rucianego Nidy, na terenie dwóch gmin: Rucianego Nidy i Pisz oraz na terenie dwóch Nadleśnictw: Maskulińskie i Pisz. Powierzchnia rezerwatu wynosi 2.934,7 ha, tworzą ją: część Jeziora Nidzkiego (około 1 650ha wraz z wyspami), jezioro Oko (10 ha) oraz otaczające je lasy o powierzchni 1 275 ha.

Jezioro Nidzkie jest wąskim zbiornikiem rynnowym, o szerokości 0,2-3,5 km i długości 23km usytuowanym w południowej części systemu Wielkich Jezior Mazurskich. Znajduje się na pograniczu mezotrofii i eutrofii.

Rezerwat podlega silnej presji turystycznej. Obowiązujące tu zakazy (strefa ciszy) bywają niestety łamane. Nie sprzyja to ochronie fauny. W rezerwacie gniazdują m.in.: gągoł, tracz nurogęś, a w okresie polęgowym jezioro stanowi miejsce koncentracji mewy śmieszki, krzyżówki i łyski.

Nad jeziorem można też zaobserwować bielika, trzmielojada, kanię czarną.

Krutynia dolna

Jest to rezerwat o charakterze krajobrazowo –wodno –leśnym, utworzony w 1989r.(MP nr 17 póz. 120) powołany dla ochrony fragmentu naturalnego krajobrazu polodowcowego wraz z występującymi na tym terenie naturalnymi ekosystemami wodnymi, torfowiskami i leśnymi. Leży on na terenie gminy Mikołajki i Rucianego Nida, w Nadleśnictwie Maskulińskie, w granicach Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Rezerwat obejmuje swoimi granicami 3 jeziora: Malinówko, Gardyńskie i Dłużec o łącznej powierzchni 125,9 ha, odcinek rzeki Krutynia wraz z terenami przyległymi o powierzchni 21,2 ha, a także związane z tym terenem obszar leśny o powierzchni 822,2 ha. Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 969,3 ha. Z uwagi na przewagę w rezerwacie obszarów leśnych, w klasyfikacji rezerwatów przyrody zastosowanej w niniejszym opracowaniu rezerwat ten przedstawiono w grupie rezerwatów leśnych.

Omawiany obiekt odznacza się bardzo urozmaiconą rzeźbą powierzchni ziemi. Dolina rzeki szerokości od 50 do około 1 500m, obramowana jest wymienionymi morenowymi o silnie zróżnicowanej konfiguracji. W miejscach rozszerzonych jest zabagniona i zatorfiona. Jeziora i rzeki żywią bogaty świat roślin, wśród których na plan pierwszy wybijają się gatunki wodne; jest wśród nich pospolity w rezerwacie grążel żółty, grzybienie białe, osoka aloesowata, rdestnica przeszyta i połyskująca i inne. Pojawiają się one szczególnie licznie na obrzeżach lustra jezior oraz w zakolach i wypłaceniach Krutyni. Obrzeża rzeki i jezior zajmują fitocenozy szuwarowe złożone głównie z trzciny pospolitej, pałki szerokolistnej, oczeretu jeziornego, szaleju jadowitego i innych. Towarzyszą im szuwary turzyc wysokich, a wśród nich m.in. turzyca zaostrzona, dzióbkowata, pęcherzykowata. Na obrzeżach jezior, a także w szerokiej, zatorfionej dolinie rzeki występuje płaty torfowisk przejściowych oraz lasy bagienne, przede wszystkim olesy.

Spośród ssaków występuje tu jeleń, sarna, lis, dzik, jenot, zając, kuna leśna i domowa, spotyka się też wilka i rysia.

Jezioro Pogobie Wielkie

Rezerwat utworzono w 1971r, (MP nr 5, poz. 33) w celu ochrony jeziora stanowiącego miejsce lęgowe ptactwa wodnego – błotnego oraz tarlisk wielu gatunków ryb. Leży on w gminie Pisz na obszarze Puszczy Piskiej, 5 km na południowy zachód od Pisza. Granicami rezerwatu objęto jezioro Pogonie Wielkie o powierzchni 691,7 ha. Jest to płytki, zarastający zbiornik wodny, o średniej głębokości wynoszącej zaledwie 1m maksymalnej 2,6m. od północy i południa rezerwat otaczają lasy Puszczy Piskiej, od zachodu i wschodu zabagnienia porośnięte przez liczne skupienia zarośli łozowych. Znajdującą się w rezerwacie wyspę Ostrów Wielki, liczącą 20,9 ha powierzchni, porasta bór sosnowy z domieszką świerka i brzozy, głównie brodawkowej. Na obrzeżach wyspy występuje licznie olcha czarna wraz z osiką.

Znaczne wypłacenia jeziora sprzyja występowaniu rozległych skupisk ramienic oraz zwartych powierzchni szuwarów trzcinowych zapewniających doskonałe warunki życia i bezpieczeństwa licznym gatunkom ptaków wodno błotnych. Dominują wśród nich liczne gatunki kaczek, mew, perkozów oraz łabędzia niemego.

Jezioro Warnołty

Rezerwat ten utworzono w 1976r. (MP nr 24 poz. 108) dla ochrony jeziora Warnołty stanowiącego miejsce lęgowe ptaków wodnych. Leży on na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego, w pobliżu wsi Onufryjewo i Wejsuny, w gminie Ruciane – Nida. Jest to wydłużony zbiornik wodny, obejmujący swoimi granicami południową zatokę Śniardw, zwaną jeziorem Warnołty, położony w obrębie kompleksów leśnych Nadleśnictwa Maskulińskie. Powierzchnia tego rezerwatu, obejmująca swoimi granicami wody jeziora z jego zalesioną wyspą i terenami przybrzeżnymi, liczący 373,3 ha.

Jezioro jest typu eutroficznego. Jest to stosunkowo płytki zbiornik wody, co warunkuje bardzo bujny rozwój roślinności dennej i przybrzeżnej. Pierwszą reprezentują przede wszystkim bogate skupienia ramienic o zróżnicowanym składzie gatunkowym. Tworzą one zazwyczaj zwarte „łąki” podwodne, w których budowie uczestniczą miejscami liczne rośliny kwiatowe.

Szczególnie bujnie ukształtowany jest w rezerwacie pas szuwarów, którego głównym składnikiem jest trzcina pospolita. Jej rozległe skupienia wynikają daleko w obręb powierzchni wodnej, przyczyniając się w istotny sposób do dalszego wypłacenia jeziora.

Użytki Ekologiczne

Użytki ekologiczne są to zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk, jak np. naturalne zbiorowiska wodne, śródpolne i śródleśne „oczka wodne”, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nie użytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce itp. Użytki ekologiczne powoływane są w drodze rozporządzenia wojewody lub Rady Gminy, które określają nazwę obiektu, jego położenie oraz ograniczenia, nakazy i zakazy. Użytki ekologiczne i uwzględnia się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i uwidacznia w ewidencji gruntów.

Grąd Wygryny

Znajduje się w gminie Ruciane Nida, na terenie Nadleśnictwa Maskulińskie, utworzony 26.04.1993r. (Rozporządzenie Nr 27/93 Wojewoda Suwalski).

Ochronie podlega tu fragment unikalnej w północno – wschodniej Polsce odmianie grądu z kokoryczą pełną o powierzchni 18.78 ha.

Łąka Krutynia

Użytek ten leży w gminie Ruciane Nida utworzony został 26.04.1993r. – Rozporządzenie Nr 27/93 Wojewody Suwalskiego.

Łąka stanowi enklawę w rezerwacie przyrody „Skrutynia Dolna”. Jest to ekstensywnie użytkowana, wilgotna łąka o powierzchni 6,83 ha z licznie występującymi storczykami – szerokolistnymi i krwistymi.

Nietlice

Teren dawnego jeziorka o powierzchni 512,50 ha położone przy północno – wschodniej granicy Parku, w gminie Orzysz, utworzone dnia 26.40.1993r ( Rozporządzenie Nr 27/93 Wojewody Suwalskiego)

Ochroną objęto miejsca postojowe w czasie wędrówek żurawia i gęsi. Występuje tu tez niewielka populacja cietrzewia.

Pomniki przyrody

Zainteresowanie starymi, dużymi drzewami w Polsce sięga czasów króla Władysława Jagiełły, który wydał edykt o potrzebie ochrony cisów.

Władysław Szafer pisał: „ Adam Mickiewicz po raz pierwszy sędziwe drzewa nazwał pomnikami, podnosząc je tym określeniem do rzędu pamiątek przeszłości godnych szacunku i ochrony na równi z ręką ludzką tworzonymi pomnikami historycznej sławy”

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturalnej, historyczno – pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, skałki, jary, głazy, narzutowe, jaskinie.

Ustanowienie pomników przyrody następuje w drodze rozporządzenia wojewody lub uchwały rady gminy, które określa nazwę obiektu, jego położenie oraz ograniczenia, zakazy i nakazy.

Pomnikami przyrody są: drzewa pojedyncze, grupy drzew, aleje i szpalery, głazy narzutowe i inne.

Część z nich można łatwo zobaczyć, gdyż znajdują się we wsiach, na skraju lasu

Aleje doprowadzają do miejscowości i osad lub zabudowań leśniczówek.

Stare drzewa, aleje oraz zadrzewienia śródpolne (jabłonie, grusze, jarzębiny i inne), które oprócz dekoracyjnej roli w krajobrazie, pełniły kiedyś ważną rolę jako miejsca odpoczynku i schronienia w czasie posiłków ludzi i zwierząt, są nieodzownym elementem w kształtowaniu malowniczego krajobrazu. Niekiedy wiążą się z nimi legendy, wspomnienia, uczucia tych, którzy w ich sąsiedztwie przeżyli życie lub też upamiętniającą imiona bliskich oraz zasłużonych ludzi w naszym życiu.

OBSZAR FUNKCJONALNY ZIELONE PŁUCA POLSKI - STUDIUM DIAGNOSTYCZNE

W Gołdapi, 3 grudnia 1998 roku Rada Programowa Porozumienia Zielone Płuca Polski na swoim posiedzeniu zaakceptowała i zarekomendowała do wykorzystania przez wszystkich swoich Sygnatariuszy Studium diagnostyczne obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Po raz pierwszy w Polsce, tuż przed wprowadzeniem reformy ustrojowej, 9 województw północno- wschodniej Polski doprowadziło do pełnej synchronizacji wojewódzkie studia uwarunkowań przestrzennych, tworząc zintegrowany i oparty o wspólnie wypracowane zasady obraz stanu zagospodarowania przestrzennego około 20% powierzchni Polski. Studium….. stanowi swoiste przesłanie do władz administracyjnych i samorządowych wszystkich szczebli działających w nowych warunkach ustrojowych Państwa.

Praca została wykonana dzięki zrozumieniu przez służby zagospodarowania przestrzennego skupione wokół Wojewódzkich Biur Planowania Przestrzennego województw- Sygnatariuszy Porozumienia ZPP faktu, że zagospodarowanie na tak wielkiej powierzchni kraju nie może obywać się w oparciu o wycinkową, partykularnie postrzeganą politykę uwzględniającą tylko lokalne lub subregionalne interesy. Niezbędne jest spojrzenie z poziomu ponadregionalnego, uwzględniającego rangę i funkcję Zielonych Płuc Polski na tle kraju i kontynentu europejskiego.

Autorzy opracowania zdali sobie również sprawę z tego, że przygotowywana równolegle Strategia rozwoju obszaru Zielone Płuca Polski musi mieć mocne podstawy planistyczno- przestrzenne wynikające z ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Tym wymaganiom wychodzi naprzeciw Studium diagnostyczne... stanowiąc razem ze Strategią … wzajemnie uzupełniające się dokumenty.

Studium diagnostyczne obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski uzupełnione o część dotyczącą syntezy uwarunkowań przestrzennych infrastruktury przemysłowej i społecznej obszaru ZPP, stanowić będzie załącznik do wystąpień przygotowywanych przez poszczególne województwa- Sygnatariuszy Porozumienia ZPP i podmioty gospodarcze działające na tym obszarze o przyznanie środków proakcesyjnych i akcesyjnych Unii Europejskiej i innych funduszy rozwojowych.

Opracowanie liczby ponad 40 stron, zawiera osiem map sytuacyjnych i przeglądowych( jedna z map jest zamieszczona na rozkładówce niniejszego Biuletynu, a następnie reprodukowane będą w kolejnych jego numerach).

Celem przybliżenia PT Czytelnikom ten wartościowy materiał przedstawiono in extenso wstęp i podstawowe wnioski wynikające z opracowania, zachęcając tym samym do lektury całości dokumentu.

Wstęp

Idea wielofunkcyjnego, uwarunkowanego ekologicznie rozwoju na obszarze północno- wschodniej Polski rodziła się wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej w kraju. Do realizacji tej idei tworzone zostały ramy organizacyjne w postaci Porozumienia Zielone Płuca Polski( Porozumienie ZPP lub Porozumienie), którego sygnatariuszami są aktualnie wojewodowie i marszałkowie sejmików samorządowych 9 województw oraz ministrowie i prezesi urzędów centralnych zainteresowani celami Porozumienia. Struktury organizacyjne Porozumienia tworzą: Rada Programowa, Rada Naukowa oraz Biuro ZPP, kierowane przez mgr inż. Krzysztofa Wolframa, dzięki któremu 15 lat temu zrodziła się idea, a 10 lat temu postały i do dziś funkcjonują formy zinstytucjonalizowane ZPP.

W Białowieży, 13 maja 1988 roku zostało podpisane Porozumienie obejmujące 5 województw: olsztyńskie, suwalskie, białostockie, ostrołęckie i łomżyńskie. W 1991 roku w wyniku prac prowadzonych przez Narodową Fundację Ochrony Środowiska zespół autorski pod kierunkiem dr Andrzeja Kassenberga opracował Założenia polityki regionalnej obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski, a w 1993 roku, w wyniku 3 letnich prac tego zespołu, opracowana została Strategia zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Obydwa opracowania obejmują obszar pięciu województw. W latach 1992- 1995 do Porozumienia przyłączyły się województwa: ciechanowskie w całości oraz w częściach przylegających, toruńskie, elbląskie i siedleckie.

Niniejsze Studium…jest kontynuacją planowania przestrzennego w obszarze funkcjonalnym ZPP. Zachowując ciągłość procesu planowania należało uwzględnić następujące przesłanki:

- dezaktualizacja granic obszaru objętego opracowaniem,

- zmiana sytuacji międzynarodowej, co wpłynęło na uwarunkowania zewnętrzne,

-zaawansowanie prac nad Koncepcją Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju

- opracowanie studiów zagospodarowania przestrzennego województw, co rozszerzyło bazę informacji o przestrzeni.

Funkcjonowanie Porozumienia ZPP znalazło odbicie w pracach planistycznych prowadzonych na szczeblu centralnym ( koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju) i regionalnym ( studia zagospodarowania przestrzennego województw). Z inicjatywy Pani Ewy Piekarskiej, dyrektora Biura Planowania Przestrzennego w Olsztynie, prace nad studiami województw w obszarze ZPP były w latach 1995- 1998 na bieżąco koordynowane na 2- i 3- dniowych spotkaniach roboczych przedstawicieli wojewódzkich biur planowania przestrzennego z tego obszaru ( a w późniejszym okresie również w szeregu innych województw), popularnie zwanych Warsztatami Planistycznymi. W spotkaniach tych brali również udział niektórzy członkowie Rady Naukowej Porozumienia ZPP i posłowie na Sejm RP.

Wprowadzona w życie 1 stycznia 1999 roku reforma administracji zmieniła układ podmiotowy Porozumienia ZPP. Niniejsze opracowanie jest adresowane w szczególności do organów administracji publicznej tworzonych w wyniku reformy, to jest wojewodów i marszałków nowych województw oraz starostów powiatów z obszaru ZPP, aby możliwie szybko podjęli i kontynuowali wdrażanie zasad ekorozwoju zapoczątkowane przez swoich poprzedników. Ze względów organizacyjnych i technicznych zostało ono ograniczone głównie do zagadnień przyrodniczych, zwłaszcza związanych z ochroną środowiska przyrodniczego oraz do infrastruktury technicznej, którą uznano za najważniejszy element, decydujący prawidłowym rozwoju obszaru funkcjonalnego ZPP. Jedynie przyczynkowo potraktowane zostały zagadnienia społeczne i gospodarcze tego obszaru.

Zasady opracowania

Studium diagnostyczne obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski jest syntezą informacji zawartych w studiach zagospodarowania przestrzennego województw. Początkowy zamiar opracowania syntez uwarunkowań rozwoju , a następnie w oparciu o nią- strategii rozwoju obszaru o wybitnych walorach przyrodniczych, nie został zrealizowany ze względów finansowych. Opracowanie ograniczono do diagnozy uwarunkowań w zakresie środowiska naturalnego, układów transportowych oraz infrastruktury technicznej, a wykonano w oparciu o projekt Wojewódzkiego Biura Planowania Przestrzennego w Toruniu oraz materiały przygotowanie w biurach planowania przestrzennego w ramach prac nad studiami zagospodarowania przestrzennego województw.

