BIP Starostwa Powiatowego w Piszu

1. likwidacja lub ograniczenie bariery transportowej (obszary: A i E),
2. przygotowanie beneficjentów pomocy z zaburzeniami ruchu i percepcji wzrokowej do pełnienia różnych ról społecznych poprzez umożliwienie im włączenia się do tworzącego się społeczeństwa informacyjnego (obszary: B1-B4),
3. likwidacja lub ograniczenie bariery w poruszaniu się, umożliwiające uczestnictwo beneficjentów pomocy w aktywności społecznej albo wzrost lub utrzymanie istniejącej aktywności (obszary: C i D),
4. umożliwianie beneficjentom pomocy pełnienia różnych ról społecznych poprzez zastosowanie elementów wspierających ich zatrudnienie (obszar F).

PROGRAM OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE OBSZARY WSPARCIA:

• pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu
• pomoc w zakupie specjalistycznego sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem,
• pomoc w zakupie urządzeń lektorskich,
• pomoc w zakupie urządzeń brajlowskich,
• dofinansowanie szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu komputerowego i oprogramowania,
• pomoc w zakupie wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,
• pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,
• pomoc w uzyskaniu prawa jazdy kategorii B,
• pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki dla osoby zależnej (dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka osoby niepełnosprawnej w żłobku lub przedszkolu),
Realizatorem programu będzie samorząd powiatowy, który przyjmie zaproszenie PFRON do realizacji programu. Samorząd powiatowy, który wyrazi chęć przystąpienia do realizacji programu musi złożyć w tym zakresie oświadczenie oraz zawrzeć z PFRON:
• porozumienie - w celu skoordynowania działań realizowanych w ramach programu,
• corocznie umowę w sprawie realizacji programu, która określi obowiązki oraz uprawnienia stron.
Program będzie realizowany na terenie tylko tych powiatów, które zdecydują się zawrzeć z PFRON porozumienie w sprawie realizacji programu.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU:

1. Wysokość środków finansowych PFRON na realizację programu ustalana jest corocznie w planie finansowym PFRON (w 2012 roku 115 mln zł),
2. Podstawą przekazania środków na realizację programu jest umowa zawarta pomiędzy PFRON a samorządem powiatowym,
3. PFRON podejmuje decyzję o podziale środków finansowych przeznaczonych na realizację poszczególnych obszarów programu,
4. PFRON podejmuje decyzję o podziale środków finansowych przeznaczonych na udzielanie dofinansowań przez samorządy powiatowe, według poniższych zasad:
1. co najmniej 60% tych środków podzielonych zostanie z uwzględnieniem liczby osób niepełnosprawnych spełniających warunki uczestnictwa
2. w programie (stopień niepełnosprawności), które zamieszkują na terenie powiatu – na podstawie aktualnych, dostępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego; środki te zostaną przekazane w formie zaliczki na realizację programu,
3. docelowa wysokość limitów środków finansowych dla samorządów powiatowych ustalana będzie po dniu 30 września każdego roku realizacji programu, na podstawie zapotrzebowania tych samorządów, z uwzględnieniem liczby wniosków zweryfikowanych pozytywnie pod względem formalnym i merytorycznym w ramach poszczególnych obszarów.
5. Środki PFRON są przekazywane z uwzględnieniem:
1. możliwości finansowych PFRON,
2. stopnia wykorzystania przez realizatora programu środków PFRON przekazanych w poprzednim okresie, oraz po:dokonaniu rozliczenia przez realizatora programu środków PFRON za poprzedni okres,
3. przedłożeniu informacji o aktualnym numerze rachunku bankowego oraz nazwie banku realizatora programu, który prowadzi jeden wyodrębniony rachunek bankowy dla środków PFRON przekazanych na realizację programu, w terminie umożliwiającym bieżące finansowanie realizacji programu.
6. Na promocję programu przeznacza się nie więcej niż 1% środków przewidzianych na realizację programu w danym roku.
7. Na przeprowadzenie ewaluacji programu przeznacza się rocznie nie więcej niż 0,5% środków przewidzianych na realizację programu w danym roku.
