Stwierdzenie nieważności i uchylenie pozwolenia na budowę
Stwierdzenie nieważności i uchylenie pozwolenia na budowę jako przesłanka prawna działania organów nadzoru budowlanego
Informacja i interpretacja prawna pochodząca z prawnego Serwisy Budowlanego Profinfo.pl
orzecznictwo, pytania i odpowiedzi, wzór pisma, Podstawa prawnaDz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, art. 8
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, art. 16
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, art. 57
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, art. 64
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, art. 156
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, art. 28
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, art. 35
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, art. 48-51
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, art. 84b
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Orzecznictwo ▲Przeniesienie prawa własności nieruchomości jako podstawa do zarzutu nieodwracalności skutków prawnych. Nieodwracalność skutków prawnych przy dokonanym obrocie nieruchomości względem osób trzecich odnosi się do ochrony tych osób zgodnie z ochroną wynikającą z rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Nie uwzględnić wniosku pełnomocnika skarżących Grażyny i Tadeusza Gołębiewskich złożonego na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym w przedmiocie wyłączenia ze składu orzekającego w sprawie skargi konstytucyjnej sygn. SK 2/01 sędziów: Wiesława Johanna, Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, Andrzeja Mączyńskiego, Jadwigi Skórzewskiej-Łosiak. Pytania i odpowiedzi ▲Stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę Wzór pisma ▲ |
(Pokaż osobno cały poniższy dokument ▼) Stwierdzenie nieważności i uchylenie pozwolenia na budowę jako przesłanka prawna działania organów nadzoru budowlanego1. Wadliwość pozwolenia na budowę a wadliwość wykonywania robót budowlanych 2. Dopuszczalność stwierdzania nieważności pozwolenia na budowę 1. Wadliwość pozwolenia na budowę a wadliwość wykonywania robót budowlanych Dysponowanie przez inwestora ostateczną decyzją o pozwoleniu na budowę uprawnia go do realizowania budowy, bez gwarancji, iż decyzja ta ostanie się w obrocie prawnym. Wbrew woli inwestora może bowiem nastąpić wstrzymanie wykonania tej decyzji, a nawet jej całkowite wyeliminowanie z obrotu prawnego. Te sytuacje oznaczają czasowe wstrzymanie bądź utratę prawnej podstawy do prowadzenia budowy. Co do zasady dostrzeżenie wadliwości pozwolenia na budowę przez organy nadzoru budowlanego, dopóki decyzja ta wywiera skutki prawne, nie stwarza dla nich przesłanki do ingerowania w stan budowy poprzez wydanie decyzji nakazowej. Pozwolenie to tworzy dla inwestora „parasol ochronny” i nawet jeżeli nie jest zgodne z przepisami obowiązującymi w momencie jego wydania, kreuje stan nabycia przez inwestora prawa w oparciu o zasadę domniemania prawidłowości ostatecznych decyzji administracyjnych. Z podziału kompetencji pomiędzy dwa piony administracji, biorące udział w administracyjnych postępowaniach, towarzyszących procesowi budowy wynika brak możliwości wkraczania organów nadzoru budowlanego w celu wyeliminowania naruszeń prawa, polegających na wydaniu wadliwej decyzji o pozwoleniu na budowę. Do wydawania pozwoleń na budowę powołane są organy architektoniczno-budowlane, natomiast do dokonywania korekty naruszeń powstałych przy realizacji budowy - organy nadzoru budowlanego. Zgodnie z powyższym podziałem badanie wadliwości pozwolenia na budowę nie leży w gestii organów nadzoru budowlanego, lecz stanowi domenę organów architektoniczno-budowlanych. Organy nadzoru budowlanego nie są jednak bierne w razie dostrzeżenia wadliwości pozwolenia na budowę. Ich reakcją na wadliwość pozwolenia na budowę jest wystąpienie z wnioskiem o uchylenie lub stwierdzenie nieważności pozwolenia na budowę do organów architektoniczno-budowlanych. W myśl art. 84b ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane w przypadku ustalenia przez organy nadzoru budowlanego, że zachodzą okoliczności uzasadniające wznowienie postępowania albo stwierdzenie nieważności decyzji wydanej przez organ architektoniczno-budowlany, organ ten wznawia lub wszczyna z urzędu postępowanie. Samo wszczęcie postępowania nadzorczego nie przesądza jego końcowego efektu, bowiem związanie wnioskiem organów nadzoru budowlanego przez organy architektoniczno-budowlane ogranicza się wyłącznie do samego zainicjowania postępowania. Ponadto należy zastrzec, że ograniczona możliwość wkraczania organów nadzoru budowlanego odnosi się do sytuacji gdy inwestor realizuje ostateczne pozwolenie na budowę, bez istotnych odstępstw od tego pozwolenia. W przypadku stwierdzenia istotnych odstępstw sytuacja jest inna, bowiem organy nadzoru budowlanego mają podstawy do wydania decyzji nakazowych. Ponadto stwierdzenie istotnego odstąpienia powoduje obowiązek uchylenia pozwolenia na budowę przez organy pionu architektoniczno-budowlanego. Jak wyżej powiedziano uchylenie pozwolenia na budowę następuje w tym trybie jeżeli pozwolenie na budowę jest prawidłowe lub nie zostało obarczone kwalifikowanymi wadami prawnymi. Z ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego można wywieść, że dopóki nie nastąpi wstrzymanie wykonania pozwolenia na budowę albo wyeliminowanie tej decyzji z obrotu prawnego (poprzez jej uchylenie bądź stwierdzenie nieważności), pozwolenie na budowę musi być respektowane przez organy nadzoru budowlanego i podlega – nawet jeżeli jest wadliwe - wykonaniu 1. Ta ogólna zasada jest na gruncie Prawa budowlanego, stanowiącego regulację szczególną, poddana ograniczeniu. Posiadanie pozwolenia na budowę nie stanowi gwarancji, że organy nadzoru budowlanego nie podejmą wobec inwestora nakazowych działań, dla których podstawę stanowić będą inne – niż wadliwość pozwolenia na budowę, przesłanki. Co więcej wkroczenie organów nadzoru budowlanego może być w szczególnych przypadkach uzasadnione wadliwością pozwolenia na budowę, nawet przed wstrzymaniem jej wykonania przez organy pionu administracji architektoniczno-budowlanej w trybach nadzwyczajnych czy też przez NSA. Prawo budowlane dopuszcza zatem inne niż w Kodeksie postępowania administracyjnego ograniczenia zasady wykonalności decyzji ostatecznych. Odmienny niż w Kodeksie postępowania administracyjnego jest tryb odstępstw od tej zasady. Nie chodzi tu bowiem o wzruszenie decyzji o pozwoleniu na budowę, lecz o zablokowanie jej wykonania. Odmienność ta zawiera się w dwóch podstawowych elementach:
|