Koordynację prac prowadziło Biuro Planowania Przestrzennego w Olsztynie; w Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego w Łomży Ryszard Serwatka opracował mapy w technice informatycznej; w Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego w Siedlcach opracowano tekst pod kierownictwem Stefana Białaczka przy współpracy Anny Talagi ( BPP Elbląg), Bożeny Antonowicz ( BPP Olsztyn), Andrzeja Dombrowskiego, Barbary Dymnej i Małgorzaty Rogowiec ( WBPP Siedlce).

Opracowanie wieńczy trzyletnią współpracę zespołów autorskich z biur planowania przestrzennego dziewięciu województw stanowiących obszar objęty porozumieniem o realizacji zasad rozwoju ekologicznie zrównoważonego.

Przyjęte metody i dotychczasowe doświadczenia ze współpracy biur planowania przestrzennego pozwoliły na realizację studium diagnostycznego w jednolitej formie i stosunkowo krótkim czasie.

1. Podstawowe problemy obszaru ZPP i wnioski do dalszego rozwoju. Podstawowe problemy obszaru ZPP, wymagające rozwiązywania w przyszłości, to;

- utrzymanie wysokich walorów środowiska przyrodniczego poprzez systemowe działania, zwłaszcza umiejętne sterowanie rozwojem zagospodarowania przestrzennego,

- rozwój ekologicznie zrównoważony( stanowiący o konkurencyjności tego regonu) poprzez wykorzystanie relatywnie mało skażonej przyrody jako motoru rozwoju rolnictwa, przetwórstwa rolno- spożywczego, przemysłu wysokich technologii i turystyki,

- dostosowanie układu komunikacyjnego do zwiększonego ruchu, wynikającego ze wzrostu motoryzacji i położenia przygranicznego,

- ograniczenie wysokiego bezrobocia, nadmiernego zubożenia znacznej części ludności i związanych z tym zjawisk patologicznych, zwłaszcza w północnej części obszaru,

- zahamowanie tendencji do powiększania się ilości zanieczyszczonych wód powierzchniowych poprzez budowę wysokosprawnych oczyszczalni ścieków i inne działania w tej dziedzinie.

Rozwiązywaniu tych problemów mogą służyć, między innymi działania zestawione w poniższych wnioskach:

Pomimo silnie rozwiniętego Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych, niektóre obszary wymagają dostosowania formy ochrony prawnej do ich rzeczywistej rangi przyrodniczej. Należy podjąć lub przyspieszyć działania zmierzając do podwyższenia obecnej rangi ochrony poprzez:

- powołanie Mazurskiego Parku Narodowego i Knyszyńskiego Parku Narodowego

- utworzenie Białowieskiego Parku Narodowego na obszarze całej Puszczy Białowieskiej,

- powołanie parków krajobrazowych: Puszczy Boreckiej, Puszczy Napiwodzko- Ramuckiej oraz Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego obejmującego całą dolinę Bugu na obszarze ZPP, lub ustanowienie ochrony na obszarach niechronionych powołując

Parki Krajobrazowe:

Kurpiowski,

Nadnarwiański ( dolnej Narwi),

Doliny Górnego Liwca,

- powołanie nowych Obszarów Chronionego Krajobrazu:

a) Doliny Orzyca,

b) Doliny Górnego Nurca

c) Doliny Dolnego Liwca.

2. W związku z ratyfikowaniem przez Polskę w 1995 roku Konwencji o ochronie różnorodności biologicznej konieczne jest wprowadzenie najnowszych form ochrony przyrody, czyli użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo- krajobrazowych szczególnie ważnych dla ochrony lokalnej i regionalnej różnorodności biologicznej. Wyjątkowego znaczenia nabierają prace na terenie gmin położonych w ZPP w ramach Powszechnej Inwentaryzacji Przyrodniczej oraz Studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin. Przy obu opracowaniach powinny być3. - oprócz wielu branżystów- zatrudnieni biolodzy, potrafiący wskazać4. obiekty i obszary przyrodnicze o randze użytków ekologicznych lub zespołów przyrodniczo- krajobrazowych.

5. Oprócz czysto konserwatorskiej(lub inaczej: formalno- prawnej) ochrony ekosystemów i krajobrazów, należy podejmować6. i wspierać7. działania w zakresie czynnej ochrony zwierząt i roślin, zwłaszcza tych gatunków, dla których obszar ZPP jest najważniejszą w Polsce ostoją, czyli gatunków objętych Polską Czerwoną Księgą Zwierząt lub Polską Czerwoną Księgą Roślin. Dla wielu gatunków działania czysto konserwatorskie wydają się już być8. niewystarczające i w związku z tym niezbędne będą działania renaturalizacyjne ( przywrócenie dawnych stosunków wodnych na zmeliorowanych torfowiskach w dolinie górnej Narwi, Szkwy i Rozogi). Wysokiej rangi nabiera współpraca pomiędzy różnymi fundacjami, administracją rządową i samorządową a organizacjami pozarządowymi o profilu przyrodniczym, działającymi na obszarze ZPP, jak: Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków oraz Towarzystwo Ochrony Puszczy Białowieskiej, Mazowieckie Towarzystwo Ochrony Fauny, Komitet Ochrony Orłów, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków i organizacjami międzynarodowymi: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody( International Union for Conservation of Nature and Natural Resoources- IUCN), Światowy Fundusz na rzecz Dzikich Zwierząt ( World Wildlife Fund – WWF), Regionalne Centrum Ekologiczne na Europę Środkową Wschodnią( Regional Environomental Centem- REC, Fundacja EURONATUR- przyp. red.)

9. Wobec stale zmieniających się zasobów flory i fauny( generalnie- w kierunku ich uszczuplania) oraz nasilającej się presji czynników oddziaływujących negatywnie na unikalne walory przyrodnicze ZPP, koniecznością staje się zorganizowanie, wdrożenie i koordynowanie Kompleksowego Monitoringu Przyrodniczego ( fauny i flory) prowadzonego równolegle z funkcjonującym już monitoringiem środowiska abiotycznego: ( wód, powietrza i gleb). Szczególnie pożądany jest stały ( coroczny) monitoring stanu liczbowego, rozmieszczania i zagrożeń tych gatunków, dla których ZPP jest głównym obszarem występowania w skali krajowej i / lub europejskiej.

10. Wyjątkowe walory przyrodnicze ZPP, zwłaszcza obecność11. najmniej przekształconych biotopów, ekosystemów i krajobrazów, stwarzają unikalny warsztat do prowadzenia badań podstawowych oraz dyscyplin stosowanych. Obecnie obszar ZPP jest głównym poligonem terenowych badań następujących ośrodków: Instytutu Ekologii PAN, Zakładu Badania Ssaków PAN, Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN, Instytutu Badawczego Leśnictwa, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu w Białymstoku, Akademii Rolniczo- Technicznej w Olsztynie, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie i Wyższej Szkoły Rolniczo- Pedagogicznej w Siedlcach. Obszar ZPP staje się coraz modniejszym terenem badań przyrodniczych dla naukowców zagranicznych, a szczególnie preferowanymi obszarami badań są: Puszcza Białowieska, Bagna Biebrzańskie, Bagno Wizna i Jezioro Wigry.

12. Wartości przyrodnicze –oprócz walorów kulturowych i historycznych- należą do najcenniejszych wartości turystycznych ZPP. Ponieważ turystyka staje się coraz bardziej „lokomotywą” ekorozwoju , a zwłaszcza jej specyficzna odmiana zwłaszcza ekoturystyką (turystyka przyrodnicza nastawiona na odwiedzanie unikalnych środowisk i obserwacje rzadkich roślin i zwierząt), już obecnie powinno się tak sterować13. nasilającym się ruchem turystycznym, aby najliczniej odwiedzane i szczególnie narażane środowiska zabezpieczyć14. przed degradacją. Turystyka przyrodnicza nie może stać15. się głównym sprawcą przekształceń środowiskowych.

16. Na obszarach objętych ESOCH należy w pierwszej kolejności zastępować17. tradycyjne ogrzewanie węglem na „ekologiczne” czyli gazem lub olejem opałowym; wyposażyć18. , zwłaszcza nadwodne ośrodki rekreacyjno- letniskowe w niezbędną infrastrukturę sanitarną, a gminy położone w granicach ESOCH powinny być19. preferowane poprzez dotacje przyznawane zarówno na infrastrukturę przyjazną środowisku jak i promocję turystyczną (foldery i inne).

20. Agroturyzm, ekoturyzm oraz produkcja zdrowej żywności( różne odmiany rolnictwa ekologicznego) powinny docelowo stać21. się ważnym źródłem dochodów mieszkańców gmin położonych w obrębie ESOCH oraz w jego sąsiedztwie.

22. Odczuwalny jest brak odpowiednio wykwalifikowanej kadry ( techników, inżynierów) do prowadzenia gospodarstw ekologicznych na obszarach rolniczych ZPP. Należy bardziej wykorzystać23. odpowiednie wydziały uczelni rolniczych położonych na obszarze ZPP lub w sąsiedztwie ( AR- T w Olsztynie, ATR w Bydgoszczy, SGGW w Warszawie, WSRP w Siedlcach). Producenci żywności opatrzonej atestem EKOLAND- u jak i Znakiem Produkcyjnym Zielone Płuca Polski w gospodarstwach położonych w obrębie ESOCH powinni być24. przynajmniej w początkowym okresie- dotowani.

25. Zanieczyszczone jeziora wymagają nie tylko odcięcia źródeł zanieczyszczeń, ale również przeprowadzania zabiegów renaturalizacyjnych ( natleniania), stąd też potrzebne będzie założenie fundacji celem zdobywania odpowiednich środków finansowych, sprzętu. W przypadku zanieczyszczonych rzek wystarczające będzie ich odcięcie( w całym biegu – od źródeł do ujścia) od źródeł zanieczyszczeń poprzez budowę i rozbudowę oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych.

26. Ważnym działaniem w zakresie ochrony wód podziemnych powinno być27. wyznaczenie obszarów ochronnych głównych zbiorników wód podziemnych oraz określenie zasad gospodarowania na tych terenach. Obszary te ustanawia Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

28. Należy rozważyć29. powołanie kolejnych Leśnych Kompleksów Promocyjnych, uwzględniając wyjątkowe walory przyrodnicze wielu dużych kompleksów leśnych, zwłaszcza tych, których dotychczas nie objęto wyższymi formami ochrony w systemie ESOCH ( Puszcza Kurpiowska, Puszcza Biała, Puszcza Borecka).

30. Należy w wyższym stopniu wykorzystać31. walory przyrodniczo- lecznicze wielu rejonów ZPP poprzez rozbudowę istniejących uzdrowisk ( Augustów) i kreowanie nowych ( Gołdap, Supraśl)

32. Wspólną troską administracji rządowej wszystkich szczebli, administracji specjalnych i zainteresowanych samorządów powinna być33. likwidacja odłogujących gruntów rolnych. Grunty dobrej jakości powinny być34. wykorzystane rolniczo, a niskiej jakości planowo zalesione. Zalesienia nowych gruntów należy prowadzić35. zgodnie z zasadami zawartymi w Krajowej Strategii Zwiększania Lesistości Kraju.

36. Ograniczenia wymaga zbyt wysoka skala bezrobocia, która występuje zwłaszcza w północnej części obszaru ZPP.

37. Należy przeciwdziałać38. dalszej degradacji struktur demograficznych, zwłaszcza we wschodniej części obszaru, głównie poprzez umocnienie ośrodków miejskich i wybranych ośrodków gminnych.

39. Należy tworzyć40. warunki do uruchomienia pozarolniczych miejsc pracy, przestrzegając rygorów ochrony środowiska. W działalności produkcyjnej powinno być41. preferowane przetwórstwo rolniczo- spożywcze i przemysły czyste.

42. Istniejąca infrastruktura techniczna, po jej rozbudowie zgodnie z podjętymi już działaniami, nie stanowi poważniejszych barier w rozwoju obszaru Zielone Płuca Polski. Dla jego prawidłowego funkcjonowania, w zgodzie z zasadami ekorozwoju należy wykluczyć43. na tym terenie lokalizację wielkich obiektów energo i wodochłonnych. Za priorytetowe zadania należy uznać44. poprawę stanu gospodarki wodno- ściekowej i zasilania obszaru w przyjazne środowisku media energetyczne. Konieczna jest:

- racjonalizacja zużycia wody, wdrażanie technologii wodoszczędnych,

- kontynuacja modernizacji systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków,

- modernizacja sieci elektroenergetycznych

- racjonalizacja gospodarki energią elektryczną poprzez stosowanie energooszczędnych technologii, odbiorników energii oraz właściwą eksploatację konserwację sieci,

- szersze wykorzystanie na lokalne potrzeby odnawialnych źródeł energii oraz energetyki wodnej.

45. System transportowy obszaru ZPP, podobnie jak w całym kraju, wymaga pilnych działań modernizacyjnych. Wynika to z gwałtownego przyrostu natężeń ruchu przy jednoczesnym zaniedbaniu działań interwencyjnych. Wnioskuje się:

- położenie ruchu z dróg ekspresowych na drogi krajowe Korycin- Jeżewo, Korycin- Sokolany, Białystok- Knyszyn ( w celu ochrony Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej),

- włączenie do układu dróg ekspresowych dróg regionalnych nr 16 i nr 52, uzyskując tym samym połączenie autostrady A1 z Via Baltica,

- stworzenie wzdłuż dróg szybkiego ruchu stref ekologicznych, czyli pasów zieleni o szerokości 10-15 m, które ograniczą zanieczyszczenia powietrza, zmniejszą hałas, ukryją drogi w krajobrazie,

-budowę na odcinkach przecinających kompleksy leśne i doliny rzek przejść dla zwierzyny

- modernizację: sieci dróg międzyregionalnych łącznie z budową niezbędnych mostów i wiaduktów; dróg regionalnych; magistralnych linii kolejowych ( E- 20, E- 26, E- 65); dróg wodnych,

- uruchomienie nowych miejsc granicznych: drogowego międzynarodowego w Grzechotkach, drogowych dwustronnych w Perłach, Wiżajnach, Widugierach, Berżnikach, Rudawce, Lipszczanach, Chworościanach, Krynkach, Jałówce, Białowieży, Tokarach, Wojnowicach: wodnego morskiego w Krynicy Morskiej i wodnego śródlądowego Rudawce.

46. Transgraniczne Obszary Chronione powinny być47. „pomostem” do tworzenia Zielonych Płuc Europy.

48. Obszary prawnie chronione na terenie Zielonych Płuc Polski stanowią największy w Polsce jednolity areał przyrodniczy, a ich wartość49. w skali krajowej i europejskiej jest wystarczająco udokumentowana. Stanowią one połączony ze sobą system, którego sposoby i wykorzystanie wymagają stosowania zasad uwzględniających kryteria ponadwojewódzkie( ponadregionale). Opracowanie niniejsze wskazuje na potrzebę nie tylko kontynuacji wspólnej polityki w tym zakresie, ale w obliczu zwiększonych możliwości, wynikających z reformy samorządowej i administracyjnej Państwa, podjecie działań o jeszcze większym stopniu koordynacji i skierowanie większej ilości środków na ten cel.

50. Biuro Porozumień ZPP powinno nadal inspirować51. i koordynować52. odpowiednie działania organizacyjne, planistyczne( oparte na Stałym Monitoringu Przestrzeni) i wybrane realizacje.

53. Wiedza na temat wartości przyrodniczych, stopnia ochrony, zachowania oraz wpływu na sposób ich gospodarczego wykorzystania pozwala na następujące uogólnienia: „ Gdyby do dziś nie zastosowano formuły Zielonych Płuc Polski, to natychmiast należałoby ją wymyśleć54. ”.

7. Gospodarka Leśna

Lasy w Polsce rządzą się prawami , które są zawarte w :

-ustawie o lasach z dnia 28 września 1991 roku(Dz. U. nr. 101 poz. 444 z póź. zm. )

-ustawie o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia z dnia 8 czerwca 2001 roku (Dz. U. nr. 73 poz. 764 z dnia 18 lipca 2001 r. z póź. zm.)

-ustawie o ochronie przyrody z dnia 16 października 1991 r. ( Dz. U. nr. 99 poz. 1079 z póź. zm. )

-prawo łowieckie z dnia 13 października 1995 r. ( Dz. U nr. 42 poz. 372 z póź. zm.)

-rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska , Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 24 lutego 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad cechowania drewna , wzorów urządzeń do cechowania i zasad ich stosowania.

Lasy współczesne są wynikiem długotrwałego ścierania się wpływów dwóch często przeciwstawnych czynników rozwoju : naturalnych i cywilizacyjnych.

Polskie lasy to nie tylko gospodarka i produkcja leśna.