8. Koszty obsługi realizacji programu przez samorząd powiatowy pokrywane są ze środków PFRON do wysokości 3% środków wykorzystanych na realizację programu.

ZADANIAMI REALIZATORÓW PROGRAMU, TJ. SAMORZĄDÓW POWIATOWYCH SĄ:

a. nabór oraz weryfikacja formalna i merytoryczna wniosków,
b. podejmowanie decyzji o przyznaniu bądź odmowie przyznania wnioskowanej pomocy,
c. obsługa administracyjno – finansowa zawartych umów,
d. monitorowanie prawidłowości wykorzystania środków PFRON i realizacji celów programu przez beneficjentów pomocy,
e. sprawozdawczość z realizacji programu na potrzeby PFRON;

KIERUNKI DZIAŁAŃ ORAZ WARUNKI BRZEGOWE OBOWIĄZUJĄCE REALIZATORÓW PILOTAŻOWEGO PROGRAMU „AKTYWNY SAMORZĄD” W 2012 ROKU:

1. Termin przyjmowania w Oddziałach PFRON oświadczeń w sprawie przystąpienia samorządu powiatowego do realizacji programu od 2012 roku, upływa w dniu 31 maja 2012 roku. Termin zawarcia porozumienia pomiędzy PFRON a realizatorem programu w sprawie realizacji programu, upływa w dniu 6 czerwca 2012 roku.
2. Dopuszcza się możliwość podjęcia przez Pełnomocników Zarządu PFRON w Oddziałach decyzji o przywróceniu samorządowi powiatowemu terminu związanego z realizacją programu, określonego przez PFRON. Przekroczenie przez realizatora programu terminów określonych w ust. 2 może skutkować zmniejszeniem wysokości środków finansowych przekazanych przez PFRON na realizację programu.
3. Warunkiem przystąpienia samorządu powiatowego do realizacji programu jest nieposiadanie:
1) wymagalnych zobowiązań wobec PFRON,
2) zaległości w obowiązkowych wpłatach na PFRON,
3) wymagalnych zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i urzędu skarbowego oraz wobec organów i instytucji wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej,
przy czym ww. wymagania dotyczą jednostki organizacyjnej samorządu powiatowego składającej wystąpienie o przyznanie środków PFRON na realizację programu oraz jednostki organizacyjnej samorządu powiatowego, wskazanej
w porozumieniu, odpowiedzialnej za realizację programu.
4. Z uczestnictwa w programie wyłączeni są wnioskodawcy oraz samorządy powiatowe, którzy po otrzymaniu dofinansowania ze środków PFRON na cele określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.), w tym również w ramach programów zatwierdzonych przez Radę Nadzorczą PFRON, naruszyli warunki umowy (między innymi poprzez nieterminowe lub nienależyte wykonywanie zobowiązań wynikających z umowy) i nie doprowadzili do usunięcia uchybień do dnia złożenia wniosku (w przypadku wnioskodawcy) lub wystąpienia (w przypadku samorządu powiatowego).
5. Maksymalna kwota dofinansowania ze środków PFRON w ramach poszczególnych obszarów programu wynosi, w przypadku:
1) obszaru A – 5.000 zł,
2) obszaru B1 – 5.000 zł,
3) obszaru B2 – 5.000 zł,
4) obszaru B3 – 12.000 zł,
5) obszaru B4:
a) dla osoby głuchoniewidomej – 1.500 zł,
b) dla pozostałych adresatów obszaru – 1.000 zł,
6) obszaru C – 7.000 zł, z możliwością zwiększenia kwoty dofinansowania do 14.000 zł w indywidualnych przypadkach, wyłącznie w przypadku, gdy:
a) zwiększenie tej kwoty umożliwi zakup wózka dopasowanego do indywidualnych potrzeb zdrowotnych osoby niepełnosprawnej, będącej adresatem programu,
b) celowość zwiększenia kwoty dofinansowania zostanie potwierdzona przez eksperta powołanego przez realizatora programu,
7) obszaru D – 3.000 zł,
8) obszaru E:
a) dla kosztów kursu i egzaminów – 1.500 zł,
b) dla pozostałych kosztów uzyskania prawa jazdy w przypadku kursu poza miejscowością zamieszkania wnioskodawcy (koszty związane z zakwaterowaniem, wyżywieniem i dojazdem w okresie trwania kursu)
– 600 zł,
9) obszaru F – 200 zł miesięcznie, jednak nie więcej niż 2.200 zł w ciągu roku – za każde dziecko wnioskodawcy przebywające w żłobku lub przedszkolu.
