1. Wstęp

Zasady zimowego utrzymania dróg powiatowych opracowane zostały na podstawie uchwały Nr 36/30/2003 Zarządu Powiatu w Piszu z dnia 05 listopada 2003 r. w sprawie zasad odśnieżania i usuwania gołoledzi na drogach powiatowych zarządzanych przez Powiatowy Zarząd Dróg w Piszu oraz zgodnie z Zarządzeniem Nr 46 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 25 października 1994 r. w sprawie zasad odśnieżania i usuwania gołoledzi na drogach publicznych (Dziennik Urzędowy MTiGM Nr 10).

Zimowe utrzymanie dróg (ZUD) są to prace mające na celu zmniejszenie lub ograniczenie zakłóceń ruchu drogowego wywołanych takimi czynnikami atmosferycznymi jak śliskość zimowa oraz opady śniegu.
Zasady prac prowadzonych przy ZUD oraz technologia robót wynikają z aktualnie obowiązujących standardów utrzymania.

2. Podział na standardy i technologia zimowego utrzymania

W zimowym utrzymaniu dróg obowiązuje 6 standardów. Poszczególnym standardom przypisane są minimalne poziomy utrzymania powierzchni jezdni oraz dopuszczalne odstępstwa od standardu w warunkach występowania opadów śniegu lub śliskości zimowej, jak również dopuszczalny maksymalny czas występowania tych odstępstw.

W przypadkach skrajnie niekorzystnych i nieustabilizowanych warunków atmosferycznych
i pogodowych (zawieje i zamiecie śnieżne, długotrwałe burze śnieżne niweczące efekty odśnieżania dróg), Powiatowy Zarząd Dróg w Piszu będzie koncentrował wszystkie dostępne środki sprzętowe do zapewnienia przejezdności na drogach głównych należących do standardu IV i V.

Na drogach powiatowych Powiatu Piskiego wyodrębnione zostały 3 standardy zimowego utrzymania dróg:

1. IV standard – główne ulice powiatowe w miastach oraz drogi powiatowe w granicach administracyjnych miast.

2. V standard – pozostałe ulice powiatowe w miastach oraz drogi poza granicami administracyjnymi miast o nawierzchni twardej.

3. VI standard – ulice powiatowe w miastach o nawierzchni gruntowej oraz drogi poza granicami administracyjnymi miast o nawierzchni gruntowej, po których odbywa się stała komunikacja autobusowa.

Zasady odśnieżania i usuwania gołoledzi w wybranych standardach na drogach reguluje poniższa tabela stanowiąca załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 46 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 25 października 1994 r. (Dziennik Urzędowy MTiGM Nr 10).

Czas występowania odstępstw od ustalonego standardu liczony jest w godzinach od momentu ustania opadów śniegu lub pojawienia się śliskości i jest zróżnicowany dla różnych standardów.

Standardy zimowego utrzymania dróg powiatowych

Ujęte w załączniku określenie „jezdnia posypywana na odcinkach decydujących o możliwości ruchu” określa, że posypywaniem objęte będą następujące miejsca w ciągach dróg:

1. na skrzyżowaniach z innymi drogami oraz liniami kolejowymi;

2. na odcinkach dróg o pochyleniu podłużnym większym niż 4%;

3. na niebezpiecznych łukach poziomych (łukach zbliżonych do kąta prostego);

4. innych miejscach niebezpiecznych ustalonych przez Zarząd dróg, np. w bezpośrednim sąsiedztwie zbiorników wodnych, na wysokich nasypach i mostach.

3. Metodologia utrzymania dróg

IV Standard zimowego utrzymania

Jezdnia jest odśnieżana na całej szerokości. Zwalczanie śliskości prowadzone jest przez posypanie tylko wyznaczonych miejsc, takich jak np. skrzyżowania z innymi drogami i liniami kolejowymi, przystanki komunikacyjne, odcinki dróg o pochyleniu podłużnym ponad 4%. Zakładany czas odśnieżania drogi nie może przekraczać 8 godzin po ustaniu opadów, z tym, że dopuszcza się po intensywnych opadach pozostawienie na jezdni lokalnych zasp i „języków” śniegu utrudniających ruch samochodów osobowych. Zwalczanie śliskości prowadzone jest przez posypanie wyznaczonych miejsc – w czasie nieprzekraczającym 8 godzin od wystąpienia zjawiska powodującego śliskość.