Las spełnia również funkcje pozaprodukcyjne takie jak :

-las jako ochrona czystości powietrza

-las jako środowisko życia wielu roślin i zwierząt

-las jako element kształtujący klimat

-ochrona wody

-ochrona gleby

-las jako miejsce rekreacji

-las jako miejsce edukacji ekologicznej

W naszym kraju mamy lasy o strukturze własnościowej :

Lasy państwowe – 8918 tys. ha (dane GUS)

Lasy nie będące własnością Skarbu Państwa – 1510,5 tys. ha (dane GUS)

Struktura gatunkowa lasów w Polsce

Lasy iglaste – 76 % powierzchni lasów (dane GUS)

Lasy liściaste – 24 % powierzchni lasów (dane GUS)

Działanie właścicieli i użytkowników lasów Polskich zmierza do realizacji proekologicznej gospodarki leśnej :

-powszechnej ochrony lasów

-trwałości lasów

-powiększania zasobów leśnych

-ciągłości użytkowania

-zwiększenia produktywności siedlisk leśnych

Lasy nie będące własnością Skarbu Państwa występują na gruntach o stosunkowo słabych wskaźnikach produkcji biologicznej. Dominują w nich gatunki iglaste stanowiące ogółem 76 % w tym : sosna i modrzew 68 % , świerk 5,9 % jodła i jedlica 4,5 % i inne.

Wśród gatunków liściastych stanowiących 24 % największy udział mają olcha 8,9 % ,brzoza 8,1 % , dąb , jesion , klon , wiąz 4,1 % , buk 2,9 % i inne.

Zasobność w lasach nie będących własnością Skarbu Państwa wynosi 118 m³ grubizny na 1 ha a przeciętny wiek wynosi 37 lat. Rozmieszczenie tych lasów w Polsce jest nierównomierne

i tak największa powierzchnia lasów nie będących własnością Skarbu Państwa przypada na ziemie Mazowsza 322 tys ha , Małopolski 198 tys ha , a najmniejszy udział tych lasów przypada na ziemie zachodniopomorskie 11 tys ha, opolskie 12 tys. ha i lubelskie 9 tys. ha.

Lasy nie będące własnością Skarbu Państwa w Polsce charakteryzują się dużym rozdrobnieniem. Liczba gospodarstw rolnych posiadających las stanowi 837 tys. a przeciętna

powierzchnia lasu przypadająca na jedno gospodarstwo wynosi 1,3 ha . W 62% gospodarstw rolnych powierzchnia lasu nie przekracza 1 hektara a lasy powyżej 5 hektarów posiada tylko 3,8 % gospodarstw rolnych.

Lasy woj. Warmińsko Mazurskiego

Ogólna powierzchnia województwa Warmińsko – Mazurskiego wynosi 2420,3 tys. ha. ,

. w tym 53,6 % ogólnej powierzchni zajmuje powierzchnia o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych. Obszary prawnie chronione tj. obszary chronionego krajobrazu w skład których wchodzi :

8 parków krajobrazowych

96 rezerwatów przyrody 250 użytków ekologicznych

1937 pomników przyrody

2 zespoły przyrodniczo krajobrazowe utworzone przez wojewodę

inne zapisane w planach zagospodarowania przestrzennego gmin

Lasy w województwie Warmińsko – Mazurskim stanowią 710,3 tys. ha co daje lesistość około 29,3 %.

Lasy nie będące własnością Skarbu Państwa w województwie Warmińsko Mazurskim zajmują 31,5 tys ha co stanowi 4,5 % powierzchni gruntów leśnych województwa.

Nadzór nad gospodarką w lasach nie będących własnością Skarbu Państwa sprawuje wojewoda i starostowie. ( zobowiązuje do tego wspomniana ustawa o lasach z dnia 28 września 1991r.) . Stan lasów nie będących własnością Skarbu Państwa naszego województwa nie odbiega od danych liczbowych Polski i tak przeciętny wiek drzewostanów w tych lasach wynosi 37 lat a zasobność grubizny wynosi 114 m³ na 1 hektar. Przyczyną takich osiągnięć jest bardzo duże rozdrobnienie powierzchni, zajmowanie słabszych siedlisk i brak dofinansowania tych lasów przez nasze państwo i samych zainteresowanych.

Na poprawę wyników lesistości naszego kraju i województwa Warmińsko Mazurskiego ma wpłynąć pomoc naszego Państwa egzekwowana przepisami ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia z dnia 8 czerwca 2001 roku z późniejszymi zmianami , zadania wynikające z Krajowego Programu Zwiększania lesistości na lata 1995 - 2020 jak również Wojewódzki Program Zwiększania Lesistości na lata 2001 – 2010 w którym głównym celem jest : Zalesienia elementem zrównoważonego rozwoju województwa.

Lasy Powiatu Pisz

Na obszarze Powiatu Piskiego nadzór nad lasami Skarbu Państwa sprawuje Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku reprezentowana przez Nadleśnictwo Pisz ,Drygały, Giżycko, Maskulinskie, Ełk i Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Olsztynie reprezentowana przez Nadleśnictwo Strzałowo.

Największym kompleksem leśnym na terenie Powiatu Piskiego jest przepiękna Puszcza Piska administracyjnie położona w województwie Warmińsko Mazurskim. Na jej terenie został ustanowiony leśny kompleks promocyjny „Lasy Mazurskie” powołany zarządzeniem nr.84 dyrektora generalnego Lasów Państwowych z dnia 30 października 2002 roku na podstawie art. 13 b ustawy o lasach. Leśny kompleks promocyjny „Lasy Mazurskie”

administruje regionalna dyrekcja Lasów Państwowych Olsztyn i Białystok.. Obejmuje 118 tys. ha lasów Puszczy Piskiej. Leśny kompleks promocyjny jest powołany w celu: - rozpoznania stanu biocenozy leśnej i kierunków zachodzących w niej zmian,

- trwałego zachowania lub odtwarzania naturalnych walorów lasu metodami racjonalnej gospodarki leśnej prowadzonej na zasadach ekologicznych ,

- integrowania celów gospodarki leśnej z aktywną ochroną przyrody,

- promowania wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarki leśnej ,

- prowadzenie prac badawczych i doświadczalnictwa leśnego w aspekcie upowszechniania zasad ekorozwoju na całym obszarze działania Lasów Państwowych ,

- prowadzenie edukacji ekologicznej społeczeństwa

Powołanie leśnego kompleksu leśnego stało się ważnym , praktycznym krokiem do wprowadzania w życie polityki leśnej naszego państwa.

Lasy powiatu piskiego są rozmieszczone na terenie czterech gmin : Pisz , Orzysz , Biała Piska i Ruciane Nida. Nadzór w lasach nie będących własnością Skarbu Państwa znajdujących się na terenie powiatu Pisz prowadzi Starosta zatrudniając dwóch pracowników .

Powiat piski przystępując do realizacji wdrażania ustawy o lasach , ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia , krajowego programu zwiększania lesistości na lata 1995 – 2020 oraz wojewódzkiego programu zwiększania lesistości na lata 2001 – 2010 prowadził nadzór na gruntach leśnych w wybranych poniżej latach :

Analiza danych rok 2001

Powierzchnia gruntów leśnych nadzorowana przez powiat Pisz

Lasy osób fizycznych - 1360 ha

Lasy osób prawnych,kościołów,związków

wyznaniowych itp. - 12 ha

lasy spółdzielni - 8 ha

lasy gminne i komunalne - 169 ha

===========================================

Razem nadzór powiatu Pisz 1549 ha

Hodowla lasu i pozyskanie drewna

Hodowla lasu

Odnowienia sztuczne : zrębów i halizn 4 ha

Powierzchnia objęta trzebieżami 128 ha

Pielęgnowanie upraw i młodników 82 ha

Zalesienia gruntów rolnych 87 ha

Pozyskanie drewna

Grubizna iglasta 687 m³

Grubizna liściasta 763 m³

Razem: 1450 m³

Analiza danych rok 2002

Powierzchnia gruntów leśnych nadzorowana przez powiat Pisz

lasy osób fizycznych 1376 ha

lasy osób prawnych , kościołów ,

związków wyznaniowych itp. 53 ha

lasy spółdzielni 8 ha

lasy gminne i komunalne 185 ha

==================================

razem: 1622 ha

Hodowla lasu i pozyskanie drewna

Hodowla lasu

Odnowienia sztuczne zrębów 2 ha

Powierzchnia objęta trzebieżami 112 ha

Pielęgnowanie upraw i młodników 92 ha

Zalesienia gruntów rolnych 50 ha

Pozyskanie drewna

Grubizna iglasta 5862 m³

Grubizna liściasta 2857 m³

==================================

razem: 8719 m³

Analiza danych rok 2003

Powierzchnia gruntów leśnych nadzorowana przez powiat Pisz

Lasy osób fizycznych 1395 ha

Lasy osób prawnych , kościołów,

Związków wyznaniowych itp. 52 ha

Lasy spółdzielni 8 ha

Lasy gminne i komunalne 191 ha

=======================================

razem: 1646 ha

Hodowla lasu i pozyskanie drewna

Hodowla lasu

Odnowienia sztuczne zrębów 3 ha

Powierzchnia objęta trzebieżami 81 ha

Pielęgnacja upraw i młodników 96 ha

Zalesienia gruntów rolnych 155 ha

Pozyskanie drewna

Grubiznya iglasta 2233 m³

Grubizna liściasta 1854 m³

=================================

razem: 4087 m³

W roku 2004 powiat Pisz nie zalesia gruntów rolnych - spowodowane jest to jak w całym kraju brakiem przyznania limitów na zalesienia przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i zmianą przepisów w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej z dniem 01 maja 2004 roku.

W Starostwie Powiatowym w Piszu jest zarejestrowanych 80 osób na powierzchnię zalesień około 650 ha wyrażających zgodę na zalesienie gruntów rolnych z mocy ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia z dnia 08 czerwca 2001 r.

Wielkość pozyskania drewna jest uzależniona od wykonanych prac hodowlanych i sanitarnych w lasach , warunków pogodowych i potrzeb właścicieli . W ostatnich latach wpływ na pozyskanie drewna w lasach nie będących własnością Skarbu Państwa miały swój udział wiatry . Ostatni miał miejsce 04 lipca 2002 roku który spowodował straty i koszty w gospodarce powiatu piskiego związane z usuwaniem szkód tej klęski wynoszące wg. szacunku Starostwa Powiatowego w Piszu około 12 mln. złotych. Trąba powietrzna a coraz częściej media mówią o tornadzie , wyrządziła szkody ,poza miastem w 13 wsiach.

Największe jednak, najkosztowniejsze i najtrwalsze w skutkach szkody tornado wyrządziło w lasach. Powaliło drzewa na powierzchni około 33 tys. hektarów w tym zupełnie 17 tys. Po prostu w 15 minut z powierzchni naszego kraju zniknęła jedna trzecia Puszczy Piskiej. Powstał krajobraz sterczących „kikutów”, chylących się ku ziemi drzew, widok który nasuwa przytłaczającą refleksję o potędze natury.

Nie oparły się tej klęsce również lasy nie będące własnością Skarbu Państwa

Łącznie na gruntach leśnych nie będących własnością Skarbu Państwa ucierpiało około 100 - 120 hektarów lasów. W roku 2003 właściciele gruntów zniszczonych przez huragan odnowili 17 hektarów z własnych środków finansowych. Pomocy państwowej właściciele gruntów leśnych nie otrzymali do dnia dzisiejszego mimo zgłaszania przez Starostwo Powiatowe w Piszu takich potrzeb natychmiast po wystąpieniu szkód.

LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY- „ Lasy Mazurskie”

Kompleks położony jest w województwie warmińsko- mazurskim, obejmując w swoich granicach Puszczę Piską nadzorowaną przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych Białymstoku i Olsztynie.

LKP „ Lasy Mazurskie” jest obszarem funkcjonalnym grupującym pięć nadleśnictw oraz Stację Badawczą PAN w Popielnie na łącznej powierzchni 118 tys. ha

- RDLP Białystok 64 830 ha w tym: Nadleśnictwo Pisz 36 496ha, Nadleśnictwo Maskulińskie 28 334ha,

- PAN Popielno 1 773ha

- RDLP Olsztyn 51 613ha, w tym: Nadleśnictwo Mrągowo 7 305ha, Nadleśnictwo Spychowo 24 091ha, Nadleśnictwo Strzałowo 20 217ha.

Na podstawie decyzji nr 183 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 30.12.2002r. powołana została Rada Naukowo- Społeczna Leśnego Kompleksu Promocyjnego „ Lasy Mazurskie”. W skład Rady wchodzą wybitni naukowcy dziedzin przyrodniczych, przedstawiciele organizacji rządowych i samorządowych, osobistości świata kultury, leśnicy. Rada wybrała na swojego przewodniczącego prof. Macieja Żurkowskiego. Rada Naukowo- Społeczna jest organem doradczym i opiniodawczym dyrektorów Regionalnych Dyrekcji LP w Białymstoku i Olsztynie w zakresie inicjowania oraz oceny realizacji działań podejmowanych przez leśników na obszarze funkcjonalnym Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Mazurskie”. Pełnomocnikiem do spraw LKP- „ Lasy Mazurskie” jest mgr inż. Ryszard Kosior- Główny Specjalista Służby Leśnej w RDLP Olsztyn.

Unikalne walory przyrodniczo- krajobrazowe Leśnego Kompleksu Promocyjnego „ Lasy Mazurskie” wynikają z puszczańskiego charakteru pięknych pojeziernych krajobrazów. Lasy stanowią genetycznie najstarsze krajobrazy kulturowe. Puszcza Piska od najstarszych czasów stanowiła zawarty kompleks leśny z licznymi jeziorami, bagnami, rzekami, bogatą szatą roślinną z okazami flory borealnej. Obejmowała niemal całe Pojezierze Mazurskie i zwana był „ Wielką Knieją” lub Puszczą Jańśborską. W 1344roku założono tu warownię jańśborską, która dała początek obecnemu miastu Pisz. Na najżyźniejszych glebach, zajętych przez lasy liściaste, lokowało się osadnictwo, głównie z Mazowsza. Na większości ubogich gleb, omijanych przez kolonistów, zachował się potężny kompleks leśny zwany knieją Jańśborską. Z inwentaryzacji puszczy przeprowadzonej w 1567r. wynika, że drzewami panującymi w owym czasie były gatunki iglaste, ale udział gatunków liściastych był o wiele wyższy niż obecnie. Puszcza obfitowała w zwierzynę. Do 1500r. występowały tu tury, do XVII w. dzikie konie. Żubry wyginęły w XVII w. a niedźwiedzie i bory w XIX w. Do 1945r. utrzymały się łosie, które obecnie się tu zadomowiły, podobnie jak bobry. Szereg występujących tu gatunków zwierząt należy do rzadkich lub nie notowanych w innych regionach naszego kraju. Są wśród nich orzeł bielik, orlik krzykliwy, rybołów, puchacz, bocian czarny, cietrzew, żuraw, żółw błotny, ryś, wilk i wiele innych. Na obszarze LKP „ Lasy Mazurskie” występuje także ponad 100 zaewidencjonowanych gatunków roślin rzadkich, objętych ochroną gatunkową, zagrożonych i ginących.

Nadleśnictwo Pisz

Bezpośrednio w pierwszych powojennych latach na terenach dzisiejszego Nadleśnictwa Pisz utworzonych było pięć Nadleśnictw: Pisz, Szeroki Bór, Kulik, Turośl i Wilcze Bagno. Należały one do Dyrekcji Lasów Państwowych Okręgu Mazurskiego w Olsztynie, przemianowanej później na Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych.

Nadleśnictwo Pisz utworzono w 1945 roku. W jego zasięg weszły byłe niemieckie państwowe Nadleśnictwo Pisz- 7323,09 ha, znacjonalizowane na mocy dekretu PKWN z 12.12.1944 roku majątki: Czarny Róg- 203,31 ha i Babrosty- 470 ha oraz drobne powierzchnie lasów chłopskich. Stan lasów państwowych był dobry, czego nie można było powiedzieć o lasach prywatnych. Zniszczone one były w 60% przez pożary powstałe w pierwszych powojennych miesiącach.

Pierwszy prowizoryczny plan urządzenia lasu opracowany został w 1947 roku. Po uwzględnieniu 1415,22 ha upaństwowionych w 1948 roku i włączonych do nadleśnictwa lasów samorządowych byłego Wydziału Powiatowego w Piszu, powierzchnia nadleśnictwa wynosiła 9441,62 ha.

Z dniem 1 stycznia 1951 roku Ministerstwo Leśnictwa dokonało reorganizacji nadleśnictw. Powołano Rejony Lasów Państwowych będące pośrednim szczeblem pomiędzy OZLP, a nadleśnictwem. Nadleśnictwo Pisz było jednym z dziewięciu nadleśnictw należących do RLP w Piszu. Nadleśnictwa nie posiadały odtąd osobowości prawnej, sprawy finansowo- księgowe prowadzone były przez rejony lasów państwowych. Taki stan organizacyjny trwał do 1959 roku, kiedy to rozwiązano rejony lasów, a nadleśnictwa odzyskały samodzielność, podlegając bezpośrednio pod OZLP.

Nadleśnictwa Rejonu LP w Piszu, obejmując obecne granice Nadleśnictwa Pisz.