6. Udział własny wnioskodawcy jest wymagany w ramach obszarów: A, B1, B2, B3, C, E i F. Wynosi w przypadku:
1) zakupu/montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu (obszar A)
– 15% ceny brutto zakupu/usługi,
2) specjalistycznego sprzętu komputerowego i oprogramowania (obszar B1)
– 10% ceny brutto zakupu,
3) urządzeń lektorskich (obszar B2) – 10% ceny brutto zakupu,
4) urządzeń brajlowskich (obszar B3) – 5% ceny brutto zakupu,
5) wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym (obszar C) – 10% ceny brutto zakupu,
6) kosztów uzyskania prawa jazdy kategorii B (obszar E) – 25% ceny brutto zakupu/usługi,
7) opłaty za pobyt dziecka osoby niepełnosprawnej w żłobku lub przedszkolu
(obszar F) – 15% kosztów tej opłaty.
7. Środki stanowiące udział własny wnioskodawcy nie mogą pochodzić ze środków PFRON.
8. W sytuacji, gdy łączna wartość uzyskanego dofinansowania ze środków PFRON w ramach programu w danym roku przekracza kwotę 10.000 zł, zabezpieczeniem udzielonego dofinansowania jest weksel własny in blanco wystawiony przez wnioskodawcę i opatrzony klauzulą „bez protestu” wraz z deklaracją wekslową oraz awalem współmałżonka (o ile dotyczy). W przypadku, gdy wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim, współmałżonek wnioskodawcy oprócz złożonego podpisu na wekslu, podpisuje również deklarację do weksla in blanco. Górną wartością sumy wekslowej jest wartość udzielonego dofinansowania, powiększona o odsetki, określone w umowie dofinansowania oraz koszty dochodzenia roszczeń.
9. Kontroli wykorzystywania przedmiotu dofinansowania przez beneficjentów pomocy, realizator programu poddaje co najmniej 10% zawartych w 2012 roku umów dofinansowania, w każdym z obszarów.
10. Preferencje PFRON przysługujące wnioskodawcom w trakcie rozpatrywania wniosków:
1) w 2012 roku preferowane są wnioski dotyczące:
a) osób niepełnosprawnych, które studiują lub uczą się w szkołach ponadgimnazjalnych,
b) osób niepełnosprawnych aktywnych zawodowo,
c) mieszkańców obszarów wiejskich,
przy czym ww. kryteria preferencyjne powinny być uwzględnione
w punktowym systemie oceny wniosków w ten sposób, że najwyższą liczbę punktów w zakresie preferencyjnym otrzyma wniosek dotyczący osoby niepełnosprawnej studiującej lub uczącej się w szkole ponadgimnazjalnej;
1) w sytuacji, gdy limit środków finansowych przekazany realizatorowi programu przez PFRON na realizację danego obszaru programu nie umożliwia udzielenia dofinansowania wszystkim wnioskodawcom z równorzędną oceną wniosku, o przyznaniu dofinansowania decyduje:
a) stopień niepełnosprawności potencjalnego beneficjenta pomocy w ten sposób, że
w pierwszej kolejności realizowane będą wnioski dotyczące osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
a w dalszej kolejności, gdy reguła postępowania wyrażona w lit. a nie prowadzi do wyboru wniosku do dofinansowania,
b) wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielonego przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczonego za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku – w ten sposób, że w pierwszej kolejności realizowane będą wnioski wnioskodawców, których dochód jest najniższy.