V Standard zimowego utrzymania

Zakłada się, po intensywnych opadach śniegu, znacznie większe utrudnienia dla ruchu pojazdów, między innymi występowanie na jezdni po zakończeniu pracy sprzętu zajeżdżonej warstwy śniegu, odśnieżenie drogi po intensywnych opadach tylko na szerokości jednego pasa ruchu, z wykonaniem mijanek oraz możliwość przerw w ruchu trwających do 24 godzin. Na drogach tych zwalczanie śliskości prowadzone jest wyłącznie w miejscach decydujących o możliwości ruchu pojazdów.

VI Standard zimowego utrzymania

Na drogach o tym standardzie odśnieżanie będzie prowadzone w sposób interwencyjny, zwalczanie śliskości zimowej prowadzone będzie w miejscach wyznaczonych przez zarząd drogi. Dopuszcza się przerwy w komunikacji do 48 godzin.

Drogi poza standardem zimowego utrzymania

Nie objęto regularnym zimowym utrzymaniem 46,348 km dróg, co nie oznacza braku działań interwencyjnych na tych drogach. Realizacja działań zimowego utrzymania na tych drogach będzie prowadzona po zakończeniu działań na drogach zakwalifikowanych do któregoś z ww. standardów i w miarą posiadanych środków finansowych.

3. Materiały i sprzęt do zimowego utrzymania dróg

Do zapobiegania powstawania, likwidacji i łagodzenia skutków śliskości zimowej na drogach Powiatowy Zarząd Dróg w Piszu stosuje mieszankę piasku (kruszywo drobne o frakcji 0,00 ÷ 2,00 mm) z solą o zawartości soli 10 i 30 % oraz piasek płukany.

Powiatowy Zarząd Dróg w Piszu, w ramach zimowego utrzymania dróg dysponuje następującym sprzętem:

Sprzęt będący własnością PZD:

1. Posypywarki – 5 szt.

2. Pługi lekkie – 9 szt.

3. Pługi ciężkie – 3 szt.

4. Pługi wirnikowe – 2 szt.

5. Koparko – ładowarka – 1 szt.

6. Samochód ciężarowy – 2 szt.

7. Ciągnik rolniczy – 5 szt.

8. Równiarka drogowa – 1 szt.

Sprzęt będący własnością wykonawców usług zimowego utrzymania dróg (wyłonionych w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego) w poszczególnych gminach:

Gmina Pisz:

1. Posypywarki – 1 szt.

2. Pługi lekkie – 2 szt.

3. Koparko – ładowarka – 1 szt.

4. Samochód ciężarowy – 3 szt.

5. Ciągnik rolniczy – 2 szt.

Powiatowy Zarząd Dróg w Piszu użycza wykonawcy (na podstawie umowy) sprzęt niezbędny do użytkowania w czasie akcji zimowego utrzymania, tj. 2 szt. posypywarek oraz 3 szt. pługów.

Gmina Biała Piska:

1. Posypywarki – 2 szt.

2. Pługi lekkie – 2 szt.

3. Koparko – ładowarka – 1 szt.

4. Samochód ciężarowy – 2 szt.

5. Ciągnik rolniczy – 1 szt.

Gmina Orzysz:

1. Posypywarki – 1 szt.

2. Pługi lekkie – 2 szt.

3. Koparko – ładowarka – 1 szt.

4. Samochód ciężarowy – 1 szt.

5. Ciągnik rolniczy – 3 szt.

Powiatowy Zarząd Dróg w Piszu użycza wykonawcy (na podstawie umowy) sprzęt niezbędny do użytkowania w czasie akcji zimowego utrzymania, tj. 1 szt. posypywarek oraz 2 szt. pługów.