Lp. Nadleśnictwo Powierzchnia (ha)

1. Kulik 6166,00

2. Pisz 8382,82

3. Szeroki Bór 4581,16

4. Turośl 5819,00

5. Wilcze Bagno 7377,00

Nadleśnictwo zlikwidowano 22 listopada 1958 roku. Powierzchnie przejęły Nadleśnictwa: Szeroki Bór- 5595,81 ha i 58 31 Wilcze Bagno- 812,89 ha.

Nadleśnictwo zlikwidowano 8 listopada 1958 roku. Powierzchnie przejęły Nadleśnictwa: Szeroki Bór- 1846,16 ha, i Maskulińskie- 4140,61 ha.

Nadleśnictwa zlikwidowane Zarządzeniem

Nr 76 Dyrektora Lasów Państwowych z 21 grudnia 1972 roku i włączonych do Nadleśnictwa Pisz, z dniem 1 stycznia 1973r.

Lp. Powierzchnia(ha)

1. Szeroki Bór 10702,49

2. Wilcze Bagno 12381,51

Po dokonanych reorganizacjach powierzchnia Nadleśnictwa Pisz w dniu 1 stycznia 1973 roku liczyła 34243,53 ha. Z dniem 1 stycznia 1978 roku Nadleśnictwo Pisz, jako jedno z pięciu, przekazane zostaje OZLP w Białymstoku.

Nadleśnictwo Maskulińske

Nadleśnictwo Maskulińske w obecnych granicach zostało utworzone w roku 1973 na podstawie decyzji Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych ( DZ. U. MLiPD Nr 1/94/poz. 8 z dnia 28 II 1973r)

Początkowo połączono 3 jednostki gospodarcze:

- wyłuszczarnię nasion,

- Nadleśnictwo Ruciane,

- Nadleśnictwo Maskulińske.

Od dnia 1 I 1979r. w skład Nadleśnictwa wszedł także obręb Mikołajki z Nadleśnictwa Strzałowo. Ostateczna nazwa nadleśnictwa została ustalona dnia 1 maja 1974roku. Obecny obręb Maskulińskie, dawniej Nadleśnictwo Maskulińskie, utworzony został w roku 1945 z byłych lasów państwowych przedwojennego Nadleśnictwa Kurwien. Nazwę swą wywodzi od nazwiska pierwszego po II wojnie światowej nadleśniczego- mgr inż. Mariana Maskulińskiego, który w krótkim czasie po rozpoczęciu pracy został wraz ze swoim pracownikiem Ludwikiem Uszko zamordowany przez dywersantów niemieckich i pochowany w miejscu stracenia w leśnictwie Ruczaj. W tym miejscu staraniem ludzi pracy, robotników i leśników ustawiono pamiątkową tablicę ( 24 lipca 1996r.)

Obręb Ruciane, wcześniej Nadleśnictwo Ruciane, utworzono w roku 1958 z dwóch nadleśnictw: Ruciane i Guzianki.

Obręb Mikołajki, dawniej nadleśnictwo o tej samej nazwie, utworzono w roku 1945 w większości z lasów państwowych niemieckiego Nadleśnictwa Nikolaiken.

O gospodarce z okresu administracji niemieckiej brak jest danych archiwalnych. Jednak na podstawie ustnych przekazów miejscowej ludności oraz spostrzeżeń leśników specjalistów ustalono, że lasy nadleśnictwa zagospodarowane były zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki leśnej. Stosowano 120-140 letnią kolej rębu sosny, która była tu gatunkiem dominującym. Użytkowanie lasu odbywało się zrębami zupełnymi. Odnowienia zrębów dokonywano siewem na uprzednio przygotowanych pasach, a powierzchnie odnowione grodzone były siatką i zabezpieczane od zniszczenia przez zwierzynę płową, której stany były bardzo wysokie.

Z opisów Puszczy Piskiej, na terenie, której znajduje się Nadleśnictwo Maskulińskie, wynika, że jeszcze w XVIII wieku na terenie obwodów leśnych Mikołajek, Rucianego i Krutyni udział gatunków liściastych takich jak: wiązy, dęby, graby, brzozy i jesiony był znaczny. W XIX wieku stosowano powszechnie gospodarkę zrębową przy 60-70 letniej kolei rębu dla drzew iglastych. Wprowadzono obowiązek czyszczenia zrębów i przygotowania ich pod zasiew, a w razie gdyby się nie powiódł wykonywano sztuczne odnowienia.

W hodowli lasu na pierwsze miejsce wysunięto czynnik ekonomiczny( opłacalność), co doprowadziło w efekcie do szkodliwego wyparcia gatunków liściastych.

Nie zakończyły się jeszcze działania II wojny światowej, gdy na teren nadleśnictwa zaczęli przybywać pierwsi leśnicy, by organizować z podziwu godnym poświęceniem i zapałem administrację leśną.

Przybywali i docierali do swych placówek terenowych w różny sposób, pociągami w towarowych wagonach, przygodnymi transportami wojskowymi, z grupami repatriantów, wracali więźniowie łagrów niemieckich ciągnąc swój nędzny dorobek na podręcznych wózkach lub rowerach. Zajmowali osady najczęściej zrujnowane i splądrowane przez liczne grupy szabrowników. W różny sposób starali się organizować swoje życie i byt. Zabierali sprzęt codziennego użytku z opuszczonych osad i spustoszonych wsi. Niekiedy udało się zdobyć taki majątek jak krowę czy kilka kur. Istniał jeszcze problem bezpieczeństwa, grasowały bandy rabunkowe, niedobitki werwolfu, przed którymi trzeba było się bronić. Były ofiary śmiertelne. Zginęli zamordowani w lipcu 1945 roku pierwszy nadleśniczy Nadleśnictwa Karwica mgr inż. Marian Maskuliński, a wraz z nim gajowy Ludwik Uszko. W dniu 21 sierpnia 1951 roku został zamordowany i utopiony w Czarnej Strudze leśniczy Stanisław Bejger z Nadleśnictwa Mikołajki wraz ze swoim kuzynem Mieczysławem Bejgerem.

Okres powojenny to czas pełen wyrzeczeń i intensywnej pracy przy odbudowie gospodarki leśnej. Remontowano osady, przybywało coraz więcej leśników i robotników leśnych, nastał czas odnowy.

Ze względu na wielkie powierzchnie monokultur sosnowych drzewostany nadleśnictwa stale narażone są na występowanie szkodników owadzich i choroby drzew.

Duże szkody wyrządziły w drzewostanach świerkowych wiatry i huragany, szczególnie w latach 1833, 1839, 1867 i 1888.W okresie międzywojennym na terenie obecnego obrębu Ruciane miała miejsce gradacja brudnicy mniszki i sówki chojnówki niszcząc większą część drzewostanów obrębu.

W roku 1978 zwalczano groźnego szkodnika sosny- strzygonię, na powierzchni 231 hektarów, opryskując preparatem „ Lasochron” zagrożone powierzchnie w obrębie Ruciane.

W roku 1979 rozpoczęła się wielka gradacja brunatnicy mniszki. Na większą skalę szkodnik ten wystąpił w roku 1980 obejmując 2425 hektarów w obrębach Ruciane i Maskulińskie. Intensywne zwalczanie brunatnicy prowadzone było do roku 1983 przy użyciu samolotów rolniczych typu An-2 „ Wilga” oraz helikopterów. W pierwszym okresie stosowano do oprysków preparat „ Lasochrom” i „ Mgławik”, w latach późniejszych preparat „Ambusz 25 EC” , „Decis 2.5 EC”, „ Dimilin”. Definitywnie akcję zakończono w roku 1983, obejmując opryskami powierzchnię 19695 hektarów. Był to ogromny wysiłek całej załogi, a uczestniczący w akcji pracownicy kosztem własnego zdrowia, ogromnego wysiłku i zaangażowania uratowali lasy od zagłady.

Jesienią 1981 roku drzewostany nadleśnictwa nawiedziła klęska huraganu, powodując ogromne szkody w postaci wiatrołomów i wywrotów. Akcję likwidacji szkód po huraganowych prowadzono w latach 1982- 1984 usuwając w tym czasie ponad 500 tys. m³ drewna. Duża ilość wywrotów, która nie mogła być usunięta w jednym roku stworzyła dogodne warunki gradacji korników świerka. Prowadzona akcja zwalczania, wykorzystanie feromonów i pułapek chwytnych oraz wyrabianie i zatapianie drzew opanowanych w zbiornikach wodnych doprowadziło w roku 1985 do całkowitej likwidacji gradacji.

Do atrakcji turystycznych należy bardzo popularny wodny szlak kajakowy rzeką Krutynią, jeden z najpopularniejszych szlaków wodnych w Europie. Rzeka ta o długości 94km, przepływa przez najpiękniejsze obszary Mazur Środkowych i przyciąga swoją malowniczością. Urokliwą przyrodę tych terenów uwiecznił Melchior Wańkowicz w książce pt.: „ Na tropach Smętka”.

Puszczański charakter Leśnego Kompleksu Promocyjnego „ Lasy Mazurskie” stanowi dobro ogólnonarodowe o wybitnym znaczeniu przyrodniczym i podlega szczególnej ochronie i zagospodarowaniu w sposób specjalny, tworząc wzorowy promocyjny obszar funkcjonalny uwzględniający międzynarodowe i krajowe osiągnięcia naukowo- techniczne w zakresie ekorozwoju.

Leśny Kompleks Promocyjny został powołany do promocji proekologicznych technologii w gospodarce leśnej realizacji wszechstronnych celów ochrony przyrody zgodnie z zasadami ujętymi w programie: „ Polska polityka kompleksowej ochrony zasobów leśnych”.

Szereg celów, jakim maja służyć LKP odnosi się do ochrony. Cele te dotyczą w szczególności:

- trwałego zachowania lub odtwarzania naturalnych walorów lasów( po uprzednim, wszechstronnym rozpoznaniu biocenozy leśnej) metodami racjonalnej gospodarki leśnej, prowadzonej na postawach ekologicznych;

- integracja zasad trwałej gospodarki leśnej i aktywnej ochrony przyrody;

- zachowania całej naturalnej zmienności przyrody leśnej i funkcjonowania ekosystemów leśnych w stanie zbliżonych do naturalnego uwzględnieniem kierunków naturalnej ewolucji w przyrodzie;

- restytucja metodami aktywnej hodowli i ochrony lasu zbiorowisk przyrodniczych zdegradowanych i zniekształconych w celu przywracania zgodności biocenozy z biotopem;

- ochrony różnorodności biologicznej zbiorowisk dziko żyjących roślin, zwierząt i mikroorganizmów oraz zachowania ich bogactwa genetycznego.

Powyższe cele powinny być osiągane w postępowaniu gospodarczym zgodnym z wytycznymi w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych, wprowadzonymi w życie Zarządzeniem Nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.

Ponadto na terenie powiatu funkcjonują nadleśnictwa:

Nadleśnictwo Drygały

Nadleśnictwem kieruje Nadleśniczy na zasadzie jednoosobowego kierownictwa, kompetencje Nadleśniczego wynikają z ustawy o lasach i Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Nadleśniczy w zakresie swojego działania odpowiada przed Dyrektorem Regionalnym.

1. Strukturę organizacyjną Nadleśnictwa stanowią:

a) biuro Nadleśnictwa

b) leśnictwa – 24

c) leśnictwo łowieckie

2. W skład biura Nadleśnictwa wchodzą następujące komórki organizacyjne:

1) Dział gospodarki Leśnej tel. (087) 4258006 wew.17

2) Dział finansowo – księgowy tel. (087) 4258006 wew.15

3) Dział administracyjno – gospodarczy tel. (087) 4258006 wew.11

4) Posterunek Straży Leśnej tel. (087) 4258006 wew.17

Kom. 0609778073

5) Inżynierowie Nadzoru tel. (087) 4258006 wew.14

Nadleśnictwo – informacje ogólne

Lasy Nadleśnictwa leżą w województwie warmińsko – mazurskim, powiatach: piskim i ełckim. Nadleśnictwo sąsiaduje od zachodu z Nadleśnictwem Pisz, od północy z Nadleśnictwem Giżycko, od wschodu z Nadleśnictwem Ełk, od południa z Nadleśnictwem Łomża. Teren, na którym położone jest Nadleśnictwo, współtworzący obszar funkcjonalny „Zielone Płuca Polski” należy do regionów rolniczych jest jednocześnie regionem atrakcyjnym turystycznie. Rolnictwo, leśnictwo, przetwórstwo rolne i drobny przemysł drzewny stanowią obecnie podstawowe gałęzie gospodarki regionu. Czyste środowisko przyrodnicze, urozmaicone ukształtowanie terenu oraz bogactwo jezior sprzyja również rozwojowi turystyki. W planach zagospodarowania przestrzennego oprócz gruntów do produkcji rolnej Gminy dysponują terenami przewidzianymi pod budowę pensjonatów i domków letniskowych, oraz gruntami z podstawowym przeznaczeniem pod usługi o charakterze codziennej obsługi turystów oraz budowę małych zakładów przemysłowych nieuciążliwych dla środowiska. Przyszłością regionu jest również rozwój agroturystyki.

W związku z tym duży nacisk kładzie się obecnie na poprawę infrastruktury regionu poprzez budowę oczyszczalni ścieków, wodociągów i dróg.

Do zadań Nadleśnictwa w najbliższym okresie będzie należało zabezpieczenie zapotrzebowania społecznego w następujących dziedzinach :

- utrzymanie i poprawienie walorów przyrodniczych terenu oraz dbanie o zachowanie trwałości lasów,

- zapewnienie surowca drzewnego istniejącym zakładom przetwórczym,

- dostosowanie lasów do potrzeb turystyki i wypoczynku we fragmentach gdzie nie jest to sprzeczne ze spełnieniem przez lasy innych funkcji,

- ochrona lasów,

- prowadzenie dydaktyki przyrodniczej mającej wpływ na ogólnospołeczną wiedzę z tego zakresu,

- zapewnienie miejsc pracy.

Nadleśnictwo Drygały o ogólnej powierzchni 32049,50 ha składa się z dwóch obrębów:

- obrębu Grądówka o powierzchni 22275,98 ha

- obrębu Biała o powierzchni 9773,52 ha

Rys historyczny

Teren obecnego Nadleśnictwa drygały w początkach naszej ery zamieszkiwało pruskie plemię Galindów. Ziemie te w początkowym okresie były słabo zaludnione. Większą jego część zajmowały puszcze, bagna, jeziora, oddzielające ziemie Prusów od Mazowsza i Jaćwieży. Galindowie niegdyś liczne i bitne plemię toczyli nieustanne walki z sąsiednimi plemionami pruskimi i książętami Mazowsza. Walki te doprowadziły do prawie całkowitego wyniszczenia Galindów. W 1254 roku papież Innocenty specjalną bullą nadał te ziemie książętom mazowieckim. Następnie tereny te zostały przekazane Zakonowi Krzyżackiemu, jako rekompensata za ziemie Lubawską i pozostały w jego władaniu aż do sekularyzacji Prus. Koniec XIV wieku to okres nieustannych walk krzyżacko –litewskich. Po ustaleniu granic między państwem krzyżackim, Litwą i Mazowszem nastąpiło szybkie zasiedlenie tych ziem. Początkowo przeważali głównie uchodźcy z Mazowsza: smolarze, bartnicy, rybacy i myśliwi, którzy porzucali wyjałowioną i rozdrobniona ziemie na Mazowszu i chętnie przenosili się na północ. Nowopowstałe miejscowości i wsie brały nazwy od nazwisk założycieli, bądź też osadnicy nadawali im nazwy swych rodzinnych wsi z Mazowsza. Z czasem osadnictwo przybrało bardziej zorganizowane formy i osadników lokowano na zasadzie prawa chełmińskiego i magdeburskiego, z przewagą majątków rycerskich. Zdecydowana większość osadników stanowili wolni chłopi pochodzenia polskiego. W czasie elektora Fryderyka Wilhelma rozwinęło się tzw. osadnictwo szkatułowe.

Po sekularyzacji Prus Ziemia Piska znalazła się w obrębie Prus Książęcych. Przeprowadzony wówczas spis wykazał, że starostwo piskie zamieszkiwało około 8,5 tys. Mieszkańców. Do końca XVII wieku liczba ludności uległa poważnemu zmniejszeniu. Spowodowały to wojny Szwedzkie, najazd Tatarów i epidemia dżumy z lat 1709 -1711, której ofiarą padła prawie cała ludność (np. w Piszu pozostało przy życiu 14 osób).

W okresie I Wojny Światowej Ziemia Piska znalazła się w pierwszej linii frontu. Działania wojenne spowodowały tu ogromne zniszczenia. Postanowieniem traktatu pokojowego zarządzono na Mazurach plebiscyt w sprawie przynależności tych ziem, w wyniku którego zostały one w granicach Prus Wschodnich. Stan taki trwał aż do stycznia 1945 roku. Dlatego brak jest danych dotyczących gospodarki lasami na tym terenie przed II Wojną Światową.