11. Zakres pojęć dotyczących przedmiotu dofinansowania i kryteriów uczestnictwa osób niepełnosprawnych w programie - ilekroć w niniejszym dokumencie lub
w programie mowa jest o:
1) aktywności zawodowej – należy przez to rozumieć:
a) zatrudnienie, lub
b) rejestrację w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, lub
c) rejestrację w urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy
i nie pozostająca w zatrudnieniu,
przy czym w przypadkach, o których mowa w lit. b i c, rejestracja
w urzędzie pracy, która nastąpiła w ciągu 6 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku, nie będzie uznawana za spełnienie warunku uczestnictwa w programie,
z wyjątkiem przypadku:
– gdy w tym okresie nastąpiło ustanie stosunku pracy a od daty ustania stosunku pracy do dnia zarejestrowania w urzędzie pracy nie upłynęło więcej niż dwa miesiące,
– gdy wnioskodawca jest absolwentem – jeśli od daty ukończenia szkoły do dnia zarejestrowania w urzędzie pracy nie upłynęło więcej niż dwa miesiące,
– gdy wnioskodawca w ciągu roku poprzedzającego złożenie wniosku przebywał na długotrwałym leczeniu (trwającym dłużej niż 3 miesiące), a od daty zakończenia leczenia do dnia zarejestrowania w urzędzie pracy nie upłynęło więcej niż dwa miesiące,
– gdy wnioskodawca aktualnie uczestniczy w kursie lub szkoleniu służącym podniesieniu kwalifikacji zawodowych, a uczestnictwo w tym kursie lub szkoleniu wiązało się z koniecznością wcześniejszego wykreślenia z rejestru urzędu pracy;
2) braku możliwości poruszania się samodzielnie za pomocą wózka inwalidzkiego o napędzie ręcznym – należy przez to rozumieć sytuację, kiedy stan zdrowia oraz dysfunkcji narządu ruchu osoby niepełnosprawnej wyklucza samodzielne poruszanie się i przemieszczanie przy pomocy ręcznego wózka inwalidzkiego; brak takiej możliwości powinien wynikać z dysfunkcji charakteryzującej się znacznie obniżoną sprawnością ruchową w zakresie co najmniej jednej kończyny dolnej i górnej; stan ten może wynikać ze schorzeń o różnej etiologii (m.in. amputacje, porażenia mózgowe, choroby neuromięśniowe) i musi być potwierdzony zaświadczeniem lekarskim; oceniając zasadność dofinansowania zakupu wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym należy brać pod uwagę, czy:
– korzystanie z wózka o napędzie elektrycznym jest wskazane z punktu widzenia procesu rehabilitacji (czy nie spowoduje wstrzymania lub pogorszenia tego procesu),
– korzystanie z wózka o napędzie elektrycznym wpłynie niekorzystnie na sprawność kończyn,
– istnieją przeciwwskazania do korzystania z wózka o napędzie elektrycznym (np. utraty przytomności, epilepsja),
– zakres i rodzaj ograniczeń stanowi poważne utrudnienie w samodzielnym funkcjonowaniu osoby niepełnosprawnej;
3) dysfunkcji narządu ruchu – należy przez to rozumieć:
a) w przypadku obszaru A – dysfunkcję stanowiącą podstawę orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (a w przypadku osób niepełnosprawnych do 16 roku życia – orzeczenia o niepełnosprawności) – dysfunkcja narządu ruchu musi być przyczyną wydania orzeczenia,
b) w przypadku obszaru B1 – potwierdzony zaświadczeniem lekarskim, wrodzony brak lub amputacja obu kończyn górnych – co najmniej w obrębie przedramienia a także dysfunkcja charakteryzująca się znacznie obniżoną sprawnością ruchową w zakresie obu kończyn górnych, wynikająca ze schorzeń o różnej etiologii (m.in. porażenia mózgowe, choroby neuromięśniowe); oceniając zakres i rodzaj ograniczeń bierze się pod uwagę, czy obniżenie sprawności ruchowej wyklucza korzystanie ze standardowego sprzętu komputerowego;
4) dysfunkcji narządu wzroku (w przypadku obszarów: B1 – B3) - należy przez to rozumieć dysfunkcję wzroku stanowiącą powód wydania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności; w przypadku:
a) osób niepełnosprawnych do 16 roku życia,
b) gdy dysfunkcja narządu wzroku nie jest przyczyną wydania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności,
wnioskodawca zobowiązany jest przedłożyć zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza okulistę potwierdzające, że osoba niepełnosprawna, której dotyczy wniosek, utraciła wzrok albo ma ostrość wzroku (w korekcji) w oku lepszym równą lub poniżej 0,06 i/lub ma zwężenie pola widzenia poniżej 30 stopni; oceniając zakres i rodzaj ograniczeń bierze się pod uwagę, czy obniżenie sprawności wzrokowej wyklucza korzystanie z podstawowego (standardowego) sprzętu komputerowego i oprogramowania;
5) gospodarstwie domowym wnioskodawcy – należy przez to rozumieć, w zależności od stanu faktycznego:
a) wspólne gospodarstwo – gdy wnioskodawca ma wspólny budżet domowy z innymi osobami, wchodzącymi w skład jego rodziny,
lub
b) samodzielne gospodarstwo – gdy wnioskodawca mieszka i utrzymuje się samodzielnie i może udokumentować, że z własnych dochodów ponosi wszelkie opłaty z tego tytułu;
6) obszarze wiejskim - należy przez to rozumieć obszar wiejski w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego
(Dz. U. Nr 157, poz. 1031, z późn. zm.);
7) oprzyrządowaniu samochodu – należy przez to rozumieć dostosowane do indywidualnych potrzeb związanych z rodzajem niepełnosprawności adresata programu urządzenia (montowane fabrycznie lub dodatkowo) lub również wyposażenie samochodu, które umożliwia użytkowanie samochodu przez osobę niepełnosprawną z dysfunkcją ruchu lub przewożenie samochodem osoby niepełnosprawnej oraz niezbędnego sprzętu rehabilitacyjnego np. podnośnik lub najazd dla wózka inwalidzkiego, dodatkowe pasy i uchwyty ułatwiające wsiadanie i wysiadanie, specjalne siedzenia, niestandardowe akcesoria i urządzenia wspomagające kierowanie samochodem przez osobę niepełnosprawną ruchowo, w tym automatyczna skrzynia biegów, sprzęgło automatyczne, ręczny sterownik sprzęgła, ręczny gaz – hamulec, elektroniczna obręcz przyspieszenia oraz urządzenia pomocnicze: przedłużenie pedałów, przeniesienie przełączników, dźwigni i pedałów, system wspomagania parkowania, sterowanie elektroniczne, elektrohydrauliczne mechanizmy do obniżania i podnoszenia nadwozia itp.;
8) orzeczeniu równoważnym – należy przez to rozumieć regulacje, o których mowa w art. 5 i 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.);
9) osobie głuchoniewidomej – należy przez to rozumieć osobę niepełnosprawną, która na skutek równoczesnego uszkodzenia słuchu i wzroku napotyka bardzo duże trudności w wymianie informacji oraz w komunikowaniu się, stan ten musi być potwierdzony w odpowiednim dokumencie lub zaświadczeniu lekarskim;
10) podstawowym oprogramowaniu – należy przez to rozumieć standardowe oprogramowanie, w tym również aktualizacyjne, dedykowane m.in. dla podstawowego sprzętu komputerowego, nieposiadające znamion szczególnego przystosowania do potrzeb osób z dysfunkcją narządu wzroku lub osób z brakiem lub znacznym niedowładem obu kończyn górnych, np. edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne, słowniki, przeglądarki internetowe, encyklopedie, programy edukacyjne;
11) podstawowym sprzęcie komputerowym – należy przez to rozumieć standardowy sprzęt komputerowy nie będący specjalnie zaprojektowany i produkowany na potrzeby osób z dysfunkcją narządu wzroku lub osób z brakiem lub znacznym niedowładem obu kończyn górnych, tj. jednostkę centralną komputera (w której skład wchodzą m.in.: procesor, płyta główna, pamięć operacyjna, twardy dysk, zasilacz, obudowa) np. komputer stacjonarny, komputer o budowie kompaktowej typu all-in-one (wszystko w jednym), komputer przenośny typu lap-top, notebook, netbook, palmtop, PDA, a także standardowe urządzenia i podzespoły elektroniczne, czyli urządzenia i podzespoły znajdujące się w powszechnym użytku do zastosowań zarówno amatorskich jak i profesjonalnych, współpracujące z ww. jednostkami centralnymi komputera i stanowiące ich uzupełnienie;