Gmina Ruciane – Nida:

6. Posypywarki – 1 szt.

7. Pługi lekkie – 2 szt.

8. Koparko – ładowarka – 1 szt.

9. Samochód ciężarowy – 1 szt.

10. Ciągnik rolniczy – 1 szt.

Zasady odśnieżania:

W zależności od ilości zalegającego śniegu na jezdni należy używać odpowiednich pługów lub zespołów pługów. Jako sprzęt podstawowy należy stosować pługopiaskarki wyposażone w pług lekki jednostronny. Odśnieżanie należy rozpocząć od osi jezdni.
W przypadku zespołu składającego się z dwóch pługów (ciężkiego i lekkiego) należy zachować bezpieczną odległość pomiędzy pojazdami (min. 50 m) , przesunięcie między lemieszami powinno być takie, aby nie pozostał śnieg na jezdni.

W trudnych warunkach atmosferycznych należy odśnieżyć tylko jeden pas ruchu i wykonać mijanki w zasięgu co 200 – 300 m.

Technika odśnieżania dróg:

Technika ośnieżania dróg zależy od szerokości jezdni, geometrii przekroju poprzecznego drogi (przekroju drogowego) oraz przyjętego standardu zimowego utrzymania.

Odśnieżanie należy prowadzić:

• jednym pługiem typu lekkiego lub ciężkiego ze średnią prędkością 25 km/h,

• zespołem pługów (przy występowaniu lokalnych zasp),

• równiarką przy występowaniu zasp na dłuższych odcinkach obejmujących całą szerokość jezdni.

Śnieg należy usuwać z jezdni:

• na prawe pobocze,

• w przypadkach wyjątkowych przy bezwzględnym zachowaniu środku bezpieczeństwa na lewe pobocze,

• na oba pobocza w przypadku wąskich dróg.

Odśnieżanie przejazdów kolejowych:

Wykonawca oczyszcza ze śniegu przejazdy kolejowe leżące w ciągu administrowanych dróg bez przejmowania obowiązku prawnego lub odpowiedzialności.

Przed przejazdem kolejowym pług powinien zebrany śnieg zsunąć na pobocze.

Przy przejeżdżaniu przez tory musi być wolny od śniegu, aby zapobiec nanoszeniu zwałów śniegu na nawierzchnię kolejową i międzytorze.

3. Organizacja pracy przy zimowym utrzymaniu dróg

W przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych dyżurni wzywają zakontraktowany sprzęt i prowadzą akcję w zakresie odśnieżania i likwidacji śliskości.

W okresie zimowym tj. od 15 października do 15 kwietnia przy założeniu przeciętnych warunków zimowych przewiduje się pracę sprzętu przy zimowym utrzymaniu dróg
w godzinach 5⁰⁰ – 22⁰⁰.

1. Uszorstnianie nawierzchni dróg:

• odbywa się na drogach o nawierzchni bitumicznej na odcinkach dróg decydujących o możliwości ruchu,

• nie będzie wykonywane podczas opadów marznącego deszczu i mżawki oraz w godzinach nocnych.

2. Odśnieżaniem dróg:

• objęte są drogi powiatowe w kolejności zgodnej z obowiązującymi standardami,

• objęte są drogi poza standardem tylko w systemem interwencyjnym,

• nie będzie wykonywane od zmierzchu do świtu, podczas opadów śniegu oraz podczas zawiei lub zamieci śnieżnych.

Ze względu na zmienne warunki atmosferyczne, w czasie korzystania z dróg publicznych w okresie zimowym niezbędne jest dostosowanie prędkości do panujących warunków. Niewskazane jest wyprzedzanie na drodze pracującego sprzętu odśnieżającego i usuwającego śliskość oraz niedopuszczalne jest omijanie samochodów, które zatrzymały się na drodze w oczekiwaniu na zakończenie odśnieżania bądź zwalczania śliskości.