Nadleśnictwo drygały w obecnych granicach utworzone zostało 1.01.1973roku na mocy zaradzenia NDLP nr. 76 z dnia 21.12.1972roku. w skład Nadleśnictwa weszły dwa obręby:

Drygały I i Drygały II, dawniej dwa samodzielne Nadleśnictwa. Obręb Drygały I powstał z Nadleśnictwa Grądówka utworzonego w 1945 roku z byłego Nadleśnictwa niemieckiego „Grondowken” oraz lasów chłopskich i zalesionych po wojnie słabych gruntów rolnych. Obręb Drygały II został utworzony z lasów byłego Nadleśnictwa niemieckiego „Drigalen” tworzącego obecnie leśnictwa Karpiny, Myszki oraz częściowo Zagaje oraz lasów chłopskich i słabych gruntów porolnych przekazanych do zalesienia.

Użytkowanie lasów:

Nadleśnictwo drygały pobiera rocznie około 100 tyś m³ użytków drzewnych, co stanowi poniżej 50% przyrostu drewna.

Średnioroczne planowanie cięcia odnowieniowe na powierzchni 170 ha, natomiast pielęgnacja młodzików i drzewostanów na 1740 ha.

Przeciętna zasobność wynosi 247m³/ha netto, przeciętny wiek drzewostanów 53 lata.

Nadleśnictwo Giżycko

Do roku 1947 o nazwie Łuczany, zostało utworzone w roku 1945. w skład nadleśnictwa weszły lasy:

- państwowe stanowiące około 55% powierzchni,

- majątkowe stanowiące około 18% powierzchni,

chłopskie i słabe grunty rolne stanowiące około 27% powierzchni.

Do lasów państwowych należały lasy byłego niemieckiego nadleśnictwa o nazwie „Grondowken” wodzących w skład ówczesnych leśnictw: Franciszkowi, Rząśniki oraz częściowo Pianki.

Lasy majątkowe stanowiące dawną własność byłych junkrów pruskich , a należące do majątków położonych we wsiach: Wężewo, Gawliki, Żywki weszły w skład leśnictw: Jelenia Góra, Kruklin i Wydminy.

Na mocy porozumienia ministra Gospodarki Komunalnej i Ministra Leśnictwa z dnia 14.02.1952 roku zostały przekazane Nadleśnictwu lasy komunalne miasta Gizycka i Orzysza do lennictw Zielony Dwór i Rząśniki.

Lasy majątkowe i chłopskie zostały upaństwowione na mocy dekretu PKWN z dnia 12.12.1944 roku.

Podstawą gospodarki powojennej były plany gospodarcze oparte na przybliżonej tabeli klas wieku według stanu na 01.10.1946 roku. Ustalony roczny rozmiar użytkowania wynosił: etat powierzchniowy 27,00 ha, masowy 5240 m³ użytków rębnych, 3900 m³ przedrębnych , w sumie 9140 m³.

Plan prowizorycznego urządzania gospodarstwa leśnego, na którym oparta była gospodarka, został poracowany na okres od 1 stycznia 1952 r. do 31 grudnia 1962 r. całość lasów Nadleśnictwa za wyjątkiem rezerwatów zaliczono do grupy II, z których utworzono trzy gospodarstwa:

gospodarstwo dębowo – świerkowo – sosnowe (Bs, Bś, Bb, BM) o 100 – letniej kolei rębności

gospodarstwo grabowo – świerkowo – dębowe (LM, LL) o 80, 100 i 120 – letniej kolei rębności,

gospodarstwo olszowe (OI, OIJ) o 80 – letniej kolei rębności

użytkowanie we wszystkich wyżej wymienionych gospodarstwach dokonywane było zrębami zupełnymi o zmiennej szerokości zrębów, uzależnionej od typu siedliskowego lasu. W większości wypadków stosowano zręby o szerokości 60 -80 m, z nawrotem cięć 3 – 5 lat i maksymalnej powierzchni 6,00 ha.

Od dnia 18.12.1984 roku, zgodnie z pismem Naczelnego Zarządu Lasów Państwowych z dnia 31.10.1984 r. znak: P- 3 – 0102-20/84 i pismem Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych znak: G-1-0113-12/84, Nadleśnictwo Giżycko zostało podzielone na trzy obręby: Giżycko, Ryn i Orzysz.

Druga rewizja urządzania lasu przeprowadzona w roku 1986 w wyniku której opracowano plan na okres gospodarczy od 1.01.1987r. do 31.12.1996r. objęła trzy obręby leśne o łącznej powierzchni 32148.22 ha.

Wichura 2002

Puszcza leży w strefie, przez która przechodzą co kilkanaście – kilkadziesiąt lat niszczące huragany. Już w latach 80 XVI wieku nadłowczy Gabriel Dieminger informował: „leżą tez masy powalonych przez wichry drzew w takiej ilości, że zwierzyna nie ma żadnej możliwości poruszania się, nie można też poruszać się zarówno konno jak i pieszo”. Duże straty odnotowano w latach 1702, 1833, 1839, 1867 i 1888. huragany nie ominęły Puszczy także w czasach współczesnych – w listopadzie 1981 i marcu 1983 roku spowodowały konieczność uprzątnięcia 1,23 mln m³ drewna.

Do największej klęski w historii doszło w południe 4 lipca 2002 roku, kiedy to tylko w Nadleśnictwie pisz, w ciągu 15 min uszkodzonych zostało w różnym stopniu 12 tys. Ha lasów, w tym kilka tys. Ha całkowicie. Tylko w tym Nadleśnictwie uprzątnięto około 1,5 mln m³połamanych i powalonych drzew. Do uprzątnięcia pozostała szacunkowa masa około 1 mln m³ drzew pochylonych, z naderwanym systemem korzeniowym. Drzewa nie wyprostują się, ale pozostawiono je celem osłony gleby prze nadmiernym słońcem i wiatrem.

8. Gospodarka Ściekowa

Produkcja ścieków bytowych rocznie i dobowo.

Miasta	Ilość mieszkańców	m³/M/r	m³/r	m³/d
Biała Piska	4116	60	246960	677
Orzysz	6091	60	365460	1000
Pisz	19414	60	1164840	3191
Ruciane Nida	5445	60	326700	895
Gminy
Biała Piska	8962	60	537720	1473
Orzysz	4133	60	247980	680
Pisz	7700	60	462000	1275
Ruciane Nida	3916	60	234960	643
Powiat Razem	59777	x	3586620	9826

Ośrodki wypoczynkowe

Szacuje się około 60 tyś turystów x 2 m – ce = 10 tyś równoważnych mieszkańców

10.000 x 60 = 600.000 m³ są to ścieki sezonowe przez okres 2 miesięcy wakacyjnych.

Zestawienie produkcji ścieków bytowych z mocą przerobową oczyszczalni ścieków na terenie powiatu wygląda optymistycznie. Jednak rozmieszczenie geograficzne oczyszczalni nie rozwiązuje problemu ścieków.

Największe niebezpieczeństwo punktowego zrzutu ścieków występuje w osiedlach po byłych PGR gdzie ścieki zbierane w szambach i nieczyszczone płyną do gruntu ze względu na nierozwiązany problem systematycznego wywozu.

Następnym źródłem stwarzającym duże niebezpieczeństwo są działki „rekreacyjne” nie objęte gospodarką ściekową i zbieraniem odpadów.

Są to wszystkie tereny nie objęte w planach zagospodarowania przestrzennego jako tereny turystyczne, a w praktyce przebywa tam duża ilość turystów co stwarza duże zagrożenie dla środowiska.

Ścieki powstające w gospodarstwach rolnych mieszane są z gnojowicą i rozlewane na polach właścicieli. Biorąc pod uwagę niewielki ładunek zanieczyszczeń oraz duże zdolności gleby do samooczyszczenia nie stwarza to większych zagrożeń dla środowiska.

Ze względu na rozległy teren i małe skupiska rozwiązanie problemu ścieków na terenach gminnych należy przeanalizować i wybrać sposób rozwiązania najbardziej ekonomiczny dla danego terenu.

Równolegle należy prowadzić kolektory do miejscowości położonych wokół miast.

W miejscowościach dalej położonych należy rozważyć możliwość budowy oczyszczalni miejscowych, a na terenach zabudowy kolonijnej budować oczyszczalnie indywidualne, których eksploatacją w całości należy obciążyć mieszkańców, a budżety gmin nie będą obciążone.

W zakresie gospodarki ściekowej we wszystkich miastach powiatu piskiego konieczne jest rozdzielenie kolektorów deszczowych i kolektorów ściekowych, funkcjonujących obecnie jako sieć ogólnospławna. Obciąża to dodatkowo koszty eksploatacji oczyszczalni miejskich.

9. Gospodarka odpadowa

Gospodarkę odpadową szczegółowo omówiono w Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004 – 2010 uchwalonym Uchwałą nr XVII/97/04 Rady Powiatu Pisz i stanowiącym załącznik do niniejszego Programu.

10. Rolnictwo

Ochrona środowiska w rolnictwie

W rolnictwie dochodzenie do stanu zrównoważenia jest procesem długofalowym, który zostanie osiągnięty, jeśli dostępne zasoby ziemi, przyrody, kapitału i środków produkcji pozwalają w przyszłości spełniać rosnące oraz różnorodne oczekiwania kolejnych generacji konsumentów. Zrównoważone rolnictwo oznacza więc system wytwórczy, w którym cele produkcyjne i założenia wzrostu ekonomicznego są w pełni integrowane z celami ochrony środowiska, a społeczeństwo akceptuje takie rozwiązanie, świadome długofalowych korzyści ekologicznych. W praktyce wiąże się to ze skierowaniem strumienia pieniędzy nie tylko na wspieraniu produkcji towarowej, budowie osłonowych mechanizmów rynkowych, restrukturyzację rolnictwa, ale także na przeciwdziałanie zanieczyszczeniom środowiska, ochronę różnorodności biologicznej, jak również zachowanie tradycji i kultury wiejskiej.

Wpływ rolnictwa na środowisko.

Oddziaływanie rolnictwa na środowisko przyrodnicze nie jest jednoznaczne. W rzeczywistości, w zależności od warunków lokalnych i od sposobu, w jaki jest prowadzona działalność rolnicza, może ona sprzyjać lub przeciwdziałać niepożądanym zjawiskom.

Rolnictwo od wieków odgrywało twórczą rolę wpływając na: wzbogacenie struktury krajobrazów rolniczych, dostarczanie siedlisk dzikim gatunkom, wzbogacanie zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich i odmian roślin. Zaniechanie działalności rolniczej prowadzi w konsekwencji do degradacji krajobrazu oraz zaniku roślin i zwierząt, coraz częściej bezpowrotnie. Jest to wynikiem zmniejszania się powierzchni otwartych przestrzeni w wyniku niekontrolowanej sukcesji roślinności i powiększania zalesień. Utrzymanie mozaiki pól, ekstensywnych łąk i pastwisk pomiędzy obszarami zalesionymi sprzyja zachowaniu różnorodności krajobrazu. Wiele gatunków roślin i zwierząt znalazło na terenach rolniczych swoje miejsce do życia i może przetrwać tylko dzięki kontynuacji tradycyjnej uprawy roli. Najbardziej klasycznym przykładem tych związków są ptaki takie, jak skowronek, czajka czy bocian, których los zależy w dużym stopniu od uproszczenia i ujednolicenia krajobrazów rolniczych. Większość dzikich gatunków, realizujących swoje cykle rozwojowe na terenach rolniczych, wymaga stabilnej i zróżnicowanej przestrzeni do życia. Utrzymywanie tradycyjnego rolnictwa z ekstensywnymi uprawami i użytkami zielonymi, szczególnie na terenach podmokłych, stepowych i górskich przyczynia się do ochrony zagrożonych gatunków flory i fauny.

Odpowiednio ukształtowana struktura przyrodnicza krajobrazów, występowanie miedz, zadarnionych stref ochronnych wzdłuż cieków wodnych, śródpolnych zadrzewień, przyczynia się do ograniczania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, spływu biogenów do wód, prowadzi do wzrostu retencji wodnej i tworzy siedliska dla dzikiej przyrody. Często tę nieproduktywną strukturę przyrównuje się do systemu kompensacji ekologicznej, który ogranicza skutki wzrostu produkcji rolniczej stabilizuje funkcjonowanie środowiska.

Gospodarka rolna może zniszczyć przestrzeń przyrodniczą, zmieniać lub wręcz przerywać ciągłość procesów ekologicznych i wywoływać niepożądane zjawiska jak erozja, wyjałowienie gleby , odwodnienie, zubożenie różnorodności biologicznej. Rozwój wspólnej Polityki Rolnej, przynajmniej w pierwszych latach, odbył się kosztem wzrostu presji rolnictwa na środowisko przyrodnicze. Analizując te zjawiska należy mieć na uwadze następujące aspekty:

- presja wywierana przez rolnictwo na środowisko na różne natężenie na różnych terenach: z jednej strony działalność i praktyki rolnicze różnią się zależnie od regionu, z drugiej- obszary wykazują różną wrażliwość i podatność na oddziaływanie czynników degradujących;

- zanieczyszczenia rolnicze pochodzą ze „ źródeł punktowych” ( np. niewłaściwe przechowywanie obornika, częste zjawisko w warunkach Polski), bądź ze źródeł obszarowych( np. rozrzucanie obornika na polach)

- rolnictwo nie jest jedynym czynnikiem odpowiedzialnym za degradację środowiska; inne działania człowieka dotykają środowisko niejednokrotnie o wiele poważniej( np. w wypadku emisji zanieczyszczeń do atmosfery generowanych przez przemysł, skażenia gleb metalami ciężkimi, zakwaszenia)

Można wymienić dwie główne siły sprawcze odpowiedzialne za wzrost zagrożenia środowiska przyrodniczego, do których zaliczamy:

- intensyfikacje i specjalizację produkcji rolniczej,

- marginalizację obszarów rolnych powiązaną z porzucaniem gospodarstw

Wraz ze wzrostem modernizacji gospodarstw i intensyfikacją produkcji ujednolicono systemy produkcji rolniczej, powiększyły się pola uprawne, upowszechniono stosowanie wysokich dawek nawożenia i środków ochrony roślin, redukowano różnorodność upraw. Nastąpiło uproszczenie i zubożenie struktury krajobrazu, wyeliminowano nieużytki rolne( miedze, zadrzewienia, zabagnienia). Odnotowano zanik 12% trwałości użytków zielonych w UE kosztem wzrostu areału pól uprawnych. Nasiliło się też przekształcenie pół naturalnych łąk i pastwisk w układy dostosowane do intensywnego wypasu i produkcji sianokiszonek. Powszechnym zjawiskiem jest zanik gospodarstw o mniejszym profilu produkcji, stosującym płodozmian. Wparte zostały tradycyjne formy gospodarowania, uprawa roli została całkowicie zmechanizowana, powodując ubijanie gleby i niszczenie procesów glebotwórczych. Wszystkie te zjawiska prowadzą do degradacji różnorodności biologicznej, gleby, zanieczyszczenia wód i powietrza. Nasilenie tych zjawisk w krajach UE jest nieporównywalnie większe niż ma to miejsce obecnie w Polsce.

Od początku lat 90 rolnictwo w Polsce podlega istotnym przemianom, które w pewnej perspektywie będą miały wpływ na stan środowiska przyrodniczego.

Wynikiem tych przemian są następujące zjawiska:

- pogorszenie się sytuacji ekonomicznej w rolnictwie w wyniku: liberalizacji rynku i cen, drastycznego ograniczenia w większości instrumentów finansowych wspierających produkcje rolniczą, braku stabilności wdrażania form pomocy dla rolnictwa( ceny gwarantowane, subsydia, tanie kredyty, pomoc inwestycyjna), utraty tradycyjnych rynku zbytu towarów i stopniowej pauperyzacji ludności wiejskiej;

- dekolektywizacja rolnictwa i przywrócenie prywatnej własności. W efekcie nastąpiło częściowe rozdrobnienie własności ziemskiej i gospodarstw. W Polsce, gdzie prywatne gospodarstwa rolne zostały zachowane 77%, reformy tego typu zostały ograniczone do pewnych tylko regionów kraju;

- dążenie do powiększenia gospodarstw rolnych w celu nadania im większego potencjału rozwojowego.

W efekcie tych przemian nastąpiła ekstensyfikacja produkcji rolniczej. Poziom zużycia nawozów i środków ochrony roślin istotniej zmniejszył się. W ostatnim okresie wskaźniki produkcji zaczęły wzrastać, jednakże w dalszym ciągu zużycie środków produkcji jest generalnie dużo poniżej średniej UE(np. średnie zużycie nawozów wynosi w Polsce 87 NPK/ha). Wyraźny spadek nastąpił też w zakresie hodowli bydła i owiec, z czym wiąże się dekapitalizacja sektora hodowlanego średnio o 50%. Większość tych przemian sprzyja poprawie stanu środowiska przyrodniczego. Następuje zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego, uproszczona struktura krajobrazów rolniczych byłych gospodarstw państwowych ulega wzbogaceniu poprzez zalesienia słabych gruntów ornych wyłączanych użytkowania ze względów ekonomicznych, wprowadzenie nowych linii podziału gruntów (miedz), czy urozmaicenia upraw.