12) posiadaczu samochodu (w rozumieniu programu) – należy przez to rozumieć jego właściciela lub współwłaściciela;
13) specjalistycznym oprogramowaniu komputerowym – należy przez to rozumieć każde oprogramowanie, w tym aktualizacyjne, które nie jest oprogramowaniem podstawowym, posiadające szczególne znamiona przystosowania do potrzeb osób z brakiem lub znacznym niedowładem obu kończyn górnych albo z dysfunkcją narządu wzroku oraz schorzeń współistniejących;
14) specjalistycznym sprzęcie komputerowym – należy przez to rozumieć, stosownie do potrzeb wynikających z rodzaju i zakresu niepełnosprawności osoby niepełnosprawnej:
a) każdy sprzęt komputerowy lub jego element, który nie jest podstawowym sprzętem komputerowym (np. klawiatura brajlowska, klawiatura z większymi klawiszami, dostosowanymi nakładkami i ramkami, mysz pneumatyczna, myszka sterowana głową, urządzenia umożliwiające poruszanie kursorem poprzez ruchy wykonywane głową lub za pomocą mrugania, monitor komputerowy o przekątnej ekranu przekraczającej 24”),
b) elektroniczne urządzenia współpracujące z podstawowym sprzętem komputerowym (np. lupy elektroniczne, powiększalniki komputerowe, sprzętowe syntezatory mowy, udźwiękowione słowniki, dyktafony, notatniki cyfrowe),
które to sprzęty i urządzenia posiadają szczególne, funkcjonalne znamiona przystosowania do potrzeb osób:
- z dysfunkcją wzroku - z wyłączeniem sprzętów i urządzeń pełniących samodzielnie funkcję urządzeń lektorskich lub brajlowskich, lub
- z brakiem albo znacznym niedowładem obu kończyn górnych,
oraz schorzeń współistniejących;
15) urządzeniach brajlowskich – należy przez to rozumieć samodzielnie funkcjonujące, elektroniczne urządzenia nie posiadające znamion podstawowego sprzętu komputerowego i podstawowego oprogramowania, które to urządzenia posiadają szczególne znamiona przystosowania dla osób z dysfunkcją wzroku, umożliwiające co najmniej:
a) przetwarzanie grafiki i/lub tekstu na pismo Braille’a i/lub na formę wypukłych rysunków, np. linijki brajlowskie, monitory brajlowskie, tablety wypukłe, notatniki brajlowskie,
b) wykonywanie wydruków w piśmie Braille’a i/lub w formie rysunków wypukłych m.in. na nośnikach papierowych, foliach, papierze pęczniejącym np. drukarki brajlowskie, termograficzne;
16) urządzeniach lektorskich – należy przez to rozumieć samodzielnie funkcjonujące, elektroniczne urządzenia nie posiadające znamion podstawowego sprzętu komputerowego i podstawowego oprogramowania, które to urządzenia posiadają szczególne znamiona przystosowania dla osób z dysfunkcją wzroku poprzez umożliwienie rejestrowania i/lub przetwarzania grafiki i/lub tekstu na mowę syntetyczną i/lub na dane cyfrowe;
17) zatrudnieniu – należy przez to rozumieć:
a) stosunek pracy na podstawie umowy o pracę, zawartej na czas nieokreślony lub określony, jednakże nie krótszy niż 3 miesiące,
b) stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę, jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony; okres ten nie może być krótszy niż 3 miesiące,
c) działalność rolniczą w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.),
d) działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.),
e) zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej na okres nie krótszy niż 6 miesięcy,
f) staż zawodowy w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.).