W Polsce nie istnieje obecnie problem skutków środowiskowych intensywnego rolnictwa, natomiast wiele regionów rolniczych zachowało strukturę przestrzenną dostosowaną do intensywnej produkcji rolniczej i dobre gleby. Regiony te charakteryzują się uproszczeniem struktury krajobrazu i pogorszeniem warunków egzystencji gatunków towarzyszącym agrocenozom, nasileniem zjawisk związanych z degradacją gleb, ich erozją, pogorszeniem struktury bilansu wodnego itd. Zjawiska te są często efektem błędnych założeń rozwoju rolnictwa popełnionych w przeszłości i złej agrotechniki. Intensywna produkcja rolnicza ma obecnie charakter lokalny i obejmuje np. około 30% gospodarstw w Polsce.

11. Zadania do realizacji

Powiatowy Program Ochrony Środowiska opracowany został w oparciu o :

Strategie Powiatu Piskiego

Program Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Piskiego

Studium Uwarunkowań i Zagospodarowania Przestrzennego Gmin:

- Biała Piska

- Orzysz

- Pisz

- Ruciane Nida

Program Ochrony Środowiska Województwa Warmińsko – Mazurskiego.

Cel strategiczny

Czyste środowisko stymulatorem rozwoju gospodarczego powiatu.

Cel strategiczny realizowany będzie w latach 2004 – 2007 i dalej jako zadania ciągłe poprzez:

Uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego różnorodności biologicznej i ochrony krajobrazu

Zalesianie i zadrzewianie terenów porolnych

Zalesienie terenów zniszczonych przez wichurę z lipca 2002r. zgodnie z wymogami siedliskowymi.

Wspieranie Leśnego Kompleksu Promocyjnego „ lasy mazurskie ”

Intensyfikacja działań na rzecz wykorzystania lasów do rozwoju edukacji ekologicznej.

Wspieranie agroturystyki.

Wspieranie rolnictwa ekologicznego.

Upowszechnianie zasad dobrej praktyki rolniczej zgodnie z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej.

Wykorzystanie programów rolno – środowiskowych do ochrony cennych gatunków.

Niedopuszczanie do budowy dużych ferm bezobornikowych.

Wdrażanie sieci natura 2000 po zbilansowaniu skutków społeczno – gospodarczych i na terenach już objętych ochroną (rezerwaty przyrody).

Utrzymanie stref ciszy na terenach już objętych.

Sukcesywny rozwój rezerwatów przyrody, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo – krajobrazowych.

Sukcesywna rekultywacja terenów poeksploatacyjnych kopalin.

Opracowanie Powiatowego Programu Wykorzystywania Odnawialnych Źródeł Energii.

Wspieranie małej retencji.

Likwidacja nieczynnych ujęć wody.

Wspieranie budowy lokalnych i indywidualnych oczyszczalni ścieków z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska.

Tworzenie wokół jezior i rzek stref ochronnych zagospodarowanych trwałą zielenią.

Usprawnić system komunikacyjny w mieście Pisz ( konieczność budowy drugiej przeprawy mostowej ) - zmniejszenie emisji i hałasu w centrum miasta.

Termomodernizacja budynków.

Podjęcie działań w celu doprowadzenia gazu ziemnego.

Budowa tras rowerowych w centrum miasta.

Wspomaganie edukacji ekologicznej prowadzonej przez szkoły.

Prowadzenie szkoleń w zakresie edukacji ekologicznej.

Wspieranie utworzenia rezerwatu bagna Nitlickie i jezioro Zdedy.

Zgodnie z wymogiem art. 18 ust. 2 ustawy Prawo Ochrony Środowiska Zarząd Powiatu powinien co 2 lata dokonywać oceny realizacji programu i przygotowywać raporty oraz przedstawiać je Radzie Powiatu, a raz na 4 lata należy aktualizować.

Finansowanie zadań ochrony środowiska.

Zadania ochrony środowiska finansowane będą z:

Fundusze podmiotów gospodarczych

Fundusze samorządów

- Gminnego

- Powiatowego

- Województwa

Budżet państwa

Fundusze akcesyjne UE

Fundusze ekologiczne

ZAŁĄCZNIK

NR 1

UŻYTOKOWANIE

GRUNTÓW

ZAŁĄCZNIK

NR 2

Ewidencja jezior

Prawa właścicielskie
Marszałek Województwa	RZGW
1	2	3	4	5	6
Gmina Biała Piska
1.	Biała Piska	1,79	Biała Piska		X
2.	Kozioł	9,27	Bemowo Piskie	X
3.	Kożuchy Młyn	1,31	Kożuchy		X
4.	Kumielsk	16,43	Kumielsk	X
5.	Monety	6,00	Nitki	X
Gmina Orzysz
6.	Kaleń	7,53	Ogródek	X
7.	Kępno Duże	65,9	Wierzbiny	X
8.	Kępno Małe	8,01	Wierzbiny		X
9.	Kieplin	6,70	Góra	X
10.	Łazduny	12,10	Góra	X
11.	Ogródek	54,64	Ogródek	X
12.	Orzysz	1273,15	Strzelniki	X
13.	Przykop	11,87	Strzelniki	X
14.	Przyleśne	2,56	Góra	X
15.	Rostki	65,05	Rostki Skomackie	X
16.	Rząśniki	13,92	Góra	X
17.	Sajno	36,45	Mikosze	X
18.	Stoczek	16,57	Góra	X
19.	Strzelniki	21,01	Strzelniki	X
20.	Puchlin	231,00	Tucholi		X
21.	Tyrkło	228,00	Okartowo		X
22.	Ublik Mały	89,75	Ublik	X
23.	Zdedy	111,63	Wierzbiny	X
24.	Bez nazwy (Pianki)	4,20		X
Orzysz – Miłki
25.	Buwełno	355,53	Ublik		X
26.	Ublik Duży	199,41	Ublik	X
Orzysz – Stare Juchy
27.	Wylewy	88,65			X
Gmina Pisz
28.	Białoławki	272,00	Kwik		X
29.	Brzozolasek	159,49	Snopki	X
30.	Głębówko	45,24	Szczechy Wielkie	X
31.	Jaśkowo Małe	14,88	Jaśkowo	X
32.	Jegocin Mały	49,52	Snopki	X
33.	Kaczerajno	104,00	Zdory		X
34.	Kałki	7,17	Pogubie Średnie	X
35.	Kocioł	307,00	Szczechy Wielkie		X
36.	Linówek	7,18	Wiartel Mały	X
37.	Maldanin	15,62	Maldanin	X
38.	Nicponek	9,34	Snopki		X
39.	Orłowo	6,41	Kocioł Duży	X
40.	Piskorzewskie	18,87	Pogobie Średnie	X
41.	Pogubie Małe	32,46	Pogobie Śr. i Tylnie	X
42.	Pogubie Średnie	38,60	Pogobie Średnie	X
43.	Pogubie Wielkie	674,43	Pogobie Średnie
44.	Roś	1956,00	Pichy		X
45.	Seksty	796,00	Zdory		X
46.	Wądołek Duży	5,91	Wolisko	X
47.	Wądołek Mały	2,30	Piskorzewo	X
48.	Wiartel	152,77	Wiartel		X
49.	Bez nazwy	0,76	Wąglik		X
Pisz – Mikołajki
50.	Śniardwy	10511,59	Zdory		X
Ruciane Nida – Pisz
51.	Jegocin Duży	135,8	Snopki, Końcewo	X
52.	Nidzkie	1802,09	Ruciane, Szeroki Bór, Jaśkowo		X
53.	Przylasek	38,78	Szeroki Bór		X
Gmina Ruciane Nida
54.	Bełdany	793,60	Iznota		X
55.	Borkowskie	2,92	Iznota	X
56.	Dębowe (Oko)	10,79	Szeroki Bór	X
57.	Dłużec	9,62	Iznota	X
58.	Gryżewskie	4,27	Iznota		X
59.	Guzianka Duża	64,12	Szeroki Bór		X
60.	Guzianka Mała	40,02	Ruciane Nida		X
61.	Jaśkowo Duże	30,69	Szeroki Bór	X
62.	Jaśkowskie	2,42	Iznota		X
63.	Kadzidłowo	3,72	Ukta		X
64.	Kajk	2,01	Ruciane Nida		X
65.	Łuknajno	582,92			X
66.	Małszy	3,20	Szeroki Bór		X
67.	Sączek	3,82	Iznota	X
68.	Smolak Mały	3,32	Wierzba	X
69.	Smolak Wielki	9,24	Iznota	X
70.	Warnołty	465,00	Wejsuny		X
71.	Wejsunek	39,00	Wejsuny	X
72.	Wędza	4,00	Szeroki Bór		X
73.	Wierzcholisko	4,17	Końcewo		X
74.	Wigryny	51,80	Ruciane Wygryny		X
75.	Zdrużno	8,72	Krzyże		X
76.	Bez nazwy na „N” od J. Przylasek	1,92	Szeroki Bór		X
77.	Bez nazwy na „W” Od Szerokiego Boru	2,00	Szeroki Bór	X
78.	Bez nazwy na „S” od J. Wędza	1,55	Szeroki Bór		X
79.	Bez nazwy na „N” Od J. Guzianka Mała	1,03	Onufryjewo		X
80.	Bez nazwy na „S” Od Leśniczówki R – N	2,32	Ruciane Nida	X

ZAŁĄCZNIK

NR 3

Ewidencja użytków rybackich

	Nazwa dzierżawcy	Gmina	Nazwa jeziora	Data wydania pozwolenia	Okres obowiązywania pozwolenia	Operat wodnoprawny
1	Chodnicki Marek	Orzysz	Jez. Łazduny	28.02.1994r.	28.02.2009r.	Operat jest lecz brak daty opracowania
2	Piaszczyński Krzysztof Tadeusz	Orzysz	Jez. Kieplin			Jw.
3	Jw.	Orzysz	Jez. Przyleśne			Jw.
4	Turowski Jan	Orzysz	Jez. Kępno Małe			-
5	Nowak Krzysztof	Pisz	Jez. Maldanin		-	-
6	Pupek Lesław	Pisz	Jez. Pogubie Średnie	28.06.1994r.	30.06.2009r.	1995r.
7	Jw.	Pisz	Jez. Pogubie Małe – część	28.06.1994r.	30.06.2009r.	1995r.
8.	Jw.	Pisz	Jez. Kałki	19.12.1994r.	31.12.2009r.	1995r.
9	Sawicki Zbigniew Stanisław	Pisz	Jez. Głębówko		-	-
10	Wróblewski Ryszard	Pisz	Jez. Piskorzewo	28.12.1994r.	31.12.2009r.	Jest
11	Czeraniuk Józef	Biała Piska	Jez. Kożuchy Młyn			Styczeń 1993r.
12	Bałdyga Henryk	Pisz	Zdróżno	06.06.1995r.	30.05.2010r.	1996r.
13	Fabryka Samochodów Osobowych	Orzysz	Jez. Stoczek	22.08.1995r.	30.08.2009r.	Lipiec 1995r.
14	Gospodarstwo Rybackie Giżycko Sp. z o.o.	Orzysz	Jez. Ublik Mały	15.07.1994r.	31.07.2009r.	Lipiec 1996r.
15	Jw.	Orzysz	Jez. Ublik Wielki	15.07.1994r.	31.07.2009r.	Lipiec 1996r.
16	Jw.	Orzysz	Jez.. Buwełno	15.07.1994r.	31.07.2009r.	Lipiec 1996r.
17	Gospodarstwo Rybackie „Śniardwy” Sp. z o.o.	Orzysz	Jez. Tyrkło	01.08.1994r.	31.12.2009r.	Grudzień 1995r.
18	Jw.	Orzysz	Jez. Tuchlin	01.08.1994r.	31.12.2009r.	Grudzień 1995r.
19	Jw.	Pisz	Jez. Śniardwy część	01.08.1994r.	31.12.2009r.	Grudzień 1995r.
20	Jw.	Pisz	Jez. Seksty	01.08.1994r.	31.12.2009r.	Grudzień 1995r.
21	Jw.	Pisz	Jez. Kaczerajno	01.08.1994r.	31.12.2009r.	Grudzień 1995r.
22	Jw.	Ruciane N.	Jez. Wejsunek	01.08.1994r.	31.12.2009r.	Grudzień 1995r.
23	Gospodarstwo Rybackie „Śniardwy” Sp. z o.o.	Orzysz	Jez. Tyrkło	01.08.1994r.	31.12.2009r.	Grudzień 1995r.
24	Gospodarstwo Rybackie „Mikołajki” Sp. z o.o.	Ruciane Nida	Jez. Bełdany	14.06.1994r.	30.06.2009r.	Maj 1995r.
25	Jw.	Ruciane Nida	Jez. Wigryny	14.06.1994r.	30.06.2009r.	Czerwiec 1995r.
26	Gospodarstwo Rybackie w Ełku Sp. z o.o.	Orzysz	Jez. Rostki	23.03.1994r.	31.03.2009r.	Marzec 1996r.
27	Jw.	Orzysz	Jez. Przykop	23.03.1994r.	31.03.2009r.	Marzec 1996r.
28	Jw.	Orzysz	Jez. Kaleń	23.03.1994r.	31.03.2009r.	Marzec 1996r.
29	Jw.	Orzysz	Jez. Ogródek	23.03.1994r.	31.03.2009r.	Marzec 1996r.
30	Jw.	Orzysz	Jez. Kępno Duże	23.03.1994r.	31.03.2009r.	Czerwiec 1996r.
31	Jw.	Orzysz	Jez. Zdedy	23.03.1994r.	31.03.2009r.	Maj 1996r.
32	Polski Związek Wędkarski Zarząd Suwałki	Orzysz	Jez. Sajno	19.05.1994r.	31.12.2009r.	Jest
33	Jw.	Orzysz	Jez. Strzelniki	19.05.1994r.	31.12.2009r.	1996r.
34	Jw.	Orzysz	Jez. Orzysz	19.05.1994r.	31.12.2009r.	1996r.
35	Jw.	Pisz	Jez. Jaśkowo M.	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
36	Jw.	Pisz	Jez. Jaśkowo D.	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
37	Jw.	Pisz	Jez. Białoławki	11.08.1994r.	31.12.2009r.	1996r.
38	Jw.	Pisz	Jez. Roś	11.08.1994r.	31.12.2009r.	1996r.
39	Jw.	Pisz	Jez. Jegocin	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
40	Jw.	Pisz	Jez. Jegocinek	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
41	Jw.	Pisz	Jez. Nicponek	PZW zrzekło się pozwolenia	-	-
42	Jw.	Pisz	Jez. Brzozolasek	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
43	Jw.	Pisz	Jez. Kocioł	11.08.1994r.	31.12.2009r.	1996r.
44	Jw.	Pisz	Jez. Wiartel	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
45	Jw.	Pisz	Jez. Przylasek	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
46	Jw.	Pisz	Jez. Linówek	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
47	Jw.	Stare Juchy	Jez. Wylewy	PZW zrzekło się pozwolenia	-	-
48	Jw.	Ruciane Nida	Jez. Kajk	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
49	Jw.	Ruciane Nida	Jez. Jaśkowo D.	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
50	Jw.	Pisz	Jez. Jaśkowo M.	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
51	Polski Związek Wędkarski Zarząd Suwałki	Ruciane Nida	Jez. Guzianka D.	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
52	Jw.	Ruciane Nida	Jez. Guzianka M.	11.08.1994r.	31.12.2009r.	Jest
53	Mieczysław Kopańczyk	Orzysz	Jez. Rząśniki	11.01.2000r.	31.12.2014r.	Jest

Pisz, 2004-04-28

ZAŁĄCZNIK

NR 4

Ewidencja Cieków Podstawowych

Gmina	Nazwa cieku	Hkm	Rzeki
w tym:
uregulowane	nieuregulowane mb
5+540-17+000 6+480-17+200 2+890-11+420 0+000-7+750	11.460 10.720 7.250 8.530 5.526 6.000 4.908 5.740 8.550 12.340 7.600 8.700 7.750 2.800	11.460 9.370 5.950 7.560 5.526 - 2.025 5.740 8.550 12.340 7.600 7.000 7.750 -	- 1.350 1.300 970 - 6.000 2.883 - - - - 1.700 - 2.800
Razem	107.874	90.871	17.003
2+130-5+575	9.000 2.580 8.530 3.800 3.450 3.445	2.652 2.580 2.800 3.800 3.450 3.445	6.375 - 5.730 - - -
Razem	30.805	18.700	12.105
17+000-18+690	1.690 4.073 3.427 580	1.690 4.073 3.427 -	- - - 580
Razem	9.770	9.190	580
7+750-12+800 2+000-4+440	5.050 4.700. 9.162 22.700 15.120 27.680 9.200 2.440	5.050 4.700 9.162 15.500 11.820 11.280 9.200 2.440	- - - 7.200 3.300 16.400 - -
Razem	96.052	69.152	26.900
R.O. PISZ	x	Ogółem	244.501	187.913	56.588

Grudzień 2002r.

ZAŁĄCZNIK

NR 5

Ewidencja pomników przyrody.

POWIAT PISKI

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
1	126	GRUPA DRZEW Szt.: 1	BIAŁA PISKA KARPINY	N-ctwo Drygały L-ctwo Karpiny oddz 85c	RLB 16/125/52
		LIPA DROBNOLISTNA obwód: 4,23 [m] wysokość: 35 [m]
2	133	GRUPA DRZEW Szt.: 3	BIAŁA PISKA KOMOROWO	PGR Komorowo, w dawnym parku	RLLś-83/1/69
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,45 [m] wysokość: 27 [m]
JESION WYNIOSŁY obwód: 4,1 [m] wysokość: 26 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,9 [m] wysokość: 30 [m]
3	228	GRUPA DRZEW Szt.: 11	BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Wieś Drygały, aleja do kościoła	Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2, poz. 10
		DĄB SZYPUŁKOWY obwód: [m] wysokość: [m] Obw.: 1,91-3,82m, wys.: 30m szt:11
4	229	GRAB POSPOLITY	BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Wieś Drygały, posesja Wł. Golaka	Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2, poz. 10
		obwód: 2,88 [m] wysokość: 26 [m]
5	508	KASZTANOWIEC	BIAŁA PISKA DRYGAŁY	ul. Kolejowa, obok chodnika, 70m od ul. Sienkiewicza	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2,43 [m] wysokość: 15 [m]
6	509	KASZTANOWIEC	BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Na rogu ul. Kościuszki i Targowej	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2,38 [m] wysokość: 18 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony		Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
7	613	KASZTANOWIEC		BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Około 40m od stacji PKP, przy drodze brukowej	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2,3 [m] wysokość: 18 [m]
8	614	SOSNA WEJMUTKA		BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Przed budynkiem szkoły podstawowej	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 1,95 [m] wysokość: 15 [m]
9	615	WIĄZ POLNY		BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Przed budynkiem szkoły podstawowej	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2 [m] wysokość: 19 [m]
10	616	WIĄZ POLNY		BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Przed budynkiem szkoły podstawowej	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2,1 [m] wysokość: 19 [m]
11	617	KLON ZWYCZAJNY		BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Za budynkiem szkoły podstawowej przy ogrodzeniu	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 3,66 [m] wysokość: 19 [m]
12	618	DĄB CZERWONY		BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Po stronie zachodniej budynku szkoły podstawowej	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2,72 [m] wysokość: 19 [m]
13	619	DĄB CZERWONY		BIAŁA PISKA DRYGAŁY	Po stronie zachodniej budynku szkoły podstawowej	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2,23 [m] wysokość: 19 [m]
14	620	DĄB SZYPUŁKOWY		BIAŁA PISKA KOMOROWO	Przy rozwidleniu dróg	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 3,35 [m] wysokość: 22 [m]
Lp.	Nr rej.		Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
15	621		DĄB SZYPUŁKOWY	BIAŁA PISKA KOMOROWO	W lesie liściastym, około 140m od magazynu nawozowego	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98-12-14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
			obwód: 3,5 [m] wysokość: 30 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
1	153	GŁAZ NARZUTOWY	ORZYSZ GAŁDYNKI	N-ctwo Drygały w Gałdynki, 30m od drogi polnej	RLB-16/120/52
		obwód: 9,3 [m] wysokość: 1,2 [m]
2	158	GŁAZ NARZUTOWY	ORZYSZ NOWE GUTY	W Nowe Guty na gr. A. Mocarskiej, w pobliżu drogi do wsi i nasypu kolejowego	NR XII-278/61
		obwód: 8 [m] wysokość: 0,5 [m]
3	370	DĄB SZYPUŁKOWY	ORZYSZ STOCZKI	N-ctwo Giżycko L-ctwo Pionki	Rop. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 2, poz. 11/
		obwód: 3,93 [m] wysokość: 26 [m]
4	371	GRUPA DRZEW Szt.: 8	ORZYSZ ORZYSZ	Na terenie przykościelnym i plebani parafii Najświętszego Serca Jezusowego ul. Ełcka	Rop. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 2, poz. 11/
LIPA DROBNOLISTNA obwód: [m] wysokość: [m] Dwukonarowa obw.: 3,4 i 2,89m, wys.:20m
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,08 [m] wysokość: [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 2,16 [m] wysokość: [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 2,62 [m] wysokość: [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 2,42 [m] wysokość: [m]
LIPA DROBNOLISTNA obwód: 2,53 [m] wysokość: [m]
LIPA DROBNOLISTNA obwód: 2,66 [m] wysokość: [m]
LIPA DROBNOLISTNA obwód: 2,98 [m] wysokość: [m]
5	372	LIPA DROBNOLISTNA	ORZYSZ TUCHLIN	Na terenie szkoły podstawowej	Rop. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 2, poz. 11/
		obwód: 3,54 [m] wysokość: 22 [m]
6	395	DĄB SZYPUŁKOWY	ORZYSZ STOCZKI	L-ctwo Pionki na skraju polany 3m od drogi	Rop. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,98 [m] wysokość: 24 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
7	464	DĄB SZYPUŁKOWY	ORZYSZ ORZYSZ	W Parku Jordanowskim obok sceny	Rop. Nr 32/96 Woj. Suw. z dnia 96.06.26 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 46, poz. 139/
		obwód: 2,94 [m] wysokość: 18 [m]
8	465	DĄB SZYPUŁKOWY	ORZYSZ ORZYSZ	Ul. Ciemniaka, na posesji Ośrodka Zdrowia	Rop. Nr 32/96 Woj. Suw. z dnia 96.06.26 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 46, poz. 139/
		obwód: 2,92 [m] wysokość: 20 [m]
9	466	MODRZEW EUROPEJSKI	ORZYSZ ORZYSZ	Przed Klubem Garnizonowym	Rop. Nr 32/96 Woj. Suw. z dnia 96.06.26 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 46, poz. 139/
		obwód: 2,54 [m] wysokość: 23 [m]
10	467	TOPLA BIAŁA	ORZYSZ ORZYSZ	Przed wejściem do Liceum Ogólnokształcącego	Rop. Nr 32/96 Woj. Suw. z dnia 96.06.26 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 46, poz. 139/
		obwód: 4,1 [m] wysokość: 30 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
1	127	DĄB SZYPUŁKOWY	PISZ PISZ	M. Pisz, teren PZPS 2m od ogrodzenia	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 17.06.1957r. LB 224/57
		obwód: 4,59 [m] wysokość: 26 [m]
2	155	GRUPA DRZEW Szt.: 2	PISZ ZIELONE	N-ctwo Pisz, L-ctwo Zielone oddz. 222, 223	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r.Nr RLB 16/126/52
		CIS POSPOLITY obwód: 4,1 [m] wysokość: 30 [m] Dwie kępy, forma odloślowa
3	156	GRUPA DRZEW Szt.: 2	PISZ KARWIK	N-ctwo Pisz, L-ctwo Orle, oddz.47f Binduga Osowa	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r.Nr RLB 16/128/52
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,7 [m] wysokość: 25 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,7 [m] wysokość: 25 [m]
4	157	GRUPA DRZEW Szt.: 2	PISZ TUROŚL	N-ctwo Pisz L-ctwo Turośl, oddz. 330f, przy drodze Hejdyk-Turośl	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r.Nr RLB 16/129/52
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,62 [m] wysokość: 27 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,1 [m] wysokość: 27 [m]
5	159	LIPA DROBNOLISTNA	PISZ RYBITWY	N-ctwo Pisz, L-ctwo Rybitwy, oddz. 38, obok gajówki, przy drodze wiejskiej	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 26.06.1968r.Nr 338
		obwód: 6,05 [m] wysokość: 19 [m]
6	249	KASZTANOWIEC	PISZ RAKOWO PISKIE	Wieś Rakowo Piskie przy drodze, pos. P. Falkowskiego	Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2 poz. 10
		obwód: 2,87 [m] wysokość: 15 [m]
7	252	GRUPA DRZEW Szt.: 2	PISZ RYBITWY	N- ctwo Pisz, wieś Rybitwy, przy drodze do ośrodków wypoczynkowych	Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2 poz. 10
LIPA DROBNOLISTNA obwód: 6,25 [m] wysokość: 20 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 3,1 [m] wysokość: 20 [m]

Lp.	Nr rej.		Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość		Lokalizacja		Zamieszczony w …
8	253		LIPA DROBNOLISTNA	PISZ RAKOWO PISKIE		Przy zabud. Szkoły Podstawowej		Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2 poz. 10
			obwód: 3,35 [m] wysokość: 25 [m]
9	254		GŁAZ NARZUTOWY	PISZ KOCIOŁ DUŻY		Ok. 500m od drogi żwirowej ok. 1km od zabudowań PGR Kocioł Duży, na		Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2 poz. 10
			obwód: 8,5 [m] wysokość: [m]
10	255		WIERZBA WĄSKOLISTNA	PISZ ŁUPKI		Wieś Łupki, przy drodze, obok zab. Z. Niedźwiedzkiego		Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2 poz. 10
			obwód: 3,6 [m] wysokość:20 [m]
11	256		LIPA DROBNOLISTNA	PISZ KOCIOŁ DUŻY		Przy drodze polnej we wsi Kocioł Duży		Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2 poz. 10
			obwód: 4,04 [m] wysokość:25 [m]
12	257		GRUPA DRZEW Szt.: 5	PISZ ORLE		N-ctwo Pisz, L-ctwo Orle przy domku myśliwskim, przy brzegu jez. Seksty		Dz. Urz. WRN w Suwałkach z 1980r. nr 2 poz 10
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,28 [m] wysokość: 15 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,76 [m] wysokość: 15 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,74 [m] wysokość: 15 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,89 [m] wysokość: 15 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3 [m] wysokość: 20 [m]
13		258	DĄB SZYPUŁKOWY	PISZ KARWIK	N-ctwo Pisz, L-ctwo Orle, Oddz. 62f (pole namiotowe)		Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2 poz. 10
			obwód: 3,87 [m] wysokość:15 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
14	259	GRUPA DRZEW Szt.: 3	PISZ ŁUPKI	N- ctwo Pisz, L- ctwo Łupki, Oddz.16, przy brzegu j. Śniardwy na polu namiotowym	Zarządzenie nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 2
SOSNA POSPOLITA obwód: 2,4 [m] wysokość: 25 [m]
SOSNA POSPOLITA obwód: 2,34 [m] wysokość: 25 [m]
SOSNA POSPOLITA obwód: 2,3 [m] wysokość: 25 [m]
15	546	KLON TATARSKI	PISZ PISZ	Ul. Kwiatowa przy domu nr 4	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98.12.14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 2,68 [m] wysokość:23 [m]
16	547	DĄB SZYPUŁKOWY	PISZ PISZ	UL. Gizewiusza, przy domu nr 7	Rop. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98.12.14 /Dz. Urz. Woj. Suw. nr 74, poz. 510/
		obwód: 4,23 [m] wysokość:26 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
1	119	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Ruciane oddz. 83j	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr RLB 16/43/52
		obwód: 4,76 [m] wysokość:25 [m]
2	120	GRUPA DRZEW Szt.: 2	RUCIANE NIDA RUCIANE	L- ctwo Ruciane oddz. 83h	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr RLB 16/45/52
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,6 [m] wysokość:28 [m] „Królewskie Dęby”
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 5,3 [m] wysokość:28 [m]
3	121	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA POPIELNO	Lasy PAN Popielno, oddz. 54	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr RLB 16/47/52
		obwód: 4,75 [m] wysokość:25 [m]
4	122	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA PIASKI	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Wejsuny oddz. 4a	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr RLB 16/51/52
		obwód: 4,05 [m] wysokość:28 [m]
5	123	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Ruciane, oddz 83h, ok. 100m od wyłuszczarni nasion	Dec. WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr RLB 121/52
		obwód: 5,8 [m] wysokość:24 [m]
6	125	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCZAJ	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Ruczaj, oddz. 142f, 400m od wsi Karwica, obok osady	Dec. WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr RLB 16/124/52
		obwód: 5,65 [m] wysokość:28 [m] „Grunwald”
7	128	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA NIDA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz. 143k, przy osr. wyp. „Nida”	Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 17.05.1965r. Nr RX- 317/65
		obwód: 6,3 [m] wysokość:25 [m]

Lp.	Nr rej.		Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość		Lokalizacja		Zamieszczony w …
8	129		DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE		N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Ruciane oddz. 83h		Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 02.09.1965r. Nr RX- 318/65
			obwód: 4,8 [m] wysokość:26 [m]
9	130		DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE		N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz. 102c, w parku przy J. Guzianka Duża		Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 02.09.1965r. Nr RX- 319/65
			obwód: 5,2 [m] wysokość:26 [m]
10	131		DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE		N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz. 102, nad J. Bełdany		Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 02.09.1965r. Nr RX- 320/65
			obwód: 5 [m] wysokość:27 [m]
11	132		DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE		N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz. 102c, nad J. Bełdany		Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 02.09.1965r. Nr RX- 321/65
			obwód: 4,6 [m] wysokość:16 [m]
12	152		SOSNA POSPOLITA	RUCIANE NIDA ZDRÓŻNO		N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz. 166h		Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr. RLB – 16/46/52
			obwód: 3,3 [m] wysokość:35 [m]
13	154		GRUPA DRZEW Szt.: 2	RUCIANE NIDA LIPNIK		N- ctwo Pisz, L- ctwo Lipnik, oddz. 21h, 1km od j. Śniardwy		Dec. Prezydium WRN w Olsztynie z 29.12.1952r. Nr. RLB – 16/123/52
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,62 [m] wysokość:30 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,8 [m] wysokość:30 [m]
14	168		GRUPA DRZEW Szt.: 3	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA		PN część Parku Miejscowego przy j. Guzianka, 50m od brzegu		Dec. Nr 368/75 Wydz. RLiS UW w Olsztynie z 17.04.1975r
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,1 [m] wysokość:26 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,05 [m] wysokość:26 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4 [m] wysokość:26 [m]
15		169	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	Park Miejski, przy j. Guzianka, przy przystani Żeglarskiej		Dec. Nr 369/75 Wydz. RLiS UW w Olsztynie z 17.04.1975r
			obwód: 3,7 [m] wysokość:26 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
16	170	GRUPA DRZEW Szt.: 2	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	N –ctwo Maskulińskie, L- ctwo Ruciane, oddz. 95a, przy drodze leśnej	Dec. Nr 370/75 Wydz. RLiS UW w Olsztynie z 17.04.1975r
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,9 [m] wysokość:26 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,6 [m] wysokość:27 [m]
17	171	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	N –ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz. 102, przy drodze leśnej	Dec. Nr 371/75 Wydz. RLiS UW w Olsztynie z 17.04.1975r
		obwód: 4,3 [m] wysokość:14 [m]
18	176	LIPA DROBNOLISTNA	RUCIANE NIDA NIEDZWIEDZI RÓG	N- ctwo Pisz, wieś Niedźwiedzi Róg, 50m od jez. Śniardwy	Dec. Woj. Suw. Nr 24 z 05.05.1977r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach, Nr 8, poz. 39
		obwód: 3,9 [m] wysokość:27 [m]
19	264	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA UKTA	Wieś Ukta, 50m od skrzyżowania dróg Mikołajki - Mrągowo	Zarządzenie Nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach Nr 2 poz. 10
		obwód: 3,32 [m] wysokość:30 [m]
20	265	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA UKTA	Wieś Ukta, przy placu Szkoły Podstawowej	Zarządzenie Nr 12/80 Woj. Suw. z 12.03.1980r. Dz. Urz. WRN w Suwałkach Nr 2 poz. 10
		obwód: 3,3 [m] wysokość:30 [m]
21	310	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA WEJSUNY	N - ctwo Maskulińskie, L- ctwo Wejsuny, oddz. 2b, 100m od drogi do Popielna	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
		obwód: 3,72 [m] wysokość:29 [m]
22	311	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA WEJSUNY	N - ctwo Maskulińskie, L- ctwo Wejsuny, oddz. 2b, 300m po lewej stronie drogi Wejsuny - Popielno	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
		obwód: 4,35 [m] wysokość:24 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
23	312	GRUPA DRZEW Szt.: 3	RUCIANE NIDA WEJSUNY	N - ctwo Maskulińskie, L- ctwo Wejsuny, oddz. 4a, 75m od brzegu jez. Bełdany	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,2 [m] wysokość:34 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,6 [m] wysokość:30 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,28 [m] wysokość:23 [m]
24	313	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA POPIELNO	Zakład Doświadczalny PAN Popielno, 50m od jez. Bełdany	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
		obwód: 4,8 [m] wysokość:35 [m]
25	314	GRUPA DRZEW Szt.: 2	RUCIANE NIDA UKTA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz. 224d	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,4 [m] wysokość:27 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,6 [m] wysokość:27 [m]
26	315	GRUPA DRZEW Szt.: 9	RUCIANE NIDA UKTA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz. 224d	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,7 [m] wysokość:27 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,27 [m] wysokość:27 [m] Oddz. 224
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,6 [m] wysokość:27 [m] Oddz. 224f
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,85 [m] wysokość:27 [m] Oddz. 224f
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,55 [m] wysokość:27 [m] nieoznakowane
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4 [m] wysokość:28 [m] Nieoznakowane
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,45 [m] wysokość:27 [m] nieoznakowane
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,4 [m] wysokość:28 [m] nieoznakowane
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,8 [m] wysokość:27 [m] nieoznakowane

Lp.	Nr rej.		Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
27	316		GRUPA DRZEW Szt.: 7	RUCIANE NIDA UKTA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz 223h, 223g	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,1 [m] wysokość:28 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 5,05 [m] wysokość:28 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,75 [m] wysokość:26 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4 [m] wysokość:27 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,45 [m] wysokość:27 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,35 [m] wysokość:27 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,35 [m] wysokość:27 [m]
28	317		DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA UKTA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz 223j	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
			obwód: 3,65 [m] wysokość:27 [m]
29	318		DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA UKTA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz 221a	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
			obwód: 3,95 [m] wysokość:27 [m]
30	319		GRUPA DRZEW Szt.: 2	RUCIANE NIDA UKTA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz 212b	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 4,3 [m] wysokość:26 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,25 [m] wysokość:28 [m]
31	320		DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA UKTA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz 213a	Zarządzenie Nr 18/85 Woj. Suw. z 18.06.1985r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 16 poz. 118
			obwód: 4,15 [m] wysokość:26 [m]
32		349	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA WYGRYNY	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Gąsior, oddz. 202g	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
			obwód: 3,5 [m] wysokość:28 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
33	350	GRUPA DRZEW Szt.: 2	RUCIANE NIDA WYGRYNY	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Gąsior, oddz. 201h	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,5 [m] wysokość:28,5 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,4 [m] wysokość: 28 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3 [m] wysokość:26 [m]
34	351	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA WYGRYNY	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz. 218b	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
		obwód: 3,3 [m] wysokość: 26 [m]
35	352	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA WYGRYNY	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz. 210j	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
		obwód: 3,4 [m] wysokość: 27 [m]
36	353	GRUPA DRZEW Szt.: 3	RUCIANE NIDA WYGRYNY	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz. 216j	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3 [m] wysokość:20 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,34 [m] wysokość:20 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,05 [m] wysokość:20 [m]
37	354	GRUPA DRZEW Szt.: 3	RUCIANE NIDA WYGRYNY	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ukta, oddz. 216j	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
LIPA DROBNOLISTNA obwód: 3,3 [m] wysokość: [m]
LIPA DROBNOLISTNA obwód: [m] wysokość: [m] 5 szt. Zrośniętych
LIPA DROBNOLISTNA obwód: [m] wysokość: [m] 11 szt. Zrośniętych
38	355	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Ruciane Nida, oddz. 54g	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
		obwód: 4,07 [m] wysokość: 30 [m]
39	356	GRUPA DRZEW Szt.: 2	RUCIANE NIDA ONUFRYJEWO	N- ctwo Maskulińskie L- ctwo Wejsuny, oddz. 4a	Rozp. Nr 6/93 Woj. Suw. z dnia 93.01.18 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11/
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 3,3 [m] wysokość:20 [m]
DĄB SZYPUŁKOWY obwód: 5,33 [m] wysokość:24 [m]

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
40	376	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA POPIELNO	Zakład Doświadczalny PAN oddz. 54c	Zarządzenie Nr 11/86 Woj. Suw. z 14.04.1986r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 8, poz. 54
		obwód: 4,2 [m] wysokość: 26 [m]
41	377	SOSNA POSPOLITA	RUCIANE NIDA POPIELNO	Zakład Doświadczalny PAN oddz. 48f	Zarządzenie Nr 11/86 Woj. Suw. z 14.04.1986r. Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 8, poz. 54
		obwód: 3,3 [m] wysokość: 35 [m]
42	407	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA ONUFRYJEWO	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Wejsuny, oddz. 8a, nad brzegiem j. Bełdany	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 4,6 [m] wysokość: 25 [m]
43	408	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA ONUFRYJEWO	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Wejsuny, oddz. 8a, nad brzegiem j. Bełdany	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 2,8 [m] wysokość: 20 [m]
44	409	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA ONUFRYJEWO	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Wejsuny, oddz. 8a, nad brzegiem j. Bełdany	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,95 [m] wysokość: 20 [m]
45	410	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA ŚWIGNAJNO	Przy skrzyżowaniu dróg polnych nr 209 i 210	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,15 [m] wysokość: 20 [m]
46	411	LIPA DROBNOLISTNA	RUCIANE NIDA KADZIDŁOWO	k. wsi kadzidłowo naprzeciw zabudowań W. Sucheckiego	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,18 [m] wysokość: 25 [m] lipa bartna

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
47	412	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Ruciane, oddz. 54f	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 4,5 [m] wysokość: 27 [m]
48	413	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA GUZIANKA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz, 101j	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,35 [m] wysokość: 25 [m]
49	414	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA GUZIANKA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz, 101j	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 2,4 [m] wysokość: 25 [m]
50	415	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA GUZIANKA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz, 101k	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,9 [m] wysokość: 30 [m]
52	417	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA GUZIANKA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz, 101k	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,1 [m] wysokość: 30 [m]
53	418	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA GUZIANKA	N- ctwo Maskulińskie, L- ctwo Guzianka oddz, 101j	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 4,7 [m] wysokość: 25 [m]
54	419	WIERZBA	RUCIANE NIDA UKTA	Przy rozwidleniu dróg w kierunku wsi Wojnowo i Osiniaka, naprzeciw stolarni	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 5,2 [m] wysokość: 25 [m] Salix fragilis x C. pentandra L

Lp.	Nr rej.	Opis przedmiotu Ochrony	Gmina Miejscowość	Lokalizacja	Zamieszczony w …
55	420	GRUPA DRZEW Szt. 8	RUCIANE NIDA IZNOTA	Przy drodze publicznej, k. posesji M. Kubackiego	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
KLON ZWYCZAJNY obwód: 3,4 [m] wysokość:25 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 1,8 [m] wysokość:21 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 1,85 [m] wysokość:20 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 2,15 [m] wysokość:22 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 1,8 [m] wysokość:20 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 1,5 [m] wysokość:20 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 2,3 [m] wysokość:23 [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: 2 [m] wysokość:21 [m]
56	421	LIPA DROBNOLISTNA	RUCIANE NIDA IZNOTA	Przy drodze publicznej k. posesji M. Kubackiego	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
		obwód: 3,02 [m] wysokość: 25 [m]
57	422	ALEJA	RUCIANE NIDA UKTA	Droga do zlewnii mleka w Ukcie do granicy lasu w kierunku Iznoty	Rozp. Nr 44/94 Woj. Suw. z dnia 94.04.28 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 14, poz. 116/
LIPA DROBNOLISTNA obwód: [m] wysokość: [m]
KLON ZWYCZAJNY obwód: [m] wysokość: [m]
58	554	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA POPIELNO	Lasy PAN, około 30m na wschód od j. Bełdany	Rozp. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98.12.14 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 74, poz. 510/
		obwód: 4,15 [m] wysokość: 27 [m]
59	555	DĄB SZYPUŁKOWY	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	Ul. Dworcowa, przy stacji CPN	Rozp. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98.12.14 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 74, poz. 510/
		obwód: 3,85 [m] wysokość: 24 [m]
60	556	obwód: 3,85 [m] wysokość: 24 [m]	RUCIANE NIDA RUCIANE NIDA	Ul. Dworcowa, przy stacji PKP, obok przystani PKS	Rozp. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98.12.14 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 74, poz. 510/
		obwód: 3,14 [m] wysokość: 22 [m] „kolejarz”

Lp.

Nr rej.

Opis przedmiotu Ochrony

Gmina Miejscowość

Lokalizacja

Zamieszczony w …

557

LIPA DROBNOLISTNA

RUCIANE NIDA

Park Miejski, nad j. Guzianka, około 10m na PN. od kawiarni „Amida”

Rozp. Nr 222/98 Woj. Suw. z dnia 98.12.14 /Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 74, poz. 510/

obwód: 2,98 [m] wysokość: 26 [m]

ZAŁĄCZNIK

NR 6

AKWENY OBJĘTE STREFĄ CISZY

Uchwała Rady Powiatu Nr XXXI/142/2001 z dnia 24 maja 2001roku

L.p.	Jednostka podziału administracyjnego	Akweny objęte strefą ciszy	Uwagi
1.	Orzysz	Buełno	Do linii brzegowej
2.	Orzysz	Ublik Mały	Do linii brzegowej
3.	Pisz	Śniardwy /zat. Kaczerajno/	Do linii brzegowej
4.	Ruciane Nida	Bełdany /zat. Iznocka i zat. Wygryńska/	Do linii brzegowej
5.	Ruciane Nida	Przylasek	Do linii brzegowej
6.	Ruciane Nida	Wejsunek	Do linii brzegowej

Uchwała Rady Powiatu Nr VI/36/2003 z dnia 27 marca 2003r.

L.p.	Jednostka podziału administracyjnego	Akweny objęte strefą ciszy	Uwagi
1.	Pisz	Brzozolasek	Do linii brzegowej
2.	Pisz	Jegocin	Do linii brzegowej
3.	Pisz	Kocioł	Do linii brzegowej
4.	Pisz	Pogobie Wielkie-R	Do linii brzegowej
5.	Pisz	Wiartel	Do linii brzegowej
6.	Ruciane Nida	Dłużec-R.	Do linii brzegowej
7.	Ruciane Nida	Jegocin	Do linii brzegowej
8.	Ruciane Nida	Nidzkie-R.	Do linii brzegowej
9.	Ruciane Nida	Warnołty-R.	Do linii brzegowej

ZAŁĄCZNIK

NR 7

Wykaz złóż kopalin na terenie powiatu piskiego

Lp.	Złoże	Kopalina	Użytkownik	Koncesja
1.	Chmielewo działka Nr 11/1 Nr 116/1	Kruszywo naturalne -kreda jeziorna. ustalone zasoby w kat.C₁ wg stanu na dzień 31.12.1998r. wynoszą 200.810 ton.
2.	Danowo	Kruszywo naturalne – piasek ze żwirem
3.	Dziubiele	Kruszywo naturalne – Piasek ze żwirem
4.	Jeże	Kruszywo naturalne – Piasek ze żwirem
5.	Jeże	Kruszywo naturalne
6.	Jeże	Piaski kwarcowe
7.	Kocioł Duży II działka Nr 64/5 Nr 65/1	Kruszywo naturalne- Piasek ze żwirem. Ustalone zasoby geologiczne bilansowe w kat. C₁ wg stanu na dzień 31.12.1997r. wynoszą 235.000 ton. Projektowane wydobycie roczne 20.000 ton	Łupiński Stanisław ZUH „Mazury” ul. Trzcinowa 1 12-200 Pisz	Koncesja na wydobywanie kruszywa metodą odkrywkową wydana przez Urząd Wojewódzki w Suwałkach ROŚ.V-7512/13/98 18.05.1998 – 31.12.2008r.
8.	Konopki	Kruszywo naturalne – Piasek ze żwirem
9.	Lipowskie	Kruszywo naturalne -kreda jeziorna
10.	Mikuty	Kruszywo naturalne- Piasek ze żwirem
11.	Odoje	Kruszywo naturalne- Piasek ze żwirem
12.	Olszyna w m. Olszyna działka Nr 251 Nr 253/1 część	Kruszywo naturalne- Piasek ze żwirem. Zasoby ustalone wg stanu na dzień 31.12.1994r. wynoszą 76.000 ton roczne wydobycie 10.000 ton	Jan Gwardiak zam. Kolonia Szkody	Koncesja na wydobywanie kruszywa wydana przez Urząd Wojewódzki w Suwałkach znak: GPŚ.VIIg-7512/56/95 z dnia 07.06.1995r. i obowiązuje do dnia 31.08.2005 r. W-M UW w Olsztynie OŚR/O.II.7412/17/01 Obowiązująca do dnia 15.08.2021r.
13.	Pisz w m. Snopki Działka Nr 307/5	Piaski kwarcowe: -436.088m³ w kat. B -139.167m³ w kat. C₁ poziom lądowy -234.102m³ w kat. B poziom zawodniony. Ustalone zasoby geologiczne złoża wg stanu na dzień 31.12.1997r.	Zakład Produkcyjno- Usługowy „Kłosbud” Węgrów, ul. Przemysłowa 1	Koncesja na wydobywanie kruszywa wydana przez Warmińsko – Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie znak: OŚR/O.II-7512/13/99 z dnia 26.07.1999r. i obowiązuje do dnia 25.07.2019 r.
14.	Rakowo Piskie Stare Guty Działka 12/3 14/5	Kruszywo naturalne- Piasek ze żwirem	Bronisław Angielczyk zam. Ostrołęka ul. Traugutta 4A/5 Stanisław Leszczyński Zam. Pisz ul. Usługowa 10	Koncesja na wydobywanie kruszywa wydana przez Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie znak: OŚR/O.II.7412/13/01 i obowiązuje do dnia 25.07.2021 r. – 30 tyś. ton/rok
15.	Stare Guty II	Kruszywo naturalne – Piasek ze żwirem
16.	Szkody w msc. Szkody działka Nr 72	Kruszywo naturalne- piasek ze żwirem Ustalone zasoby wg stanu na dzień 31.12.1994r. wynoszą 30.200 ton. Projektowane roczne wydobycie 10.000 ton	Ryszard Wyrwas zam. Szkody	Koncesja na wydobywanie kruszywa wydana przez Urząd Wojewódzki w Suwałkach znak: GPŚ.VIIg-7512/30/95 z dnia 10.10.1995 r. i obowiązuje do dnia 31.12.2005r.
17.	Szymki	Kruszywo naturalne- piasek ze żwirem
18.	Szymki I w msc. Kukły Biała Piska Działka Nr 3/4	Kruszywo naturalne- piasek ze żwirem Projektowane roczne wydobycie 50-100 ton/rok. Zasoby przemysłowe w kat. C₁wg stanu na dzień 31.12.1997r. wynoszą 3.801.460 ton	Jan Kitowicz zam. Spytkowo 47 11-500 Giżycko	Koncesja na wydobywanie kruszywa metodą odkrywkową wydana przez Urząd Wojewódzki w Suwałkach znak: ROŚ.V-7512/24-98/98 dnia 23.12.1998r. i obowiązuje do dnia 31.12..2023r.
19.	Szymki II w msc. Kukły działka Nr 2	Kruszywo naturalne- piasek ze żwirem. Zasoby wg stanu na dzień 31.12.1997 r. wynoszą 1.473.310 ton Projektowane roczne wydobycie ok. 50.000 ton	Stanisław Leszczyński zam. Pisz ul. Usługowa 10	Koncesja na wydobywanie kruszywa metodą odkrywkową do dnia 31.12.2028r.
20.	Turowo działka Nr 9/1	Kruszywo naturalne Ustalone zasoby wg stanu na dzień 31.12.1996r. wynoszą 199.380 ton piasku	Zakład Usługowo-Handlowy „Żwirek” Dariusz i Lilla Poświata Pisz ul. Jagiełły 54	Koncesja na wydobywanie kruszywa metodą odkrywkową wydana przez Urząd Wojewódzki w Suwałkach znak: OŚ IIIg-7512/22-96/97 z dnia 19.06.1997r. i obowiązuje do dnia 31.12.2012 r.
21.	Wierzbiny	Kruszywo naturalne – Piasek ze żwirem
22.	Wincenta-Kumielsk	Kruszywo naturalne – Piasek ze żwirem
23.	Wojny	Kruszywo naturalne- piasek ze żwirem
24.	Wygryny działka Nr 36 – 0,11ha	Kruszywo naturalne- piasek ze żwirem. Projektowane łączne wydobycie kopaliny głównej ze złoża wynosi ok. 10.000 ton wg stanu na dzień 01.06.1992. Projektowane roczne wydobycie ok. 3.000 ton
25.	Wygryny II działka Nr 215/1 - 0,74 ha	Kruszywo naturalne – piasek i żwir. Projektowane roczne wydobycie ze złoża kopaliny głównej wynosi ok. 3.000ton. Projektowane łączne wydobycie wynosi ok. 87.000 ton – zasoby bilansowe wg stanu na dzień 01.06.1992r.
26.	„NITKI” Nitki działka nr 649 i nr 701	Kruszywo naturalne (piasek ze żwirem) zasoby bilansowe w kat. C₁ ustalone wg stanu na dzień 31.12.2002 r. wynoszą 306,8 tys. ton	Nadleśnictwo Drygały Ul. Grunwaldzka 22 12-240 Drygały	Koncesja na wydobywanie kruszywa naturalnego decyzja Starosty Powiatu Pisz znak: ROŚ – 7512/6/03 z dnia 24.11.2003 r. i obowiązuje do 2009 r.
27.	„ MIKUTY” Mikuty działka nr 51/5	Kruszywo naturalne ( piasek ze żwirem) Zasoby bilansowe w kategorii C1 ustalone wg stanu na dzień 31.12.2003r. wynoszą 174.136 ton	Gospodarstwo Rolne	Koncesja na wydobywanie kruszywa decyzja Starosty Powiatu Pisz znak: ROŚ – 7512/2/04 z dnia 04.05.2004r. na okres 20 lat

Pisz, dnia 28 kwietnia 2004 r.

ZAŁĄCZNIK

NR 8